‘Ölüm aylığı’yla açlığa mahkûm
Emekli maaşlarına bağlı olarak belirlenen dul ve yetim aylıklarının tamamına yakını açlık sınırının altında kaldı. 5 bin 500 TL ölüm aylığı alan Fatma B., pazardan artıkları toplayarak geçinmeye çalıştığını söylüyor.
Hande ÖZTÜRK
Temmuz ayında emekli maaşlarına yapılan yetersiz artış, ‘dul ve yetim aylığı’ alanların da mağduriyetlerini büyüttü. Ölen sigortalının maaşının belli oranında verilen emekli ve dul aylıklarının büyük bölümü TÜRK-İŞ'in belirlediği 10 bin 373 TL'lik açlık sınırının da altında kaldı.
Ölen sigortalının eşine aylığın yüzde 50'si oranında aylık bağlanıyor, çocuğu yoksa bu oran yüzde 75'e çıkıyor. Çocukların her birine de yüzde 25 orana karşılık gelen tutar ödeniyor. Bu durumda da maaşlar en düşük emekli aylığına bile yaklaşamıyor. Dul ve emekli aylığı alanlar, yaşadıklarını BirGün'e anlattı.
ARTIKLARI TOPLUYORUM
Yaşamını yitiren eşinden dolayı dul maaşı aldığını söyleyen Fatma Baysal, 5 bin 500 TL olan aylığına temmuz ayında sadece bin TL zam yapıldığını ifade etti. Kirasının 5 bin TL ve apartman aidatının 300 TL olduğunu belirten Baysal, maaştan kalanla geçinemediğini kaydetti. Baysal, pazarda kalan artıkları toplayarak yaşamını sürdürmeye sağladığını bildirdi.
BAĞ-KUR emeklisi bir babanın kızı olan ve işsiz olduğunu da belirten bir yurttaş da yaşadıkları zorlukları şöyle anlattı: “Babam BAĞ-KUR primlerini güçlüklerle ödeyip emekli oldu, sonra vefat etti. Ben işsizim. Annem ve ben 5 bin TL ile savaş veriyoruz. Annemin sağlık problemleri var, düzenli ilaç kullanıyor. İlaç ve hastane masrafları olarak katkı payı kesiliyor. Aldığımız maaş buna göre düşüyor. En azından şanslıyız ki kirada oturmuyoruz, evimiz kendimizin.”
AYLIĞI DAHA DA DÜŞÜK
Aylin Y. kronik hastalığı nedeniyle babasının malulen emekli olduğunu ve çalışamaz raporu aldıktan 10 yıl sonra vefat ettiğini aktardı. Aylin Y., annesinin kendisine ait bir geliri olmadığını ve babasından kalan emekli maaşıyla geçinmeye çalıştığını ifade etti. Annesinin dul aylığının son zamla birlikte 5 bin 80 TL'den 6 bin 200 TL'ye yükseldiğini belirten Aylin Y., kendisinin de desteği olmasa annesinin çok zorlanacağını söyledi. Malulen emekli olup çalışamaz raporu alan kişilerin ortalama emekli maaşına göre daha az almasından şikâyetçi olan Aylin Y, geçen ay kiralarının bin 100 TL'den 3 bin 500 TL'ye çıkmasıyla geçim dertlerinin daha da arttığını vurguladı. Aylin Y., annesinin açlık sınırının çok altında kalan bir maaşla karnını bile doyuramayacağını belirtti.
***
En düşük maaş yalanı
Cumhurbaşkanlığı’na bağlı çalışan Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın raporu, “En düşük memur maaşı 22 bin TL” oldu söylemini yalanladı. Başkanlığın 21 Temmuz’da yayımlanan Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm Raporu’na göre, en düşük memur maaşı 20 bin 352 TL oldu. En yüksek memur maaşı ise 59 bin 850 TL, ortalama memur maaşı ise 22 bin 419 TL şeklinde. Yani en düşük memur maaşı dedikleri ortalama memur maaşı oldu. Raporda, memur maaşlarının 2002’den bu yana olan seyri de yer aldı. Yeni en yüksek memur maaşı ise 2002’de en düşük memur maaşının neredeyse 10 katıyken şu anda 3 katı bile değil. Emekli maaşlarının durumu da raporda kendine yer buldu. Ortalama emekli aylığı 2002’de 502 TL, ortalama memur maaşı ise 577,9 TL’ydi. İki maaşın birbirine oranı 1,14’tü. Bugün ortalama memur maaşı, ortalama emekli maaşının 2,2 katına yükseldi. Bu veriler de emeklilerin her kesimden daha fazla ezildiğini gösteriyor.
