Odessa’ya saldırılar anlaşmayı etkilemez

Umut SERDAROĞLU

Rusya’nın geçen cumartesi günü Ukrayna’nın güneyindeki Odesa limanına saldırısının etkileri hâlâ devam ederken aynı bölgeye tekrar bir saldırı gerçekleştirildi. Saldırıyı Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski duyurdu. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Zelenski, “Bu sabah. Sıradan bir köy olan Zatoka. İnsanların barındığı, yaşadığı, sadece yaşadığı bir yer. Bir üs ya da asker yok. Rusya Federasyonu’ndan teröristler vurmak istiyor. Her şeyden onlar sorumlu olacak” dedi. Zelenski’nin paylaştığı görüntülerde, köyün sokaklarının harabeye döndüğü ve dumanların yükseldiği anlar yer aldı.

İstanbul’da imzalanan Tahıl Sevkıyatı Anlaşması’ndan sonra bölgeye üst üste yapılan ikinci saldırı olurken anlaşmanın iptal olabileceğine dair iddialar konuşulmaya başlandı. ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price tarafından “Odessa’ya yapılan saldırı Tahıl Sevkiyatı Anlaşması’na zarar veriyor” açıklaması yapıldı. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan da önceki akşam katıldığı TRT ortak yayınında tahıl anlaşması için “Herkesten attıkları imzalara sahip çıkmalarını ve üstlendikleri sorumluluklara uygun hareket etmelerini bekliyoruz” ifadelerini kullanmıştı.

ŞİMDİLİK ANLAŞMA YÜRÜRLÜKTE KALIR

Moskova Üniversitesi’nden Doç. Dr. İkbal Dürre saldırılar sonrası tahıl koridoru anlaşmasının iptaline yönelik ortaya atılan iddiaları BirGün’e değerlendirdi.

Odessa’ya düzenlenen saldırıların tahıl anlaşmasını şimdilik etkilemeyeceğini aktaran Dürre, “Hem Ukrayna hem de Rusya saldırının ardından anlaşmaya yönelik bağlılıklarını açıkladılar. Dünkü saldırıyla alakalı şimdilik konuşulan çok bir şey yok. Zelenskiy önceki saldırıda da Odessa’Ya yapılan saldırıların sivillere yönelik olduğunu açıklamış daha sonra askeri bir saldırı olduğu kabul edilmişti. Saldırılar her ne kadar olumsuz bir etki yarattıysa da şimdilik var olan anlaşmayı etkilemeyeceği görünüyor” dedi.

Doç. Dr. İkbal Dürre, Moskova Üniversitesi

İPTAL ÜLKELERİN İŞİNE GELMEZ

Rusya’nın ilk Odessa saldırısından sonra yaptığı açıklamayı hatırlatan Dürre, “Rusya, anlaşmada askeri hedefleri vurmayı keseceğine dair bir koşul olmadığını belirtti. Tahıl yüklü bir gemiyi vursalardı söylenenlerin doğru olduğunu ancak böyle bir durum olmadığını söylediler” ifadelerini kullandı.

Tahıl anlaşmasının şu anki haliyle Türkiye’nin diplomatik bir başarısı olarak adlandırılabileceğini dile getiren Dürre, “Türkiye bu yüzden anlaşmanın iptal olmaması için temkinli hareket ediyor. Bunun en büyük nedeni anlaşmanın iptal olmasıyla Türkiye hem diplomatik prestijinin zedeleneceğini hem de ticarette belirli sorunlar yaşayacağını biliyor” diye belirtti.

Öte yandan anlaşmayı provoke edecek bir davranışın Rusya’nın da işine gelmeyeceğini belirten Dürre, “Rusya hem ABD’den hem de Avrupa Birliği’nden bazı tavizler aldı. Bunların içerisinde gübre, tahıl ve hatta sivil uçak parçaları gibi Rus vatandaşlarının hayatını etkileyecek sözler yer alıyor. Yani eğer Rusya bu anlaşmayı provoke edecek hamlelerde bulunursa bu Rusya’nın zararına olur. Aynı zamanda Türkiye’nin yaşayacağı gibi bir prestij kaybı ve ticari zararla karşı karşıya kalır” dedi.

Anlaşmanın tam anlamıyla bir çözüm olduğunun düşünülmemesi gerektiğini de söyleyen Dürre, “Savaş devam ettiği müddetçe tahıl sorunu yaşanmaya devam edecek. Rusya bu durumu koz olarak kullanmaya devam ederken Batı’dan tavizler istemeyi sürdürecek. Taktiksel alınmış bir geçici çözüm diyebiliriz” ifadelerini kullandı.

ORTAK KOORDİNASYON MERKEZİ FAALİYETLERİNE BAŞLADI

Öte yandan Rusya Savunma Bakanlığı, tahıl koridoru için imzalanan anlaşma uyarınca kurulan Ortak Koordinasyon Merkezi’nin İstanbul’da faaliyetlerine başladığını duyurdu. Yapılan açıklamada, “Ukrayna Limanlarından Tahılın Güvenli Nakliyesine İlişkin Mutabakat İnisiyatifi’nin hükümlerine uygun olarak Ortak Koordinasyon Merkezi İstanbul’da çalışmaya başladı. Öncü Rus uzman grubu, bugün İstanbul’a gidecek ve dörtlü formatta çalışmaya başlayacak" ifadelerine yer verildi. Ortak Koordinasyon Merkezi’ndeki Rus uzmanların ana görevinin inisiyatifin pratikte uygulama aşamasına geçirilmesi için gereken tüm sorunların hızlı bir şekilde çözülmesi olduğunu belirten Bakanlık, Rus temsilcilerin faaliyetlerinin Rusya Savunma Bakanlığı’nın hususi kontrolü altında olduğunu ifade etti.