Milyonlar işsiz ve ödenek alamıyor

Ekonomi Servisi 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart 2023 dönemine ait işgücü istatistiklerini açıkladı. Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 4 bin kişi artarak 3 milyon 508 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 10 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,1 iken kadınlarda yüzde 13,8 olarak tahmin edildi.

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı (geniş tanımlı işsizlik) martta bir önceki aya göre 1,6 puanlık azalış ile yüzde 21,8 oldu.

AVRUPA’DA ZİRVEDE 

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,7 puanlık artış ile yüzde 20,1 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 15,2, kadınlarda ise yüzde 28,9 olarak tahmin edildi.

Genç işsizlikte Türkiye 34 Avrupa ülkesi içinde zirvede yer alıyor. AB ortalaması ise yüzde 10,8.

İstihdam edilenlerin sayısı martta bir önceki aya göre 37 bin kişi artarak 31 milyon 462 bin kişi, istihdam oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 48,2 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 66,0 iken kadınlarda yüzde 30,7 olarak gerçekleşti.

İşgücü 2023 mart ayında bir önceki aya göre 41 bin kişi artarak 34 milyon 970 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 53,6 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71,9 iken kadınlarda yüzde 35,7 oldu. 

ÖDENEK ALMAK ZOR

DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Mart 2023’te 8 milyon 308 bin kişi olarak gerçekleşti. Öte yandan işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İŞKUR’un Mart 2023 verilerine göre, işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 435 binde kaldığını hatırlatan DİSK-AR, “Böylece Mart 2023’te resmi işsizlerin sadece yüzde 12,4’ü işsizlik ödeneği alabildi. 3,5 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yaklaşık yüzde 87,6’sının işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor” tespitinde bulundu.

EŞİTSİZLİĞİN GÖSTERGESİ 

Kadın işsizliğinin tüm işsizlik türlerinde en yüksek kategori olmaya devam ettiğinin altını çizen DİSK-AR, “İşsizlik türlerinin en yüksek olduğu kategori yüzde 29,7 ile geniş tanımlı kadın işsizliği oldu. İkinci yüksek işsizlik kategorisi ise genç kadın işsizliğidir. Mart 2023’te genç kadın işsizliği yüzde 28,9’dur. İşsizlik genç ve kadınlarda yüksek seyretmeye devam etmektedir” görüşünü dile getirdi.

Verileri Blomberg HT’ye değerlendiren DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, Türkiye’de de kadın işsizliğinin tüm türlerde erkeklere kıyasla oldukça yüksek seyrettiğine dikkat çekerek, "Verilerden de görüleceği üzere kadın işsizliği önemli bir toplumsal cinsiyet eşitsizliği göstergesi olmaya devam ediyor. Kadın emeğini ikincilleştiren politikalar ve ev içi bakım emeğini kadınların üzerinden alacak politikaların eksikliği sebebiyle kadınların istihdama erişimi kısıtlı kalıyor. Nitekim ILO da kadınların erkeklere kıyasla iş bulmada daha büyük zorluklar yaşadığını ve engellerle karşılaştığını ortaya koyuyor. Dünya genelinde çalışma çağındaki kadınların yüzde 15’i, erkeklerin yüzde 10,5’i çalışmak istemesine rağmen iş bulamıyor" dedi. 

***

KADIN İŞSİZLİĞİ ZİRVEDE