Lokantacıların can damarı patladı

EKONOMİ SERVİSİ

Pandemi sürecinde ekonomik olarak en çok zorlanan sektörlerin başında lokantalar geliyor. Sektörün içinde bulunduğu bunalım emekçileri işsizlik sarmalına sürüklerken, işletmeler de borç batağında. Normal şartlar altında kredi borcu artan sektörlerin yatırımları da artıyor. Ancak lokantalar için bu ekonomik ön kabul doğru değil. Borçlanan işletmelerin hemen hepsi zorunlu giderlerini finanse edebilmek adına kredi kullandı. Önlemler nedeniyle dükkânları kapatılan ancak gelir desteği sunulmayan lokanta esnafı pandeminin başında personel giderleri, kiraları ve faturalarını ödeyebilmek için bankaların yolunu tuttu. Böylece borçları artarken gelirleri azalan bu işletmeler ciddi bir borç kriziyle de karşı karşıya kaldı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre 2020’nin Şubat ayında lokantacılık sektörünün bankalara olan toplam nakdi kredi borcu 11 milyar 745 milyon liraydı. Bu yılın şubat ayında bu tutar 17 milyar 200 milyon lirayı buldu. Krizin ağır yükünü sırtlanan lokantacıların bankalara olan borçları 1 yılda yüzde 46 oranında artmış durumda.

Öte yandan pandeminin ilk haftalarında BDDK talimatıyla, bankaların alacakları için esneklik tanınması istendi. Bu esneklikler kapsamında borçluların takibe düşmemesi, kredi kartı borçlarının talep edilmesi halinde ertelenmesi gibi bir dizi kolaylık tanındı. İlk etapta 2020 sonuna kadar tanınan bu esneklikler daha sonra 30 Haziran 2021’e kadar uzatıldı. Ancak süre daralıyor. Temmuz ayı başından itibaren bankalar alacaklarını istemeye başlayacak.

Konuya ilişkin Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu Başkanı Aykut Yenice sorularımızı yanıtladı. Yenice mevcut borç artışının yeni yatırımlardan kaynaklanmadığını, lokantacıların kiralarını, personel giderlerini, faturalarını ödeyebilmek için borçlandığını söylerken “Ödeyebilecek durumda olsalar bu borç bu kadar birikmezdi” ifadesini kullandı. En mağdur olan esnaf kesiminin lokantacılar olduğunu söyleyen Başkan Yenice, devletin imkânları dahilinde gelir desteği beklediklerini söyledi. Öte yandan sektör temsilcisi Yenice yalnızca banka borçları için değil, vergi ve fatura borçları için de hiç değilse erteleme yapılması gerektiğinin de altını çizdi.

Yılın başında 750 TL’lik kira desteğinin sorunlara çözüm olup olmadığını sorduğumuz Aykut Yenice sorumuza “Bizim aort damarımız patlamış, şarıl şarıl kan akıyor, siz bize ağrı kesici veriyorsunuz, lokanta esnafının kirasını, faturasını diğer giderlerini bir araştırın, kira desteği ne yapar bu giderlere” cevabını verdi.