Milyonların gerçeği: İŞKUR önünde hayat mücadelesi
Milyonlarca yurttaş İŞKUR önlerinde kuyruk oluşturuyor. İçlerinde 20'li yaşlarda olan da var, 65 yaşının üzerinde olan da. Tek istekleri emekleri karşılığında gelir elde edebilecekleri bir iş bulmak
Meral Danyıldız
Türkiye’nin özellikle son yıllarda gündeminde olan işsizlik sorunu çığ gibi büyüyor. Her ne kadar Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mart ayına ilişkin yayımladığı işgücü istatistiklerinde işsizliğin düştüğünü öne sürse de gerçek öyle değil.
Milyonlarca yurttaş sabah 08.30’dan akşam 17.00’ye kadar İŞKUR önlerinde kuyruk oluşturuyor; dört kişilik bir ailenin tek çalışanı da işsiz kalınca işsizlik maaşına başvuruluyor veya yıllardır iş bulamayan bir kişi periyodik aralıklarla başvurmayı bir gelenek haline getiriyor.
BEŞ KİŞİYİZ, TEK ÇALIŞANIM
Bahçelievler’deki İŞKUR önüne gittiğimizde öncelikle yoğun bir kalabalıkla karşılaşıyoruz. Yetkililerce koronavirüs sebebiyle evde durması gerektiği belirtilen altmış – altmış beş yaş üstülerin sayısı da hayli fazla.
Kuyrukta sıra bekleyen 26 yaşındaki Mustafa Yılmaz ile konuşuyorum. Yılmaz, şöyle diyor: “Yazılım sektörüyle uğraşıyorum. Daha yeni askerden geldim, işsizlik maaşına başvuracağım. Askere giderken işimden oldum. Şimdi tekrar işe girmek için beklerken işsizlik maaşı da alayım dedim. ‘Süreç zor ama sektör sektör değişiyor’ diyordum, kendi ilgilendiğim alanı da kolay iş bulunabilir olarak görüyordum ama artık öyle değil. Bulabilirim de bulamayabilirim de. Bu sebeple işsizlik maaşı almak istiyorum. Beş kişi yaşıyoruz, çalışan da tek bendim. Yan gelirlerimizle geçimimizi sağlıyoruz.”
1,5 SENEDİR İŞ ARIYORUM
44 yaşındaki İsmail Çalışkan, yaklaşık bir buçuk senedir iş aradığını kaydediyor. “Umudumuz yok” diyen Çalışkan, “44 yaşında olmama rağmen hâlâ iş bulamıyorum. Yaklaşık bir buçuk senedir işsizim, iş arıyorum” diyor. Hasta bakım elemanı olan Çalışkan, “Yanımda sertifikam var, katılım belgem var, hasta bakım elemanıyım ama iş bulamıyorum. Sürekli gelip gidiyoruz, şu an eleman alımları yapılıyor ama anca torpilin varsa. Torpilin yoksa olmuyor. Evde üç kişi yaşıyoruz, bir tek eşim çalışıyor başka da kimse çalışmıyor. Ev kirası, elektrik suyu, doğalgazı çok zor. Allah sonumuzu hayır etsin… Gençler de aynı. Yapacak başka bir şey yok. Koronavirüsten önce bir nebze belki umudumuz vardı şimdi o da yok. Bir de yaştan kaybediyorum. Devlet dairelerinde genelde yaş sınırı var. Bir hastaneye iş görüşmesine gittim, yaşımdan sebep olmadı. İşsizlik maaşına da başvurdum, çıkmaz zaten diye. Nasıl olacak bilmiyoruz. Umut sözde biziz ama aşındırıyoruz…” şeklinde konuşuyor.
KİRALAR, FATURALAR BİRİKTİ
30 yaşındaki Mustafa Öner ise, çok zor bir şekilde geçindiklerinin ve tek umutlarının burası olduğunu belirtiyor. Bir işsizlik maaşıyla dört kişi geçinmeyi uman Öner, şu ifadeleri kullanıyor: “Bugün işsizlik maaşı için geldim buraya. On beş on altı gündür iş arıyorum. Bir hastanede çalışıyordum, hastane bitimi sebebiyle iş aramaya koyulduk. Şu an çok zor bir şekilde geçiniyoruz, o yüzden işsizlik maaşına başvurduk ve tek umudumuz burası. Evde dört kişi yaşıyoruz, tek ben çalışıyordum, ben de işsizim. Şu an faturalar, kiralar birikmiş durumda. Para olmayınca ödeyemiyorsun. Bir işsizlik maaşı bin 100, bin 200 lira. Faturaları ödeyince geriye bir şey kalmıyor. Anca kartlara falan yatıracağız, borcu borçla kapatacağız.”
63 YAŞINDA AMA İŞKUR ÖNÜNDE
Mustafa Dönder de, 63 yaşında ve koronavirüs sebebiyle evde kalması önerilen kesimden… Ancak emekliler de herkes gibi geçinemiyor. “Bekçilik vesaire olur mu diye iş aramaya geldim. Emekliyim ama para yetmiyor, ne yapacağız? Evde beş kişiyiz, üç kişi çalışıyor” diyor Dönder.
“Nasıl geçiniyorsunuz? Kiralar, faturalar…” demem üzerine ise Dönder, “Ne sen sor, ne ben söyleyeyim. Hiçbir şey yapamıyorum. Geçen sene yine uğramıştım buraya. 2000 yılından beri iş arıyorum. 20 yıldır iş bulamıyorum. Sürekli İŞKUR’a gidip geliyoruz. Kirası var, faturası var… Hiç umudum yok ama yine de uğrayayım diyorum. Artık her şeyi Allah’a bıraktık” ifadelerini kullanıyor.