‘Müstehcen kitap’ başvurusuna ihlal

Haber Merkezi

Anayasa Mahkemesi (AYM), “Hiçbir estetik değeri olmayan, sadece cinsel dürtüleri harekete geçirmek amacıyla yazılmış, hayvani hislere sürükleyen” iddialarıyla suçlanan kitabı ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirdi.

Sel Yayıncılık 2009’da İtalyan asıllı Fransız şair, yazar ve sanat eleştirmeni Guillaume Apollinaire’nin romanını ‘Genç Bir Don Juan’ın Maceraları’ adıyla yayımladı. Ancak kitap İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Bürosu tarafından incelemeye alındı ve hazırlanan bilirkişi raporunda, “Bu haliyle söz konusu kitabın içeriği müstehcen, halkın ar ve haya duygularını incitici veya cinsel arzularını tahrik ve istismar edici niteliktedir” denildi. Rapor üzerine yayınevi müdürü ve hakim ortağı İrfan Sancı ve tercüme eden Reşit İmrahor hakkında kamu davası açıldı. Mahkeme ise beraat kararı verdi. Ancak karar Yargıtay’da bozuldu. Yeniden yargılama sonunda kovuşturmanın ertelenmesine ve 3 yıl denetimli serbestlik hükümlerinin uygulanmasına hükmedildi. Bunun üzerine İrfan Sancı AYM’ye başvurdu.

DEMOKRATİK TOPLUMUN GEREĞİ

Yüksek Mahkeme, ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verirken 13 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Kararda, sanatsal eserlerin demokratik toplum için büyük önem taşıdığına dikkat çekilirken “Sanatsal çalışmalar çoğu defa birden fazla anlama gönderme yapar ve bu sebeple de sanatsal çalışmaların ortaya koyduğu mesaj kolaylıkla tespit edilemeyebilir. Yorumu da kişilere göre farklılaşabilir. Açıklanan ve yayılan bir düşüncenin içeriğinden veya kullanılan bazı kavramlardan hareketle kişiler ve toplum açısından değerli,değersiz veya yararlı-yararsız biçiminde ayrıştırılması, subjektif unsurlar içerdiğinden ifade özgürlüğünün keyfi biçimde sınırlandırılması tehlikesini doğuracaktır” ifadelerine yer verildi.

İŞÇİ YÖNETİCİSİNİ ELEŞTİREBİLİR

Yüksek Mahkeme’nin dün Resmi Gazete’de yayımlanan diğer bir kararının konusu yine ifade özgürlüğü hakkında oldu. AYM, bir kamu kurumunda ‘taşeron işçi’ olarak çalışan ve sosyal medya hesabında yaptığı bir paylaşımda kurum yöneticilerine “insan müsveddeleri” dediği için iş akdine son verilen Kamu Taşeron Çalışanları Derneği (KATAŞ-DER) Genel Başkanı Kadri Eroğul’un başvurusunu inceledi. AYM, yöneticileri hakkında “insan müsveddeleri ve yönetici bozuntuları” dediği için işten çıkartılan Eroğul’un ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. Kararda, “Başvurucunun kullandığı ifadelere, onun verdiği anlamın ötesinde bir anlam yüklenmemelidir” denildi.