Model 3 Tesla’yı kurtaracak mı?
Küresel otomotiv endüstrisinin yönü elektrik ve alternatif yakıt teknolojileri kullanan ulaşım modellerini gösterirken otomobil medyası da gündeminde bu alanda ilk büyük ölçekli yenilikçi girişimi yapan Elon Musk ve elektrikli otomobil üreticisi Tesla markasına sürekli olarak yer veriyor
ERSOY YAŞAR - @ersysr
ersoy@otosafari.com
www.otosafari.com
www.youtube.com/otosafari
Falcon Heavy roketinin yörüngeye Tesla Roadster modelini bıraktığı uzay görevi sonrası, Musk’ın uzay yatırımı SpaceX ile Tesla’yı ilişkilendirmeyenler de farklı profildeki bu yeni nesil girişimcinin bakış açısı üzerine fikir sahibi oldular. İletişim uzmanları, tüm zamanların en iyi ‘ürün yerleştirme’ uygulaması olarak gördükleri bu fikri ayakta alkışlarken ekonomistler ise Tesla’nın ‘sürdürülebilir’ bir büyüme kaydetmediğini, bu üretim ve hedeflerle adım adım iflasa sürüklendiğini iddia ediyorlar.
Geçen haftalarda Vilas Capital Management hedge (serbest yatırım fonu) analisti John Thompson, Musk’a yönelik ağır eleştirilerde bulundu. “Kariyerim boyunca bu kadar absürd bir tablo ile karşılaşmadım” açıklamasını yapan Thompson, Elon Musk’ın şapkadan tavşan çıkarmadığı sürece Tesla’nın dört ay içerisinde iflas edeceğini iddia etti. Şirketlerin kâr açıklamak zorunda olduğunu, Tesla’da olup biteni daha önce hiç görmediğini, müşterilerine gönderdikleri notlarda Tesla’nın iflasın kıyısında olduğunun vurguladıklarını açıkladı.
Tesla’nın değerinin Ford’un iki katı olduğuna dikkat çeken Thompson, Ford’un 2017’de 6 milyon otomobil ürettiğini ve 7.6 milyar dolar kâr açıkladığını buna karşın Tesla’nın 100 bin otomobil üreterek 2 milyar dolar zarar ettiğini de söyledi.
Ana Plan’ın son adımı: Model 3
Elon Musk’ın Tesla’nın kuruluş aşamasında açıkladığı ‘10 Yıllık Ana Plan’ında da yer alan, Roadster, Model S ve Model X serisinden sonra uygun fiyatlı elektrikli otomobil olarak pazara sürdüğü Model 3, üretiminin açıklanması sonrasında 400 binden fazla ön sipariş alarak şirketin piyasa değerini köklü markalarının üzerine taşımıştı. 35 bin dolar fiyat etiketiyle satılacak ve Temmuz 2018’de üretimine başlanacak bu aracın şirketin büyüme ivmesini sürdürmesini sağlayacağı öngörülüyordu. İlk yıl hedefi, 20 bin adet Model 3 üretilmesi iken bu sayı 360 ile sınırlı kalınca şirket 2 milyar dolardan fazla zarar açıkladı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Tesla’nın kredi notunu düşürmesi ile şirketin hisseleri hızlı bir değer kaybına uğradı. Geçen yıl Tesla’nın piyasa değerinin 50 milyar doları aşmasıyla analistlerin cephesinden sert eleştiriler gelmişti.
Vilas Capital Management’in değerlendirmesine göre şirket, yalnızca önümüzdeki 18 ayda, işletme kayıpları, sermaye harcamaları, borç ödemeleri ve işletme sermayesi aktarımı için yaklaşık 8 milyar dolara gereksinim duyacak. Bu bakış açısı, Musk’ın şirketi dönüşü olmayan bir noktaya getirdiği görüşünü savunuyor.
Musk ne dedi?
Elon Musk ise bu görüş ve eleştirilere yine Twitter’dan yanıt verdi. İlk olarak, takipçilerine önce önemli bir haber vereceğinin duyurusunu yaptı. Üç saat sonra ise “Tesla iflas etti” başlığı ile şöyle bir haber paylaştı: “Sermaye toplamak için gerçekleştirdiği yoğun çabaların ardından, ki son çare olarak yoğun bir Paskalya Yumurtası satışı gerçekleştirmişti, Tesla’nın tamamen iflas ettiğini bildirmekten ötürü üzüntü duyuyoruz. Öylesine iflas etti ki, inanamazsınız.”
Bu haberin ardından ‘Bankwupt’ (Bankrupt: İflas) yazılı bir kartonu tutarken kendi fotoğrafını paylaştı. Elbette, Musk bu mesajları Paskalya ve 1 Nisan’da şaka yapmak amacıyla paylaşmış olsa da yaşadığı olumsuzlukların tümü ekonomi çevrelerindeki iflas söylentilerinden ibaret değil.
Model X kaza yaptı, hisse değeri düştü
23 Mart’ta Tesla’nın Model X aracı yol kenarındaki bariyerlere çarparak alev almış ve kazada sürücü yaşamını yitirmişti. Şirketten yapılan açıklamada Kaliforniya’da gerçekleşen kazaya karışan aracın kazadan saniyeler önce otopilot moduna alındığını belirtilmişti. Şirkete göre, sürücü birkaç kez görsel ve sözlü olarak ellerinin direksiyonda olması gerektiği uyarısı ile uyarılmış, ancak kazadan 6 saniye öncesine kadar direksiyonda el dokunuşu tespit edilememiş. Ayrıca Tesla yaptığı açıklamada, Model X’in daha önce hiçbir kazada bu ölçekte hasara uğramadığını, kazanın hasar büyüklüğünün bu kadar fazla olmasının ilgili kaza önleyici donanımın daha önce hasar gördüğü ve değiştirilmemiş olabileceğini söyledi. İflas söylentileri ve kazanın ardından geçtiğimiz yıl değeri 400 dolara ulaşan Tesla hisseleri 260 dolara geriledi.
“Otonom sürüş daha güvenli”
Tesla, otopilot donanımına sahip bir aracı kullanmanın ölümcül kazalara karışma riskini 3.7 kez azalttığını belirtiyor. Geçen günlerde, Tesla Blog’da ise otonom sürüşle ilgili şu açıklama paylaşıldı: “Önlenen kazaları kimse konuşmuyor. Yalnızca olanları duyuyoruz. Toplumun yanılsamalar nedeniyle daha az güvenli olduğunu düşünerek otopilot kullanmamasının bedeli daha ağır olur. Kazalar yılda 1 milyon 250 bin kişinin ölümüne neden oluyor. Eğer Tesla’daki güvenlik düzeyi tüm araçlara uygulanmış olsaydı, yılda 900 bin hayat kurtarılırdı. Otonom araçların güvenlik seviyesinin normal sürüşten 10 kat fazla olmasını bekliyoruz.”