MKE’de 38 günde ikinci patlama

Emek Servisi

Defalarca iş kazası ve cinayetlerinin yaşandığı Ankara Kayaş’ta bulunan Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKE) Kapsül Fabrikası’nda bir patlama daha gerçekleşti. MKE’nin Elmadağ’daki dinamit atölyesinde 5 işçinin öldüğü patlamanın üzerinden henüz 40 gün geçmeden bir kaza da Kayaş’ta meydana geldi. Tüm uyarılara rağmen 1986’dan beri sık sık iş cinayetleriyle gündeme gelen MKE’de bu kez 1’i ağır 4 işçi yaralandı. Yaralanan 4 işçiden birinde üçüncü derece yanık olduğu bildirildi. Patlamanın ardından fabrikadaki işçiler tahliye edilirken Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafındansa patlamaya ilişkin soruşturma başlatıldı. AR-GE biriminde gerçekleşen patlamanın fosfor yangını nedeniyle başlamış olabileceği öne sürüldü. Türk Metal Sendikası’nın örgütlü olduğu fabrikadaki patlamaya ilişkin itfaiye tarafından yapılan açıklamada, patlamanın suyla reaksiyona giren malzemeler sebebiyle yangının ormanlık alana sıçradığını belirtti.

DÖNEM DÖNEM OLUYOR

Hassas maddelerin kullanıldığı atölyede yangının çıktığını aktaran Türk Metal Sendikası Ankara 3 No’lu Şube Başkanı Nihat Zengin, BirGün’e konuştu. Patlamanın en ufak bir kıvılcımdan dahi olabileceğini söyleyen Zengin, Elmadağ’daki gibi bir ihmal durumu olmadığını belirtti. Zengin, şöyle konuştu: “Herhangi bir ihmalden kaynaklı değil. Yanığı fazla olan bir kişinin durumu ağır. Hassas bölge olduğu için dönem dönem patlamalar olmuş.”

Öte yandan T24’ün haberine göre, iş güvenliği müdürünün mart ayında EYT’li olduğu için ayrıldığı, üç ay boyunca yerine atama yapılmadığı ve birimin kapalı kaldığı ortaya çıktı. 10 Haziran’da 5 işçinin yaşamını yitirdiği patlamadan iki gün sonra iş güvenliği biriminin yeniden kurulduğu öğrenildi.

Milli Savunma Bakanlığı patlamaya ilişkin yaptığı açıklamada, soruşturma başlatıldığını duyururken, Ankara Valisi Vasip Şahin, işçilerin bilincinin açık olduğunu, yangının çıkış sebebine ilişkin teknik incelemeler yapıldığını aktardı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ise inceleme başlatıldığını söyledi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı da soruşturma başlattı. Açıklamada, 2 Cumhuriyet savcısının görevlendirildiği bildirildi.

İNSAN GÜCÜYLE ÜRETİM

KESK’e bağlı Enerji, Sanayi ve Maden Emekçileri Sendikası (ESM), Fabrikada meydana gelen patlama ile ilgili tespitleri ve ihmallere ilişkin açıklama yaptı. Elmadağ’daki fabrikada yaşanan patlamanın üzerinden 40 gün geçmeden ikinci patlamanın yaşandığı kaydedilen açıklamada, şöyle denildi: “Yaralanan 4 işçi arkadaşımızın ikisi yeni işe alınan tecrübesiz işçi olduğu ve patlamanın MKE Kapsül Fabrikası’nın ARGE Faaliyetlerini yürüttüğü atölyede meydana gelmiştir. MKE Kapsül Fabrikası gibi parlayıcı ve patlayıcı madde ile çalışılan fabrikalarda işçi sağlığı ve iş güvenliği prosedürlerine göre parlayıcı ve patlayıcı hammaddelerin her atölyede ne kadar bulundurulabileceği sınırlandırılmıştır. Fakat patlamanın büyüklüğü ve yangının uzun süre devam etmesi göstermektedir ki patlamanın olduğu alanda ihtiyaçtan fazla malzeme bulundurulmuş olabilir ve Fosfor Atölyesi gibi yakında bulunan farklı atölyelerinde patlamadan etkilenmesi ile patlama ve yangının büyümüş geniş bir alana yayıldığı görülmektedir. MKE Kapsül Fabrikası’na kurulduğu günden bugüne ciddi bir altyapı yatırımı yapılmamıştır. Dolayısı ile birçok atölyede insan eliyle ya da insan gözetiminde üretim yapılmaktadır. Özelleştirme sonucunda giderek artan iş yükü, işçi sağlığı ve güvenliği denetimlerinin liyakatsiz firmalara yaptırılması, yine yeni işe alınan liyakatsiz ve tecrübesiz personelin yeterli eğitim ve mesleki donanıma sahip olmadan tehlikeli üretim süreçlerine dahil edilmesinin sonucunda bu kazalar yaşanmaktadır.” 

