Öfke AKP’ye, güven dayanışmaya
Halkın iktidara öfkesi araştırmalara yansıdı. İstanbul Ekonomi Araştırma’nın anketine göre, katılımcıların yüzde 82’si “Kurumlar üzerine düşeni yapsa daha az kayıp yaşanırdı” dedi. Halkın en çok gönüllülere güvendiği ortaya çıktı.
POLİTİKA SERVİSİ
Deprem felaketinin ardından halk yaralarını sarmaya devam ederken ilk günden bu yana süreci yönetemeyen iktidara tepkiler sürüyor. Statlarda ve sokaklarda atılan ‘hükümet istifa’ sloganlarından tedirgin olan iktidar baskıyı her geçen gün artırsa da halkın iktidara tepkisi depremin ardından paylaşılan kamuoyu yoklamalarına yansıdı. İstanbul Ekonomi Araştırma’nın son anketine göre, deprem seçmenin oyunu etkiledi. Katılımcıların yüzde 82’si felakete ilişkin kurumlar üzerine düşeni yapsaydı depremin çok daha az kayıpla sonuçlanacağını düşündüğünü söyledi. Araştırmada, kararsızlar dağıtılmadan AKP’nin oy oranı yüzde 27 olarak kayda geçti.
İstanbul Ekonomi Araştırma, 16-20 Şubat 2023 tarihlerinde Türkiye genelinde 2 bin kişi ile düzenlediği anket sonuçlarını paylaştı. Ankete göre, partilerin son oy oranlarından depremin yönetilmesine kadar birçok konuda seçmen iktidara öfkeli.
Katılımcılara "Kahramanmaraş merkezli depremden etkilendiniz mi?" sorusu yöneltildi. Sonuçlara göre, katılımcıların yüzde 15’i deprem sırasında deprem bölgesindeydi ve depremden doğrudan etkilendi. Katılımcıların yüzde 44’ü deprem bölgesinde olmadığını ama yakınlarının etkilendiğini belirtti.
Yüzde 41’lik kesim ise yakınlarının ya da kendisinin deprem bölgesinde olmadığını, depremden etkilenmediğini dile getirdi.
Kurumlar işini yapsa can kaybı az olurdu
Katılımcılara "Kahramanmaraş merkezli depremlerle ilgili hangi ifade görüşlerinizi en iyi yansıtır?" sorusu da yöneltildi.
Bu soruya yüzde 82’lik ezici bir çoğunluk, kurumlar üzerine düşeni yapsaydı depremin çok daha az kayıpla sonuçlanacağını düşündüğünü söyledi. Sadece yüzde 18’lik kesim depremin yüzyılın felaketi olduğu ve alınacak tedbirlerin fayda etmeyeceği görüşünü savundu.
"Depremlerdeki afet yönetimi konusunda hükümeti ne derece başarılı buldunuz?" sorusuna verilen yanıtlar da dikkat çekti. Bu soruya katılımcıların yüzde 34’ü hükümetin ‘çok başarısız’ olduğunu söyledi. Toplamda yüzde 45’lik bir kesim ise hükümeti ‘başarısız’ buldu. Buna karşın katılımcıların yüzde 38’i hükümeti afet yönetim sürecinde ‘başarılı’ veya ‘çok başarılı’ gördü.
Halk en çok toplumsal dayanışmaya güveniyor
En dikkat çeken konulardan biri de depremde faaliyet gösteren kurumlara ya da gönüllülere duyulan güven meselesi oldu. "Afet yönetimi konusunda sayacaklarıma ne derece güveniyorsunuz?" sorusuna verilen yanıtlara göre katılımcılar, yüzde 87 ile en çok gönüllü yardımlarına güveniyor. TSK ise yüzde 79 ile ikinci olarak en çok güvenilen kurum oldu. Üçüncü olarak yüzde 76 ile Haluk Levent’in kurucusu olduğu AHBAP Derneği sıralamayı takip etti.
