Marketlerde ücretsiz ‘etiket’ mesaisi

Nisa KÜÇÜK

KDV'nin indirilmesinin ardından çeşitli noktalarda Zabıta Müdürlüğü ve Ruhsat Denetim Müdürlüğü ekipleri marketlerde denetim yaptı. Denetimde yapılan alışverişin ardından kasada kesilen fişlerde ürünlerin KDV oranının yüzde 1 olarak kesilip kesilmediği ve raflardaki fiyat ürün etiketlerinde düzenleme yapılıp yapılmadığı kontrol edildi.

Temel gıdada KDV indiriminin ardından marketlerde etiket değiştirme işlemi nedeniyle çalışanlara ücret ödenmeden fazla mesai yaptırıldı.

Haberde isminin kullanılmasını istemeyen bir A101 çalışanı, etiket değişimleri için mesai saatinden iki saat önce işe çağırıldığını anlattı. A101 işçisi “Benim çalıştığım mağazada KDV'ye gelen indirimden dolayı 12 bin üründe etiket değiştirdik. 'Bir gün içinde o kadar etiketi nasıl değiştirelim' dememize rağmen gece yarılarına kadar çalıştırıldık’’ diye konuştu. Mağazada dört kişi çalıştıklarını aktaran işçi, "Normalde dört personelin dördü de açılışa gelmez ama o gün hepimiz saat 06.00'da mağazaya getirildik. Mola vermeden çalıştık ama yetişmedi. Nasıl yetişsin? Eve gittiğimde saat 01.30'du" dedi.

Sözleşmeye göre günlük 8 saatten fazla çalışmamaları gerektiğini dile getiren işçi şunları söyledi:

‘‘Mesai kavramı yok. Ne ek mesai ücreti alıyoruz ne de fazla çalıştığımız saatler bir sonraki aydan sayılıyor. Personele, ‘Son kullanma tarihi geçmeden bu ürünü satmazsan senin kasandan keserim, kendi cebinden ödemek zorunda kalırsın’ diyen mağaza sorumlularına bile denk geldim.’’

TEK AMAÇ KÂR

Dört yıldır BİM’de çalışan işçi de çalışma koşullarının kötülüğünden yakındı. İki gündür sürekli etiket değiştirdiklerini söyleyen işçi, "Mağazada üç kişi çalışıyoruz ve etiketleri değiştirmek için gece yarısına kadar çalıştık. İşten çıktığımda ise o saatte otobüs olmadığı için cebimden parasını verip taksiye binmek zorunda kaldım" dedi.

Hak ettiği maaşı alamadığını kaydeden işçi, şunları ifade etti: "İş varsa 'Mesaiye kalmamız gerekiyor arkadaşlar' deyip duruyorlar ama ek mesai ücreti vermiyorlar. Bir KDV indiriminde bile mesai saatlerimizi keyiflerine göre değiştirebiliyorlar. Mağaza sorumlularına ‘Mağaza size emanet’ denilerek aidiyet hissi, bize de ‘İş yeri sizin eviniz’ fikri empoze edilmeye çalışılıyor. Bu sömürüyü meşrulaştırmak ve rıza kavramını oluşturmak için kullandıkları bir şey."