Kuraklık çam balını vurdu
Ülkenin çam balı üretiminin yüzde 80’inin karşılandığı Muğla’da üreticilerin sorunları dağ gibi. Üreticiler, iklim krizi nedeniyle bu senenin kurak geçtiğinin altını çiziyor, bal üretimde yüzde 70 oranında düşüş yaşandığını ifade ediyor.
Aycan KARADAĞ
ÜLKENİN çam balı üretiminin yüzde 80’inin karşılandığı Muğla’da hasat sona erdi. Özellikle mayısta yaşanan yüksek sıcaklık ve kuraklık, basra oluşumuna zarar vererek arıcıları olumsuz etkiledi. İklim krizine bağlı olarak ciddi miktarda arı kayıplarının yaşanması nedeniyle de bal üretiminde bu sene yüzde 70 oranında düşüş yaşandı. Üreticilerin aktardığına göre, bu yıl ciddi zarar yaşıyorlar. Bu nedenle de piyasada yeterli çam balı yok. 30 ile 36 kilogram civarında değişen teneke balda fiyatlar toptan olarak 750 TL ile 800 TL arasında. Perakende ise bin TL ile bin 200 TL arasında.
ÜRETİCİLER KREDİYLE GEÇİNİYOR
Muğla’da çam balı üreticiliği yapan Raşit Göçmen, gelirlerinde yüzde 60 düşüş olduğunu kaydetti. Göçmen, “Yıllardır arıcılık yapıyorum daha önce bu kadar az bal olduğunu görmemiştim” dedi ve ekledi: “Mayıs ayında yaşanan yüksek sıcaklık çok fazla etkiledi. Çamın özsuyunu emerek beslenen ve çamın özsuyunu tatlı bir madde halinde dışkılayan basra böceğı yüksek sıcaklıktan zarar gördü ve bal azaldı. Üreticiler kredi alarak geçinmeye çalışıyor. Tarım Kredi Kooperatifi devlete olan borcunu erteletti ama üreticinin kredileri ertelenmiyor. Bu yönden çok mağduruz. Biz de kredilerimizin ertelenmesini istiyoruz.”
Bir diğer üretici Selahi Kırkan, masrafının 78 bin TL olduğunu ancak 50 bin TL kazanabildiğini söyledi. “Hesabını siz yapın” diyen Kırkan, şunları anlattı: “Masraflar yine başladı. Balda rekolte geçen seneye göre yüzde 70 kayıp. Pandemi bizi etkilemedi ama iklim krizi bizi çok etkiledi. İnsanoğlu doğanın dengesiyle oynadı. Öyle olunca bal üretilmiyor. Muğla’da üretilen bal, dünyanın en iyi çam balı. Bunu bitirmelerine engel olunmalı.”
Bilal Karakuş’a göre ise bu sene üreticiler için “felaket geçti”. Karakuş, şöyle konuştu: “Çok kötü durumdayız. Kredilerim var. Nasıl ödeyeceğim bilmiyorum. Tekrar önümüzdeki sezon için hazırlıklara başlamamız lazım ama nasıl yapacağız, bilemiyorum. Ne yapar bu insanlar… Arı da bitti zaten. Bu durumda kredi ödeme durumumuz yok. Krediler ertelenirse çok memnun oluruz”.
BU SENE ÇAM BALINDA İHRACAT YOK
Türkiye Arıcılar Birliği Başkanı Ziya Şahin, bal üretiminde yüzde 70 kayıp yaşandığını vurgu yaptı. Şahin, şunları dile getirdi: “Ülke ve dünyanın çam balı üretiminde Muğla çok önemli. Yaklaşık 25 bin ton gibi bir üretim yapılırdı. Bu sene kurak geçmesi sebebiyle, basra böceği ciddi zarar gördü. Bundan kaynaklı da balda üretim çok düştü. Üreticiler bundan dolayı ağustos ve ekim ayında üretim yapamadı. 2020 yılında çam balı üretimden yüzde 70 kayıp yaşanmıştır. Bundan dolayı da çam balında ihracat şansımız yok. Temmuzdan bu yana üreticilerimizi, taşınacaklar için birlik olarak uyardık. Teknik ekiplerimiz sahaları gezdik. Böcekte sorun var diyerek uyarılar yaptık. Eylül-Ekim aylarında Bakanlığa teknik raporlar tutturduk ve krediler ertelenmesini talep ettik. Erteleme talebimiz olumsuz oldu. Kredi ertelemeleri olmadı.”