Latif Demirci’ye en zor veda

Işıl ÇALIŞKAN

Muhlis Bey, Mithat ve Mirsat, Arap Kadri, Canavar Koyun Orhan, Press Bey gibi unutulmaz tiplemelerine hayat veren Latif Demirci, son yolculuğuna uğurlandı. 61 yaşında hayatını kaybeden usta çizer için İstanbul’da Zincirlikuyu Mezarlığı’nda düzenlenen törene ailesi ve sevenlerinin yanı sıra sanat ve siyaset dünyasından birçok isim katılım gösterdi.

Demirci sonsuzluğuna uğurlanırken yakınları onu anlattı.

Mizah Yazarı Vedat Özdemiroğlu’na göre Latif Demirci ‘kusursuz karikatürleri olduğu kadar insan ilişkilerinde de kusursuz’du… 20’li yaşlarının başında Demirci ile yollarının kesiştiğini dile getiren Özdemiroğlu, usta çizerle nasıl tanıştıklarını şu sözlerle anlattı:

“Latif Demirci üstadımız benim zaten hayranı olduğum Gırgır kuşağının karikatüristiydi. 88 yılında 20 yaşındaydım, yazılarım ufak ufak yayımlanmaya başlamıştı. İsmimi bilmeleri bile beni çok sevindiriyordu. Tanıdıktan sonra sıkı hayranı oldum. Benim için bir meslektaştan ziyade bir idoldü. Aynı mesleği yapmamız ona olan saygımı hiç değiştirmedi, sadece sevgim çoğaldı. Karikatürleri kadar kusursuz bir hayat tarzı, insan ilişkisi vardı. Latif Demirci ile ilgili ne olumsuz bir hatıram var ne de herhangi bir mizahçı dostumdan duydum. Mesaiye çocuk yaşından başlayıp yarım asır süren bir mesaiyi bu şekilde tamamlamak herkesin sahip olacağı bir kıvanç değildir. Sadık bir okuyucusu olarak binlerce karikatürünü gördüm ama asla bir teknik hatasını görmedim. Estetik olarak kusursuzdu. Hep halkın yanındaydı. O kadar zaman karikatür çizip hiç kimseyi incitmedi. Bu artık ustalığı aşan bir bilgelik işidir. İyi ki dünyamızdan geçti. Hem teknik olarak orijinallerine hem de bıraktığı bu çalışkanlık ve estetik değerlerine sahip çıkmamız gerekiyor. Sadece Türkiye’nin değil dünyanın başı sağ olsun.”

Vedat Özdemiroğlu

BEŞİKTAŞLILIK BİZİ BAĞLAYAN ÖZELLİKTİ

“Örnek bir usta, örnek bir çizer ve örnek bir Beşiktaşlıydı” diyen Özdemiroğlu, Demirci ile unutamadığı şu anısını paylaştı: “Erdal Belenlioğlu ve ben Latif Abi’nin evinde bir kış günü çay içerken çok ani bir şekilde Beşiktaş’ın kupa maçına gitmeye karar verdik. Üçümüz de Beşiktaşlıyız. Fakat yalancı baharmış, hava birden soğudu. Isınalım diye kahve aldık. Kahveler elimizden dökülüyor titremekten. Ben dayanamıyorum çıkacağım dedim. Erdal da çıktı. Latif Abi’yi o soğuk havada koca trübünde bırakıp çıktık. Hatta sonra evde Latif Demirci’nin trübündeki görüntüsünü ekranda da gördüm. Beşiktaşlılık da bizi bağlayan bir özellikti.”

Özdemiroğlu’nun favori tiplemesi ise Muhlis Bey: “Muhlis Bey, Türk mizahına absürdü getirmiş devrimci bir karakterdir. Nasıl ki Zeki Alasya Metin Akpınar bütün ülkenin gözde ikilisiyse biz mizaha gönül vermiş, aldanmış şaşkınlar için de Behiç Pek ve Latif Demirci öyledir.”

