Mühendisler de yoksul ve kaygılı: Yüzde 65'inin ücreti, yoksulluk sınırının altında

Öncü DURMUŞ

İşsizlik, yoksulluk, düşük ücret ve gelecek endişesini toplumun büyük kesimi gibi mühendisler de yaşıyor. Geçmişte iş garantili meslek olarak görülen ve zorlu bir eğitim süreci gerektiren mühendislikte sıkıntılar büyüyor. Şayet koşullar değişmezse hekimlerin ardından mühendislerin de önemli bölümü yurtdışına gitmeyi düşünüyor. Yaşanan durum, TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi’nin hazırladığı “İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması - 2023” araştırmasına da yansıdı. Üç yıldır yapılan araştırmanın sonuncusuna ilişkin veriler, MMO İstanbul Şubesi’nde düzenlenen basın toplantısında kamuoyuyla paylaşıldı.

DEPREMİN ETKİSİ

MMO İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Tataroğlu, toplantıda yaptığı konuşmada mühendislerin teknolojiyi insanlık yararına uygulayan kişi olduğunu hatırlatarak “Mühendisler aklı ve bilimsel yöntemleri toplumsal faydaya dönüştüren kişidir aynı zamanda. Bu nedenle, bir ülkenin mühendislere verdiği değer, toplumsal faydaya, refaha, kalkınma ve gelişmişliğe verdiği önemi de temsil eder. Bu yıl ülkemizde, 11 ilimizde yaşanan depremler bir kere daha mühendisliğin, bilimin ve tekniğin ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Yeniden kentleşme çalışmaları da bu zorunluluğu bakmak istemeyen gözlere dahi göstermeye devam ediyor” dedi.

Son 20 yılda üniversite sayısının 78’den 208’e ulaştığını aktaran Tataroğlu “Ne var ki üniversite sayısının fazlalığı bugüne kadar yükseköğretim eğitim sistemi kalitesine yansımadı. Mühendislik bölümü sayısı 1552 oldu. Bu bölümlerden bir kısmı kontenjan olmadığı için açılamadı. Pek çok bölümde ise öğretim görevlisi, laboratuvar eksikliği var. Çalışmamızın bu sorunların anlaşılması için katkı sunacağına inanıyoruz” dedi.

YÜZDE 65’İ SINIRIN ALTINDA

Araştırmaya 2023 mühendis katıldı. Kritik verilerin bir bölümü raporda şöyle sıralandı:

• Katılan mühendislerin yüzde 82,76’sı ücretli çalışan.
• Çalışma durumunu göre yüzde 5,4’ü öğrenci, yüzde 5,6’sı iş arıyor, yüzde 23’ü emekli, yüzde 65,9 ise faal.
• İş arayan mühendislerin yüzde 78,76’sı son yıllarda iş arama süreçlerinin daha da kötüleştiğini düşünüyor.
• 18-50 yaş arasındakilerin yüzde 48,83'ü son bir yılda gelirlerinin resmi enflasyona karşı azaldığını bildirdi. Bu oran 50 yaş üstü katılımcılarda yüzde 65,4’e çıktı.
• Sadece yüzde 35,76’sı tamamen mesleğiyle bağlantılı bir işte çalışıyor.
• Yüzde 65,55’inin aldığı ücret, yoksulluk sınırının altında. Yüzde 7,20’sinin ücreti ise TMMOB’un belirlediği ‘Mühendis Asgari Ücreti’nin de altında.
• Yüzde 87,44’üne göre ülke ekonomisi kötü/çok kötü.

GENÇLERİN UMUDU YOK

• İstanbul’dan ayrılıp farklı bir şehre ya da bir ülkeye taşınmak isteyenlerin oranı yüzde 53,24. Bu oran 18-31 yaş arasında da daha da yükselerek yüzde 68,60’a çıkıyor.
• 2022 raporunda kira ile ilgili sorunları yüzde 16 ile alt sıralarda yer alıyordu. Ancak yeni rapora göre barınma sorunu nedeniyle şehri terk etmek isteyenlerin oranı yüzde 30’lara kadar yükseldi.
• Doğal afetler nedeniyle şehir değiştirme isteği ise yüzde 58,4 çıktı.

EN BÜYÜK SORUN ADALET

• Yüzde 91,74’ü ülkedeki en büyük sorun olarak adalet ve hukuku görüyor.
• Yüzde 64,55’i yaşantısında barınma, beslenme, sağlık gibi temel ihtiyaçlarını bile kısmen veya güçlükle karşılayabiliyor.
• 18-30 yaş arasındakilerin yüzde 96’sı gelecek kaygısı yaşıyor.

***

MÜHENDİSLERİN YÜZDE 40’I 2 YILDAN FAZLA SÜREDİR İŞ ARIYOR

İş aradığını söyleyen mühendislerin iş arama süreleri ise şöyle;

• 12 aydan uzun süredir iş arayan (Erkek): Yüzde 38,55
• 12 aydan uzun süredir iş arayan (Kadın): Yüzde 40
• 6 aydan daha uzun süre iş arayan: Yüzde 51,33
• Emeklilik sonrası çalışan mühendis oranı: Yüzde 79,18
• İki yıldan fazladır iş arayanların oranı: Yüzde 37.43