Nefes almak yok
TCMB, politika faizini yüzde 25’e çıkardı. Yılsonu beklentisinin yüzde 58 olmasına rağmen enflasyonun yüzde 62 sınırında yılı tamamlayacağını itiraf eden TCMB, rahatlamanın ancak 2024 ortasında başlayacağını bildirdi.
Havva GÜMÜŞKAYA
Yapboza dönen ülke ekonomisinde bu kez politika faizi son 4 yılın en yüksek seviyesine yükseltildi. Merkez Bankası’nın seçim sonrası üçüncü Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizinin yüzde 25 seviyesine çıkarılması kararlaştırıldı. Temmuzda yüzde 17,5 olan faiz, beklentilerin oldukça üzerinde 7,5 puan artırıldı.
Kararın açıklanmasının ardından döviz kurunda dalgalanma başladı. Güne 27,25 TL seviyesinde başlayan dolar 25,83 TL'ye, 29,50 TL seviyesinde olan avro ise 28,85 TL'ye kadar geriledi. Borsada ise bankacılık endeksinde yükseliş yüzde 10'a ulaştı.
2024’Ü BEKLEYİN
TCMB toplantının ardından yayımladığı metinde, akaryakıt fiyatlarındaki yükselişin de etkisiyle enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama davranışlarında öngörülenin üzerinde bozulma ortaya çıktığı bildirildi. Bunun da enflasyonun yılsonunda Enflasyon Raporu'ndaki tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceğine işaret ettiği bildirildi. Bu ifade ile Enflasyon Raporu’nda yüzde 58 olan yılsonu tahmininin üst sınır olan yüzde 62 dolayında gerçekleşmesinin beklendiği anlaşıldı.
Kurul, ayrıca parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle dezenflasyonun 2024 yılında Rapor ile uyumlu olacağını da öngördü. Bu da yüksek enflasyon ve hayat pahalılığının en erken 2024 ortasına kadar yurttaşa rahat nefes aldırmayacağını gösterdi.
KREDİ KARTI EL YAKACAK
Politika faizindeki artış kararının ardından kredi kartı, kredili mevduat faizleri de artacak. Kararın açıklanmasıyla referans faiz oranı aylıkta yüzde 2,26’ya yükselirken kredi kartı gecikme faizi de aylıkta yüzde 2,81’e, yıllıkta yüzde 40,1’e yükseldi. Nakit çekimde de faiz aylıkta yüzde 3,57’ye, yıllıkta yüzde 53,2’ye yükseldi.
Bankalararası Kart Merkezi’nin verilerine göre, kredi kartları sayısı 109,8 milyonu bulurken yapılan ödeme tutarı da geçen yıla göre yüzde 149 düzeyinde büyüdü.
1 Eylül'den itibaren geçerli olacak yeni faiz oranları, en temel ihtiyaçlarını bile kredi kartı ve nakit avans kullanarak karşılayan toplum kesimleri için geçinmenin daha da zorlaşmasına neden olacak.
NAS UNUTULDU
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın "nas" ile ilişkilendirdiği faiz karşıtı açıklamaları ve ekonomi yönetiminin uyguladığı politikalar sonucunda TCMB, 2021 yılında yüzde 19 seviyesinde bulunan bir haftalık repo faizini yüzde 8,5'e kadar indirmişti.
Seçim sonrası Merkez Bankası’nın başına getirilen Hafize Gaye Erkan'ın ilk PPK toplantısında politika faizi 650 baz puanlık artışla yüzde 8,5'tan yüzde 15'e yükseltilmişti.
Ağustos toplantısı Erkan’ın üçüncü, yeni başkan yardımcıları Cevdet Akçay, Hatice Karahan ve Fatih Karahan'ın katıldığı ilk PPK toplantısı olarak da kayda geçti. Seçim sonrası toplamda 1650 baz puan faiz artışı yapılmış oldu.
Erkan’dan önceki Merkez Bankası Başkanı, AKP eski milletvekili Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu döneminde ise toplamda 1050 baz puanlık faiz indirimi yapılmış, bu dönemde dolar kuru 7,28'den 23,63'e kadar, resmi tüketici enflasyonu da yüzde 15'ten yüzde 85'e kadar yükselmiş, sonrasında Mayıs 2023'te yüzde 39'a kadar gerilemişti.