ÇİZGİLERİYLE ARASINDA BÜTÜNLÜK VARDI

Karikatürist ve yazar Behiç Ak ise “Latif kendini hep bir çocuk naifliğinde korudu. Yaş ilerliyordu ve Latif hep çocuk kalıyordu. O çizgileri çizen, o bakış açısını sürdüren bir kişi olarak kalmayı becerdi” dedi ve Demirci’yi şu sözlerle anlattı: “Latif kendini yıllar içerisinde çok kişiselleştirdi ve kendine has bir çizgi oluşturdu. Latif’in özelliği çizgilerine bakar bakmaz müthiş bir sıcaklığın sizi sarması ve yaptığı küçük ince, keskin bir eleştiriyi çok yumuşak bir şekilde algılatması. Acaba bundan sonra ne çizecek diye merak içinde bırakıyordu. Bir çizerde zor ve ender olan bir özelliktir bu. Her şeyin üslubunun kaybettiği bir dünyada yaşıyoruz. Latif’in çizgisi kendi kişisel üslubuyla o kadar doluydu ki her detayı onun çizgisiydi. Kişisel üslubu, bütün desenine yayılmış olan üslup bütünlüğü ve o üslup bütünlüğünün ilettiği mizah anlayışı hakikaten çok etkileyiciydi. Gitgide daha etkileyici hale gelmesinin nedeni ise ülkedeki her türlü üslubun yitirilmesi içinde kendi üslup bütünlüğünü yaratarak sivrilmesiydi. Bazı dost ortamlarına girdiğimizde Latif hiç konuşmazdı. Son derece içine kapanıktı. Hiçbir tartışmaya girmezdi. O tamamen kendi çocuksuluğu içinde toplantıda var olurdu. Sanki o çocuksuluğu kaybederse çizgilerine yansıyacakmış gibi bir hassasiyet sezerdim ben onun o tavrından. Ve gerçekten de çizgileriyle kendisi arasında inanılmaz bir bütünlük vardı. Çok önemli bir insanı yitirmiş olduk Latif’in ölümüyle.”

Behiç Ak

KARİKATÜRLERİ ENGELLENDİ

Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü ve Yazarı Vahap Munyar, Latif Demirci’nin Hürriyet Gazetesi’nde uğradığı sansürü dünkü yazısında kaleme aldı. Munyar’ın yazısından bir bölüm şöyle: “Vefat haberini Özkök’ün paylaşımından okuduğum anda Hürriyet’te 1.5 yıl süren Genel Yayın Yönetmenliği dönemimde yayınlayamadığımız bazı karikatürleri aklıma takıldı. 31 Mart 2019 yerel seçimleri, 24 Haziran 2019’a uzayan İstanbul seçiminin gerdiği ortam, karikatürde bile “Aman yanlış anlaşılmasın” havası oluşturmuştu. O havada Latif’in bazı karikatürleri kişisel arşivindeki yerini almıştı. Karikatürünün girmediği günlerde hep Hürriyet’in Yayın Direktörü Emre Oral imdada yetişti, Latif’in durumu anlayışla karşılamasını sağladı. Bugün (dün) Teşvikiye Camii’nde imam, Latif Demirci için cenaze namazını kılanlardan helallik isteyecek. Ben o sırada Eskişehir’de toplantıda olacağım. Benim hakkım varsa, helal olsun Latif kardeşim. Asıl sen yayınlayamadığımız bazı karikatürlerin için hakkını helal et…”

Demirci, Muhlis Bey, Arap Kadri ve Press Bey gibi unutulmaz tiplemelere imza attı.

LATİF DEMİRCİ KİMDİR?

31 Ocak 1961 yılında İstanbul’da doğan Demirci, Fırt’ta ‘Tarzan’ ve Gırgır’da ‘Muhlis Bey’ tiplerinin çizeri olarak geniş bir okur kitlesi edindi. Pazar, Söz gibi yayınların da kadrolarında yer alan Demirci, uzun süre Hürriyet Gazetesi için çalıştı. 90’lı yıllarda pek çok ülkede karikatürleri sergilenen çizerin, on karikatür albümü yayımlandı. Geçen sene kalp ameliyatı geçiren Demirci, pazar günü evinde düşerek hayatını kaybetti.

Latif Demirci