Nükleer tehlike
Zaporijye Nükleer Santralı’nın çevresindeki çatışmalar bütün bölge için büyük bir tehlike arz ediyor. Kiev ve Moskova birbirlerini suçlarken santraldaki olası bir patlama Çernobil'den 10 kat büyük etki yaratacak.
Dış Haberler
Ukrayna savaşı olağan şiddetiyle devam ederken çatışmaların yoğunlaştığı Dinyeper Nehri’nin üzerine kurulu Zaporijye kentindeki nükleer santral nedeniyle tüm dünya alarmda. Rus birliklerinin 4 Mart’tan bu yana kontrol ettiği santral çevresinde son günlerde artan saldırılarda Kiev ve Moskova birbirlerini suçluyor.
Ukrayna İçişleri Bakanı Denis Monastirski, "Rus işgal güçleri oradayken, nükleer santralın güvenliğini sağlamak imkansız. Bu herkesin anlaması gereken başlıca endişe" diyor. Moskova ise savaşın bitmesini istenmeyen ABD ve NATO’nun desteklediği Ukrayna ordusunun provokasyon hazırlığında olduğunu ileri sürüyor.
ÇERNOBİL’DEN BETER
Ukrayna, önceki gün Zaporijye Nükleer Santralı’ndaki olası acil durumla ilgilenmek üzere bir kriz merkezi oluşturulduğunu duyurdu. Rusya Savunma Bakanlığı ise santralın saldırılar nedeniyle zarar gördüğünü ve Ukrayna’nın bombardımanı sürdürmesi halinde bu tesisi kapatabileceklerini açıkladı. Ukrayna ise tesise saldırı düzenlediğine dair iddiaları reddetti.
Avrupa’nın en büyük nükleer enerji santralında yaşanacak olası bir "kaza"nın Çernobil faciasını geride bırakacak bir felakete sebep olacağı belirtildi. Rus birliklerini Avrupa’nın en büyük nükleer santralından çıkartamayan Ukrayna, bunun yerine en kötü senaryoya hazırlanıyor. Nükleer santralın çevresinde oturan Ukrayna vatandaşları, bölgeyi terk etmeye devam ediyor.
SALDIRI İNTİHAR OLUR
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ukrayna Devlet Başkanı Vlodimir Zelenski ve AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önceki gün Lviv’de gerçekleşen üçlü zirvesinde de santral gündemdeydi. Guterres, santrala verilecek herhangi bir zararın intihar olacağını vurguladı, bölgenin silahsızlandırılması çağrısında bulundu.
Avrupa Birliği (AB) ve 42 ülke de geçen günlerde yayınladıkları ortak deklarasyonla Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı (AGİT) çerçevesinde Rusya’ya santralden çekilme çağrısı yapmıştı. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Rafael Grossi de hafta içinde, "Zaporijye Nükleer Santrali kontrolden çıktı. Nükleer güvenliğin her ilkesi ihlal edildi" açıklaması yapmıştı.
Batılı ülkelerden ve uluslararası toplumdan gelen "çekilin" çağrılarına yanıt veren Kremlin ise santral çevresinden askeri birliklerinin çekilmesi durumunda daha tehlikeli durumlar yaşanacağını ileri sürüyor. Rusya’nın tesiste inceleme yapılması için IAEA temsilcilerini beklediği aktarıldı.
TÜRKİYE’YE OLASI ETKİSİ
Santralda patlamanın gerçekleşmesi halinde “Çernobil’in 10 katı büyüklükte olacak” denilen Zaporijye Nükleer Santralı 1984 ve 1995 yılları arasında inşa edildi. Avrupa’nın en büyük ve dünyanın dokuzuncu en büyük nükleer santralı. Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinden yaklaşık 200 kilometre uzaktaki ve Kiev’in 550 kilometre güneydoğusundaki Zaporijye Enerdohar bölgesinde bulunuyor.
Sovyetler Birliği tarafından inşa edilen santral, Ukrayna’nın diğer üç nükleer santralını da işleten Ukrayna Ulusal Nükleer Enerji Üretim Kuruluşu (Energoatom), tarafından işletilmektedir. Energoatom, Ukrayna’nın dört nükleer santralları ile etkinlik gösteren bir Ukrayna devlet kuruluşu. Santralda, her biri 950 megavat enerji üreten altı reaktör bulunuyor. Bu reaktörlerin hepsi çalıştığında da santral beş bin 700 megavat enerji üretiyor. Santral, Ukrayna’daki tüm elektriğin yaklaşık dörtte birini üretecek kapasiteye sahip olan santral yaklaşık 4 milyon haneye enerji tedarik edebiliyor. Ukrayna, elektrik tüketiminin yaklaşık yarısını ülkedeki 4 tesiste işletmede bulunan 15 faal nükleer reaktörle karşılıyor.
Zaporijye Nükleer Santralı’nın patlamasının ardından oluşacak radyoaktivitenin yağmur yüklü bulutlar ve rüzgârla çevreye yayılması en büyük tehditler arasında yer alıyor. Zaporijye Bölgesi’nin de yer aldığı Kuzey Karadeniz kıyılarından Balkanlar ve İstanbul olmak üzere Avrupa’nın doğusunu etkilemesi endişeli bekleyişe neden oluyor.
Zaporijye Nükleer Santralı Sinop üzerinden yapılan ölçüme göre Türkiye’ye 677 kilometre uzaklıkta. Ukrayna’da 1986 yılında patlayan ve serpintisi Türkiye’ye ulaşan Çernobil ise 1100 kilometre uzaklıktaydı. Bu mesafeye rağmen Türkiye nükleer serpintiden etkilenmişti.