Nürnberg çıkışlı elektronik müzik grubu: Mirrar

Ozan EREN

Elektronik, rock ve trip-hop müziğin gelişiminde İngiliz müzisyenlerin büyük bir etkisi olmuştur. 1970’lerin sonlarından itibaren görünürlük kazanmaya başlayan “new wave” müzik türü farklı müzik tarzlarını eklektik bir çabayla bir araya getirmenin yanı sıra yeni elektronik sound imkânlarına da kapı aralamıştır. Essex kökenli, 1980’de kurulan Depeche Mode synth-pop ve elektronik rock birleşiminin başarılı örneklerinden biridir. Oxfordshire kökenli, 1985’te kurulan Radiohead elektronik müzik etkileşimli alternatif rock türünün öne çıkan örneklerindendir. 1990’lara gelindiğinde elektronik müzik daha geniş kitlelere hitap etmeye başlamıştır. Bu senelerde, Bristol kökenli bazı müzisyenler de kendi özgün sound’unu yaratmış ve “trip-hop” tarzıyla anılmaya başlanmıştır. Jeff Wragg’se “trip-hop” müzik türünün problematik olduğunu ve bu müzik tarzıyla özdeşleşen Portishead, Massive Attack ve Tricky gibi grupların ve müzisyenlerin bu müzik tarzını bir etiket olarak görmeyi reddettiğini belirtmektedir (Wragg, 2016: 1). Portishead grubu üyelerinden Geoff Barrow’a göre, “trip-hop etiketinin tamamı bir saçmalıktı. Londra’daki insanlar tarafından geliştirildi ve Bristol’deki insanlar buna katlanmak zorunda kaldı” (akt. Simpson, 2008: 1). Trip-hop müzik tarzı çeşitli tartışmalara yol açsa da bu tarzın öncü icracıları bugün büyük bir ticari başarı yakalamış gibi gözükmektedir. Özellikle 2000’lerden itibaren bu tarzdan etkilenen ve elektronik müzikten beslenen müzisyenlerin sayısı artmıştır. Bu haftaki yazımda ele alacağım “Mirrar” adlı, Nürnberg (Almanya) kökenli müzik grubu elektronik ve trip-hop müzikten etkiler göstermekle birlikte kendine özgü müzikal ifade imkânları yaratmış ve derin bir arka plana sahip sözlerden oluşan şarkılarıyla umut vaat eden yeni gruplar arasındadır.

Almanya’da otomotiv endüstrisinde süreç kontrol mühendisi olarak çalışan, aynı zamanda “Mirrar” grubunun kurucu üyelerinden olan Dorin Tifrea’yla 2005 senesinde, Chicago’da tanışmıştık. Bir kültürel değişim programı olan Work & Travel USA katılımcısı olarak Illinois’de, 6 Flags Great America adlı eğlence parkında çalışıyorduk. Müzik paylaşımıyla başlayan sohbetimiz zaman içinde köklü bir dostluğa dönüştü. Dorin’le birlikte Türkiye’yi otostopla gezdiğimiz 2010 yazındaki gözlemlerimizse ayrı bir yazının konusu.

1984, Romanya doğumlu Tifrea 15 yaşında klavye çalmaya başlayarak müziğe yönelmiş. “Ailemde müzik geçmişi olan yok; ama piyano çalan birini duyunca tüylerimin diken diken olduğunu hatırlıyorum” diyen sanatçı herhangi bir müzik eğitimi almamış (Tifrea, 2022). 2011’den beri Almanya’da yaşayan Tifrea işinde özverili ve başarılı bir mühendis olmanın yanı sıra oldukça üretken, sorgulayan ve yeniliklere açık bir müzisyen.

Bu haftaki yazım için e-posta üzerinden Tifrea’yla iletişime geçip müzik endüstrisine bakışına ve “Mirrar” adlı grubuna dair çeşitli sorular yönelttim. Öncelikle, müzisyenin iki farklı işe kendini adarken bu uğraşılar arasında kurduğu denge dikkat çekiciydi: “İşimde çok kesin olmalıyım ve ‘kurallara göre oynamalıyım’. Oysa müzikal kişiliğin daha özgür olmasına izin veriliyor… Bir günlük çalışmadan sonra prova odasındaki müzikal kaosun tadını çıkarıyorum ama müzik dışında yapılandırılmış bir iş hayatını da takdir ediyorum.” (A.g.k.)

