Kuş Gribi evrim geçirdi
Mısır’da insanlar, hasta kümes hayvanları ile yakın temasta bulunduğu için virüsler sıklıkla insanlara geçme fırsatı buldu. Bu sırada virüsler avantajlı konuma geçtiler
OZAN ZALOĞLU
Kuş gribi, son zamanlarda meşhur olan Ebola’dan daha az ilgi çekiyor ve aslen kuşlara bulaşıyor olsa da, yolu insan bir konağa düştüğünde, bulaştığı insanların yüzde 60’ını öldürüyor. Yani Ebola’dan daha ölümcül. H5N1 virüsü ilk defa 2005 yılında ortaya çıktı. En son enfeksiyon dalgasının yaşandığı Mısır’da, vakaların hepsinde virüs kuşlardan doğrudan insanlara geçmişti. Yeni çalışmaların bulgularına göre Mısır’daki virüs türü, kendisini kuşlardan insanlara daha kolay geçirebilecek yeni adaptasyonlar evrimleştirdi ve virüs yakın gelecekte insandan insana geçebilme ihtimalini yükseltti.
Peki evrim bunun neresinde? Yeni araştırma, kuş gribi virüsünde doğal seçilimin evrimleştirdiği adaptasyonlara odaklanıyor. Görünüşe göre doğal seçilim, Mısırlı virüslerin HA proteinleri üzerinde görev alarak insanlarda daha hızlı kopyalanan genetik farklılıklara sebep oldu. Mısır’da insanlar, hasta kümes hayvanları ile yakın temasta bulunduğu için virüsler sıklıkla insanlara geçme fırsatı buldu. Bu sırada insanlara bulaşıp da aktif hale gelebilecek mutasyonlara sahip virüsler avantajlı konuma geçtiler. Bunların seçilimi ve diğerlerinin elenmesi sonucunda virüs, bulaşıcılığı artacak şekilde evrimleşti.
Peki bu Mısırlı kuş gribi virüslerinin insandan insana geçmesini durduran şey ne? Virüsler bunun gerçekleşmesi için gerekli adaptasyonlardan bazılarına sahip; fakat şimdilik hepsine değil... Görünüşe göre mutasyonların bazıları kuşlardan insanlara geçmek konusunda ayrıcalık sağlarken, aslında virüsü biraz daha dengesiz yaptı ve böylece insandan insana taşınması ihtimalini düşürdü. Ancak bu, gelecekte evrimsel süreç dahilinde tamamen değişebilir.