"Deprem sonrası afetzedelerin KYK yurtlarında kalması için uzaktan eğitime geçilmesi kararını destekliyor musunuz?" kararı da destek bulamadı. Katılımcıların yüzde 60’ı afetzedelerin otellerde kalması gerektiğini düşünüyor. Hükümetin verdiği kararı destekleyenlerin oranı ise yüzde 35’te kaldı.
"Haziran 2023’te yapılacak genel seçimlerle ilgili hangi ifadeye katılırsınız?" sorusunun yöneltildiği katılımcıların yüzde71 ile büyük çoğunluğu genel seçimlerin vaktinde yapılması gerektiğini düşünüyor. Buna karşın ertelenmesi gerektiğini düşünenlerin oranı sadece yüzde 29’da kaldı.
Araştırma sonuçlarından çıkan en kritik sonuçlardan biri ise "Bu pazar seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?" sorusuna verilen yanıtlar oldu. Verilen yanıtlara göre kararsızlar dağıtılmadan AKP’nin oy oranı yüzde 27’ye geriledi. Bu oran kararsızlar dağıtıldığında yüzde 33,7 olarak ölçüldü. CHP’nin oy oranı ise yüzde 25.8 oldu. Üçüncü parti olan İYİ Parti’nin oy oranı yüzde 13,9 olarak kayıtlara geçti. HDP’nin oy oranı yüzde 11.2 olarak çıktı. MHP’nin oy oranı ise yüzde 6.8 olarak ölçüldü. Öte yandan yüzde 13.9’luk kararsız seçmen ile yüzde 9.9’luk "oy kullanmayacağım" diyen seçmen de dikkat çekti.
***
Seçim için 14 Mayıs’ı işaret etti
Partisinin TBMM Grup Toplantısı’nda gündeme ilişkin açıklamalarda bulunan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremden sonra seçim tarihine ilişkin ilk kez konuşarak 14 Mayıs’ta seçimlerin yapılacağını söyledi. Erdoğan, açıklamasında, "Söylenen her şeyi şimdilik not ediyoruz. Vakti gelince bu notları açıklayacağız. Ama şimdi tek gündemimiz depremdir. Depremin yol açtığı acılardır" ifadelerini kullandı. "Şunu iyi bilin ki bu millet, 14 Mayıs’ta gereğini yapacaktır" diyen Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “Kimi eksiklikler, aksaklıklar yaşanmıştır. Herkes şahittir ki var gücümüzle ve en hızlı şekilde depremzedelerin yardımına koştuk. İlk andaki eksikler tamamlanıp arama kurtarmadan enkaz kaldırmaya, geçici barınma alanı ve kalıcı konutların inşasına kadar her şey yoluna girince bunlar da kimliklerine büründüler. Bütün bu sirk cambazları bölgeye kaç kere gittiler? Şahsım ve Cumhur İttifakı olarak bölgeye 2 kez gittik, arkadaşlarımız sürekli bölgede.”
***
Kılıçdaroğlu 5 puan önde
Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayını belirlemesi beklenen bugünkü toplantısı öncesi Yöneylem Araştırma, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile Cumhurbaşkanı Erdoğan yarışının son iki yıldaki oy oranının seyrini belirttiği anketi paylaştı. Son ankette Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’ın 5 puan önünde olduğu görüldü Kulislerde, Millet İttifakı’nda adaylık için öne çıkan isim CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu. Yöneylem’in araştırmasına göre ilk olarak yapılan Şubat 2021 anketinde Erdoğan’ın oy oranı yüzde 41 iken Kılıçdaroğlu’nun oy oranı yüzde 29 olarak görülüyor. Temmuz 2021’e kadar yapılan anketlerde Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’nun önünde yer aldığı gözüken anketlerde, Kılıçdaroğlu ilk kez temmuz anketinde Erdoğan’ı geçiyor. Kılıçdaroğlu’nun Temmuz 2021’deki ankette oy oranı yüzde 41 olurken, Erdoğan’ın ise yüzde 40’a gerilediği belirtiliyor. Ocak 2023 tarihli son ankette ise CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun, yüzde 46,2 oy oranına ulaştığı görülürken, Erdoğan’ın oy oranı ise yüzde 41.