Prigojin’in de içinde bulunduğu Wagner liderlerinin ‘uçak kazası’nda ölmesi Rusya’yı sarstı. Wagner üyeleri intikam yeminleri ederken kalkışmaya karşı Rus ordusu alarma geçti. ‘Kuşkulu kaza’ gözleri Kremlin’e çevirdi.

Korkutan intikam
Rus vatandaşları Prigojin anısına St. Petersburg’daki Wagner merkezi önüne çiçek bıraktı. (Fotoğraf: AA)

Dış Haberler

Rusya'da iki ay önce yönetime isyan bayrağı çeken paralı asker grubu Wagner lideri Yevgeny Prigojin'in içinde bulunduğu jetin Moskova yakınlarında düşmesi ülkeyi karıştırdı. Rusya Sivil Havacılık Otoritesi, 3'ü mürettebat 10 kişinin öldüğü uçakta Wagner'in iki numaralı ismi Dmitry Utkin'in de olduğunu açıkladı.

Moskova’dan St. Petersburg’a doğru havalanan uçağın kalkıştan yarım saat sonra düşmesinde Kremlin’in parmağı olduğu ileri sürüldü. Wagner bağlantılı sosyal medya hesabından yapılan açıklamada "O bir kahramandı, hainler yüzünden öldü" denildi. Wagner bağlantılı Grey Zone Telegram kanalı uçağın Rus ordusunun hava savunma sistemleri tarafından düşürüldüğünü iddia etti.

BU 'KAZA' TESADÜF DEĞİL

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Rus hükümet yetkilisi, The Moscow Times’a yaptığı açıklamada, ne uçağın düşmesinin ne de düştüğü yerin tesadüf olduğuna inandıklarını belirtti.

Saint Petersburg'da bulunan Wagner merkezi önünde bir grup, Yevgeniy Prigojin ve ölen diğer 9 kişinin anısına mum yaktı, çiçek bıraktı. Wagner merkezindeki ışıklar da haç şeklinde aydınlatıldı.

DERİN SESSİZLİK

Kremlin’den Prigojin’in ölümüne dair gün boyunca resmi bir açıklama gelmedi. Bazı analistler 2019’da da öldüğü öne sürülen Prigojin’in düşen uçağın yolcu listesinde olsa da aslında yaşıyor olabileceğini söyledi.

İddiaların arkası kesilmezken Putin’in eski danışmanlarından Sergey Markov, Prigojin’in Ukrayna tarafından öldürüldüğünü öne sürdü. Wagner liderinin ölümünün Putin’in işine gelmeyeceğini söyleyen ve “Rusya lideri aptal bir ergen değil” diyen Markov, Ukrayna istihbaratının terör saldırıları konusunda ustalaştığını söyleyerek “Bunu Ukrayna’nın bağımsızlık gününde Zelenski’ye hediye olarak yaptılar” iddiasında bulundu.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise Prigojin’in öldüğü kazayla ilgili “Bu durumla kesin alakamız yok. Herkes kimin bununla alakalı olduğunu anlıyor” dedi.

‘HAİNLERİ ÖLDÜRÜN’

Prigojin'in ölüm haberinin ardından paralı savaşçılar intikam yemini etti. Birçok Wagner üyesi de destekçilerini Moskova’ya ilerleme çağrısı yaparak “Savunma Bakanlığı’ndaki hainleri öldürün” ifadelerini kullandı. Prigojin’in ölüm haberi Kremlin’de sessizlikle karşılansa da Rus ordusunu alarm durumuna geçirdi. Hazirandaki ayaklanmada Wagner’in kontrolü ele geçirdiği Ukrayna sınırındaki Rostov-on-Don kentinde ordunun yeni bir ayaklanma olasılığına karşı alarm durumuna geçtiği bildirildi. Rus basını, Belgorod bölgesinde de güvenlik önlemlerini artırıldığını aktardı.

BIDEN: ŞAŞIRMADIM

Rus gazeteci Ksenia Sobchak, Telegram paylaşımında, “Bu, tüm elitlere, özel askeri operasyonun (Ukrayna savaşı) yönü hakkında herhangi bir yıkıcı düşünceye sahip olan herkese ve genel olarak tamamen açık bir mesajdır” dedi.

İngiliz makamlarına göre Prigojin’in uçağını Putin’in emriyle Rus iç istihbaratı düşürdü. ABD Başkanı Joe Biden, Putin'in bu olayın arkasında olup olmadığının sorulması üzerine "Rusya'da Putin'in dahil olmadığı çok az şey var. Ancak bunun cevabını bilecek kadar bilgim henüz yok" dedi. Biden, "Uçak kazasında ne olduğunu bilmiyorum ama şaşırmadım" ifadelerini kullandı.

***

PRİGOJİN TARTIŞMALI İSİMDİ

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "şefi" olarak bilinen ve Kremlin’e isyan başlatan Prigojin, birçok ülkede faaliyet gösteren paramiliter grubu Wagner'in Ukrayna savaşında rol oynamasıyla ön plana çıktı. Mensuplarının çoğunu hükümlülerin oluşturduğu Wagner grubu, Ukrayna'nın dışında Suriye'deki savaş da dahil olmak üzere Ortadoğu ve Afrika'daki çeşitli çatışmalara asker gönderdi.

Prigojin, son aylarda defalarca Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'yu ve Rus Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov'u "beceriksizlikle" ve Ukrayna'da savaşan Wagner birimlerini kasten yetersiz ikmalle suçlamıştı. Wagner'in kurucusu Prigojin, 24 Haziran'da Rus yönetimine silahlı isyan başlatmıştı. İsyan, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun araya girmesiyle sona ermişti.