Korku ayları başladı
Esnafın korkuyla beklediği günler geldi. Ertelenen borçların ödemesi başlıyor. İSTESOB Başkanı Yılmaz, “Esnaf ikinci dalgayı kaldıramaz” diyor.
HAVVA GÜMÜŞKAYA
Ülkede salgının ilk dalgasında açıklanan paket, gelir değil borç desteği sundu. Bu kapsamla krediler dağıtıldı, vergiler ertelendi. Salgın yeniden yayılırken şimdi de kredi ve ertelenen vergi ödemelerinin vadesi geldi.
Salgın döneminde kamu bankaları aracılığıyla hane halkı geliri 5 bin liranın altında olan yurttaşlara 10 bin liraya kadar 6 ay geri ödemesiz düşük faizli kredi dağıtıldı. Nisan ayından bu yana yaklaşık 6 milyondan fazla yurttaşın aldığı temel ihtiyaç kredisinin toplam tutarı 37 milyar lirayı buldu.
Bunların geri ödenmesi ise bu ay itibariyle başlayacak. Öte yandan salgından etkilenen sektörlere yönelik mücbir sebep hali ilan edilmiş, KDV ve muhtasar ödemeleri ekim, kasım ve aralık aylarına ertelenmişti. Bu bağlamda 1,9 milyon gelir vergisi mükellefinin vergi ödemesi ertelenirken yaklaşık 66 milyar tutarında sigorta prim ödemeleri de ötelendi. Gelinen noktada ne yurttaş belini doğrulttu ne de salgın kontrol altına alındı.
ESNAF BORÇ İÇİNDE
Gelinen son noktayı BirGün’e değerlendiren İstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz, oluşacak ekonomik mağduriyetlerin önüne geçmek için esnafa sağlanan kredi desteğinin devam etmesi ve kredi, sigorta primi ile vergi borçlarının ertelenmesi gerektiğini belirtti.
Salgın tedbirleri kapsamında sadece İstanbul’da 19 farklı sektörde 93 bin 726 esnaf ve sanatkarın iş yerinin 4 ay süreyle kapalı kaldığının altını çizen Yılmaz, “Hafta sonu sokağa çıkma kısıtlamaları nedeniyle cumartesi ve pazar günü kurulan 141 pazar yeri açılamadı. Haziran ayından itibaren yeni normal döneme geçildi ve kapanan işletmeler yeniden açıldı. Ama hiçbir sektör salgın öncesi cirolarına ulaşamadı” ifadelerini kullandı.
ÖDEMELER NE ZAMAN BAŞLIYOR?
►6 ay geri ödemesiz ihtiyaç kredisi ödemesi: Eylül itibariyle başlıyor
►KDV ödemeleri: Ekim, Kasım, Aralık
►SGK prim ödemeleri: Kasım, Aralık
4 ESNAFIN 3’Ü KREDİ ÇEKTİ
Yılmaz, “Esnaf ve sanatkâr, kira borcunu, aldıkları ürünlerin parasını ve yanında çalışanın parasını ödemekte zorluk çekti. İstanbul’da faaliyet gösteren her 4 esnaftan 3’ü banka kredisi çekerek, salgın sürecinde ayakta durmaya çalıştı” dedi. Esnafın borcunu ödeyebilmesi için faizsiz kredi desteği talep eden Yılmaz, mevcut kredilerin faizlerinin silinmesi ve ödemelerin ertelenmesi gerektiğini belirtti.
Toplu ulaşım ile ilgili getirilen yeni kıtlamalara da dikkat çeken Yılmaz, “Toplu ulaşım araçlarındaki yoğunluk virüsün yayılmasında önemli bir etken olarak görülüyor. Salgın dönemi boyunca yarı kapasite ile taşıma yapan taksi, minibüs, özel halk otobüsü ve servis aracı işletmecilerine nakdi yardım yapılmalı” dedi. Yılmaz, “Vakaların yeniden artması bizleri endişelendiriyor. Esnaf ve sanatkâr ikinci dalgayı kaldıracak durumda değil” diyerek sözlerini noktaladı.