Kreş, barınma, ikramiye, vergi: Yoklar teklifi!

Dilan ESEN 

Kamu emekçileri, 2024-2025 toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinde hükümetin verdiği teklife tepkili. 2024 yılı ilk 6 ay için yüzde 14, ikinci altı ay için yüzde 9; 2023 yılı için de ilk altı ay için yüzde 6 ve ikinci altı ay için ise yüzde 5’lik zam teklifini yetersiz bulan kamu emekçileri bugün iş bırakıyor.

KESK en düşük kamu emekçisi maaşının 45 bin TL’ye çıkarılmasını isterken hükümetin ilk teklifiyle iki yıl sonra dahi yaklaşık maaş 30 bin lira civarında kalacak. Kamu emekçilerini yoksulluk sınırının altında yaşamak zorunda bırakacak bu zammı reddeden KESK, sokağa çağrı yaptı. KESK üyeleri, Ankara ve çok sayıda kentte iş bırakarak eylemler yapacak. Hükümet ise yarın ikinci teklifini verecek.

GREVLİ TİS ŞART

İki yıl sonra dahi teklif edilen zamla maaşların bugünkü yoksulluk sınırına erişemeyeceğine dikkat çeken KESK Eş Genel Başkanı Şükran Kablan Yeşil, kamu emekçilerine teklif edilen zam oranını ve iş bırakma eylemini BirGün’e değerlendirdi.

TİS masasının oluşumunun da sorunlu olduğuna değinen Yeşil, "Altı dönemdir KESK olarak böyle bir masa ve grev hakkının olmadığı bir TİS sistemini kabul etmediğimizin altını çiziyoruz. Haklar yasalardan önce gelir. Grevli TİS hakkı mücadelesi çerçevesinde teklifimizi ilettik. Hükümet tüm kamu emekçileri ve emeklilerini yok sayan, ölüme, yoksulluğa mahkûm eden bir teklifle karşımıza çıktı. Bu ücret artışı hedeflenen enflasyon oranlarına göre yapılıyor. Bunun hiçbir zaman tutmadığını görmek mümkün. TÜİK gerçek olmayan rakamlar açıklıyor yıllardır. Buna rağmen iktidar böyle bir teklifle geliyor” dedi. Merkez Bankası’nın enflasyon tahminine dikkat çeken Yeşil, şunları dile getirdi: “Temmuzda hedeflenen enflasyon yüzde 22 olarak açıklanmıştı ama Merkez Bankası revize yaparak yüzde 58e çıkardı. Hedeflenen enflasyon rakamlarında bile çok çok geride. Bunun maddi karşılığı yok hükmünde. Zaten vergi adaletsizliği sistemi de var. Temmuzda maaş zamları cebimize girmeden kat be kat gelir kaybına maruz kalıyoruz. Yıllar içerisinde alım gücündeki erimenin bu noktaya gelmiş olması sistematiktir"

KABUL EDİLEMEZ

"Her ne kadar 'Emekçiler enflasyona ezdirilmedi' nutukları atılsa da bu teklifin kabul edilebilir bir yanı yok" diyen Yeşil, şöyle konuştu:

"Barınma krizinin çözümü yok, ikramiye yok, vergi adaletsizliğini giderecek düzenleme yok, kreş yok, emeklilere zam hiç yok, mülakatın kaldırılması yok. Tamamen ‘yoklar teklifi’ karşısında kamu emekçilerinin sessiz kalması mümkün değil. Yetkili konfederasyon, hükümetin tekliflerine imza atarak bu yoksullaşmanın suç ortaklığını yapmaktadır. Bütün bu görüşmelerin tamamı sonu baştan belli olan bir filmi izlemek gibi. Buradan çıkış yolu bu masanın gerçek söz sahibi olan milyonlarca kamu emekçisi ve emeklisidir. Bunun yolu da mücadeleyi büyütmektedir. Her ne kadar yasa hakkımızı elimizden alınsa da bunun çıkışı grev hakkıdır. Bütün Türkiye’de üretimden gelen gücümüzü kullanarak bir günlük iş bırakma eylemi yapacağız. Gelin hep birlikte bu mücadeleyi büyütelim."

KAMU EMEKÇİLERİNİN TALEPLERİ

KESK’in taleplerinin bir kısmı şöyle:

• Brüt 8 bin 138,89 TL olarak verilen ilave seyyanen ödeneğinin taban aylık katsayısına dâhil edilmesini, emekli kamu görevlilerinin de bu artıştan yararlanması. 
• Eş yardımının 3 bin 310 TL’ye, çocuk yardımının her çocuk için 2 bin 220 TL’ye çıkarılması. 
• Büyükşehirlerde 7 bin 500 TL, diğer şehirlerde 5 bin TL kira yardımı verilmesi. 
• Kamuda en az maaşı alan kamu emekçisi maaşının, 2024 Ocak itibari ile 47 bin 500TL’ye, diğer şehirlerde görev yapıyorsa 45 bin TL’ye çıkarılması, bu tutarların her üç ayda bir yoksulluk sınırındaki artış oranında güncellenmesini ve büyümeden pay eklenmesi. 
• Gelir Vergisi matrahına esas tutarın yıllık %15’i geçmeyecek şekilde düzenlenmesi. 
• Vergide adaletin sağlanması, dolaylı vergilerin düşürülmesi, Servet Vergisi getirilmesi. 
• Aylık 3 bin 325 TL yemek yardımı verilmesi. 
• Tüm kamu emekçilerine yılda iki kez brüt asgari ücret tutarında ikramiye verilmesi.
• ILO Şiddet ve Taciz Sözleşmesinin onaylanması.
• İstanbul Sözleşmesi’nin hukuksuzca feshedilmesinin iptal edilmesi.

PAZARLIK YASASI ÇOK YETERSİZ

Memur-Sen’den yapılan açıklamaya göre, Konfederasyon tarafından 2-9 Ağustos’ta 50 bin kamu çalışanının katılımıyla dijital ortamda 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesi’yle ilgili araştırma yapıldı. Araştırmaya göre kamu çalışanlarının yüzde 40’ı eş yardımının, yüzde 24’ü doğum, evlenme ve ölüm yardımının, yüzde 16’sı ise kreş yardımının artırılmasını talep etti. Eş yardımını sırası ile yüzde 24 ile doğum, evlenme ve ölüm yardımı, yüzde 16 ile kreş yardımı takip etti. Araştırmaya katılan kamu görevlilerinin yüzde 82'si evlenmek ya da çocuk evlendirmek için maddi yardıma ihtiyaç duyacağını ifade ederken, maddi yardımsız evlenebileceğini ya da çocuk evlendirebileceğini ifade edenlerin oranının yüzde 4,49 oldu. Kamu çalışanları ayrıca emeklerinin karşılığını alabilmek ve adil toplu pazarlık için mevcut yasanın yeterli olmadığını ifade etti.