Nisan enflasyonu beklentilerin üzerinde

Koronavirüs salgınının enflasyona etkisi tahmin edilenin üzerinde oldu. Enflasyon nisan ayında piyasa beklentisinin üzerinde yükseldi. Aylık bazda yüzde 0,6 artması beklenen enflasyon yüzde 0,85 artış gösterdi. Bu artışta gıda fiyatlarındaki değişim etkili oldu. Dünyada petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşler de enflasyondaki yükselişi engelleyemedi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, nisan ayı itibariyle 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 12,66, yurt içi üretici fiyatları yüzde 10,87 arttı. Aylık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 0,85, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,28 artış gösterdi.

TÜFE, nisanda geçen yılın aralık ayına göre yüzde 3,16, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,94 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2019'a göre yüzde 4,54, geçen yılın nisan ayına göre yüzde 6,71 arttı.

REKOR ÇEŞİTLİ MAL VE HİZMETLERDE

TÜİK verilerine göre, nisan ayı ana harcama gruplarında aylık bazda en yüksek artış, yüzde 4,66 ile çeşitli mal ve hizmetlerde gerçekleşirken, bu grubu yüzde 4,08 ile giyim ve ayakkabı takip etti. Koronavirüs nedeniyle dükkanların kapalı olması giyimdeki enflasyonu engelleyemedi.

GIDA ENFLASYONUNDA SERT YÜKSELİŞ

Gıda ve alkolsüz içeceklerdeki artış dikkat çekti. Koronavirüs nedeniyle evlerine çekilen yurttaşlarının talebinin arttığı gıda ve alkolsüz içeceklerde enflasyon aylık yüzde 2,53 artarak yüzde 11,28'e ulaştı. Özellikle kuru soğan, patates, mercimek, kuru fasulye, dana eti gibi temel gıda maddelerindeki sert artışlar aylık enflasyonun beklentileri aşmasına neden oldu. En fazla artış yüzde 46,18 ile sarımsakta yaşandı. Sarımsaktaki fiyat artışını yüzde 37,5 ile kuru soğan, yüzde 31,02 ile patates izledi.

Ana harcama grupları itibariyle nisanda en fazla düşüş gösteren grup ise yüzde 1,83 ile ulaştırma olarak kayıtlara geçti. Bunda petrol fiyatlarındaki düşüş etkili oldu. Bu grubu yüzde 1,23 ile haberleşme, yüzde 0,67 ile eğlence ve kültür ve yüzde 0,32 ile konut grubu takip etti.

MALİYETLERDEKİ ARTIŞ SORGULANMALI

Ekonomist-yazar Mustafa Sönmez, yurttaşın bütçesini gıdaya ayırdığını, bu nedenle gıda fiyatlarının arttığını belirtti. “Çoğu insan gıda fiyatlarına bakacak” diyen Sönmez, gıdadaki artışın arz eksikliğinden mi yoksa tüketici durumundan mı kaynaklı olduğuna bakmak gerektiğini söyledi. Üretici maliyetlerinin arttığına da dikkat çeken Sönmez şöyle konuştu: “Merkezi idare ve yerel yönetimler maliyetlerdeki bu artışı sorgulamalı. Maliyetler neden artıyor; para girdileri, ham maddeler, gıdada artış, bunların hepsi masaya yatırılmalı. Tarımda bağımlılığı düşürmek lazım. Tarımı desteklemek gerekiyor. Pandemide tüm dünyanın meselesi gıda ve tarım. Arzda yetersizlik mi var, bakmak gerekiyor.”

ÇALIŞANA BİN 177 TL'Yİ REVA GÖRENLER UTANMAYACAK MI?

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, "Türkiye açıklanan son enflasyon verilerine göre Avrupa ülkeleri arasında en yüksek enflasyon oranına sahip ülke durumundadır" değerlendirmesinde bulundu. Enflasyon verilerinde en çok artışın yine temel gıda ve besin maddelerinde olduğuna dikkati çeken Ağbaba, koronavirüs nedeniyle çarşı ve pazarda görülen fahiş fiyatların yurttaşların sofrasındaki lokmayı her geçen ay azalttığını belirtti.

Ağbaba, şunları kaydetti: "Fakirin fukaranın yıllardır sofrasındaki temel gıdalar bile artık lüks olmaya başladı. Bu gidişle ramazan ayında yurttaşlar iftar sofrasına yiyeceklerini ya taneyle alacak ya da hiç alamayacak duruma gelecek. Yurttaşlarımızın her gün yatağına yarı aç girmesinin nedeni iktidarın bu sorumsuz ve hesapsız tavrıdır."

Hayat pahalılığı sürekli artarken ve neredeyse alım gücü yarı yarıya azalmışken iktidarın geçen haftalarda ülkedeki milyonlarca çalışanı bin 177 TL'ye mahkûm ettiğini belirten Ağbaba, "Şimdi bu insanlar değil kirasını, faturasını ödemeyi evine ekmek bile götüremeyecek duruma geldiler. Çalışana bin 177 TL'yi reva görenler hiç utanmayacak mı?" diye sordu.