***

İHMALLERLE DOLU BİR TARİHİ VAR

1950’de kurulan devlet sermayeli MKE’de daha önce defalarca kez patlamalar ve iş cinayetleri yaşandı. Örgütlü bir sendikanın olduğu kamu kurumu MKE’de ilk patlama 1986’da; sonuncusu ise 10 Haziran’da Elmadağ’daki roket ve patlayıcı fabrikasında meydana gelmişti. 10 Haziran’daki patlamada dünkünün aksine 5 işçi can vermişti ancak deneyimli işçilerin askeri fabrikalara gönderildiği, fabrikada işçi sayısının azaltıldığı ve atölyedeki bakımın daha önce olduğu gibi her zaman aynı kişiler tarafından yapılmadığı, nerede iş yoğunluğu varsa işçilerin orada çalıştırıldığı ortaya çıkmıştı.

MKE’de daha önce yaşanan patlama, kaza ve cinayetlerin birkaçı şöyle:

•1986’da yaşanan patlamada, Askeri mühimmat deposunda aşırı sıcaktan dolayı yaşanan patlamada 19 kişi yaralandı. Bundan iki ay sonra gerçekleşen patlamada 7 itfaiye eri hayatını kaybetti.

•1988’deki patlamada ölüm yaşanmadı.

•1997’de 1 işçi öldü.

•2008’de 3 işçi öldü. MKE barut fabrikası peş peşe 2 patlamayla sarsılmıştı. Büyük bir yangının çıktığı patlama o kadar şiddetliydi ki 500 metre ileride çalışan 3 kişi yaşamını yitirdi.

•2012’de Yahşihan’da Mühimmat Ana Depo Komutanlığı Ayırma ve Ayıklama Tesisi’ndeki patlamada 4 kişi hayatını kaybetti.

•2013’teki patlamada ölen işçi “Telefonla kıvılcım çıkararak patlamaya neden olabileceği” iddiasıyla suçlandı.

•2018’deki patlamanın ardından AKP’li Bakan Nurettin Canikli, “Ürünlerin kalitesinde problem yok” dedi.

•2022’de Kırıkkale Barut Fabrikası’ndaki patlamada 2 işçi yaralandı.

BİR GÜNDE TOPLAM 4 KAZA

MKE’deki patlamada işçiler yaralanırken birçok kentte de iş cinayeti ve kazaları yaşandı:

•Aydın: Konak Mahallesi’nde bir evin inşaatında çalışan 29 yaşındaki Ufuk Kasar, alüminyum pencere taktığı sırada elektrik akımına kapıldı. Kasar hayatını kaybetti.

•Diyarbakır: Bağlar ilçesinde trafo arızası onarılırken yaşanan patlamada 2 DEDAŞ personeli yaralandı. Trafoyu tamir eden Mazlum Dilek ve Nurettin Karabasan, hastaneye sevk edildi.

•Kocaeli: Belediye personeli 32 yaşındaki Doğan K. su deposuna ait havalandırma kuyusunun beton kapağının kırılması sonucu, yaklaşık 4 metrelik boşluğa düştü.