Birçok müzisyen gibi Tifrea da farklı müzik gruplarında yer almış. Mühendislik eğitimine odaklandığı 2008-2011 yılları arasında müziğe ara verdiğini belirten sanatçı bugün hâlâ birlikte müzik yaptığı Jannis’le 2012’de, Keshia’yla 2021’de tanışmış. Jannis’in de dâhil olduğu, Tifrea’nın “Irvina Gass” adını verdiği grup 2015’e kadar devam etmiş (A.g.k.). “Mirrar” adlı yeni grupsa Dorin ve Jannis öncülüğünde, 2016’da kurulmuş. 2021’de vokal olarak Keisha’nın da gruba katılmasıyla eksik parça tamamlanmış. Mirrar; Radiohead, Interpol, Moderat gibi gruplara yönelik grup üyelerinin ortak beğenileri üzerine inşa edilmiş (URL-1). Prova odası eksikliği, müzikal hedeflerin belirsizliği gibi sebeplerden dolayı Mirrar’ın başlangıç sürecinin zor geçtiğine değinen Tifrea, grubun adına ve şarkılarına dair şunları söyledi:

“Şarkılarımız temel olarak güncel sosyal ve politik olaylara ve daha kişisel bir düzeyde bu bağlamda nasıl hissettiğimize verilen tepkilerdir. Bir şeye katılmadığımızı, aynı fikirde olmadığımızı veya belirli bir konu hakkında belirli bir şekilde hissettiğimizi söyleme şeklimizdir. Grup adının geldiği yer de burası: “mira” (İspanyolca’da ‘bakmak’ demek) ve “mirror” (İngilizce’de ‘ayna’ anlamında) karışımı. Müzik, etrafımızda ve içimizde olup bitenlerin yansımasıdır.” (Tifrea, 2022)

Mirrar’ın “The Sound of Things Falling” adlı ilk albümü 2019’da yayımlandı (URL-1). Mirrar’ın yer aldığı Nürnberg Pop Festival’in grubun görünürlüğü açısından oldukça önemli olduğuna değinen Tifrea, ayrıca Almanya’daki ünlü albüm yapımcısı Oliver Zülch’le birlikte çalışmanın da birçok kapı açan, öğretici ve önemli bir hamle olduğu kanısında (Tifrea, 2022). Diğer yandan, Tifrea’nın vurguladığı gibi, Mirrar’ın ana akım müziğe mesafeli duruşu dikkat çekici: “Hiçbir zaman ‘ana akım’ olmaya çalışmadık. Özgün olmak daha önemliydi. Bence başkalarının müziğiniz hakkında ne düşündüğünü umursamaya başladığınız an, kim olduğunuzun kontrolünü kaybettiğiniz andır.” (A.g.k.)

2021 öncesinde şarkı sözlerini kendisi yazan Tifrea, Keshia’nın gruba dâhil olmasıyla birkikte sözleri Dorin-Keshia işbirliğiyle yazdıklarını; Keshia’yı çok açık fikirli bulduğunu belirtti (A.g.k.).

“Mirrar” grubunu 1 Kasım 2022’de, Londra’da, Bubba Oasis Bar’da dinleme imkânı buldum. Sofar Sounds London tarafından düzenlenen bir geceydi ve özel davetliler arasındaydım. Simeon Hammond ve Dan Whitlam’ın ardından “Mirrar”’ın sahne aldığı etkinlik yaklaşık 60 dinleyiciden oluşan küçük ama samimi bir etkinlikti. Mirrar, sırasıyla “Spectrum”, “Vile”, “Closer”, “Sticks” ve “Stones” adlı parçalarını icra etti.

Grup olarak hedeflerini “daha iyi müzisyenler ve şarkı sözü yazarları olmak; zamanla daha çok takdir edilmek” olarak özetleyen Tifrea, farklı bir müzikal ve bireysel karışımla adeta bir sentez oluşturdukları için Almanya müzik endüstrisinde benzersiz bir konuma sahip oldukları görüşünde (A.g.k.).

Ana dili Romence olup Almanca ve bazen İngilizce sözler yazmak zorunda olan Tifrea bu duruma dairse şu yorumlarda bulundu: “Bu, zorlayıcı; ama iyi anlamda… her yaratıcı insanın düşmanı olan rahatlık alanından çıkarıyor… Derin duyguları oldukça basit bir kelime dağarcığıyla aktarmayı başaran birçok yazar örneği var - Hemingway ve Bukowski ilk akla gelen örnekler.” (A.g.k.)

Mirrar’ı instagram ve youtube hesaplarından takip etmek ve Spotify, YouTube gibi mecralar üzerinden dinlemek mümkün. Başarılı, yeni elektronik müzik gruplarından Mirrar’ın yeni albümlerini ve konserlerini ben de yakından takip ediyor olacağım.

Kaynaklar:

Simpson, D. 2008. He takes it very seriously and thinks the world’s going to end at any minute. ın a musical sense he’s very dark. The Guardian, 11 April. www.the guardian.com/music/2008/apr/11/popandrock.portishead1 (accessed 24.11.2022)

Tifrea, D. (2022). Kişisel görüşme. 19 Kasım, Londra.

URL-1< https://www.mirrar.de/ >, Erişim tarihi: 25.11.2022

Wragg, J. (2016). Just don’t call it trip hop: Reconciling the Bristol sound style with the trip hope genre. Organised Sound, 21 (1), 40-50. doi: doi:10.1017/S1355771815000369