Ölümcül kazalara 11 acil tedbir

Dilara ŞİMŞEK

Antep'te 15 kişinin öldüğü kazayla ilgili yapılan ilk tespitler ortaya çıktı. Jandarmanın yaptığı ilk incelemede otobüsün hız sınırını aştığı tespit edildi. Tutuklanan otobüs şoförü Abdulkadir Memiş, ilk ifadesinde “Yol kenarındaki ekipleri kaza bölgesine 20-30 metre kala gördüm” diyerek kendisini savundu. Ancak yapılan incelemede otobüsün hızının saatte 130 kilometre olduğu ve yolda 307 metre fren izi tespit edildi. Tedavileri süren yaralılardan 5’inin durumunun ciddiyetini koruduğu bildirildi.

OTOBÜS ŞOFÖRÜ İDDİALARI REDDETTİ

3 savcının görevlendirildiği soruşturmada, tedavisinin ardından gözaltına alınan otobüs şoförü Memiş, çıkarıldığı nöbetçi hakimlikçe tutuklanarak cezaevine konuldu. ‘Taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına sebebiyet vermek' suçundan tutuklanan şoför Memiş, savcılık sorgusunda uyuduğu iddialarını reddetti. Kazadan kısa süre önce mola verdiklerini, otobüsün direksiyonuna kendisinin geçtiğini belirten Memiş, “Tesisten çıktıktan sonra yaklaşık 15 kilometre gittim, hızım da 100- 110 kilometreydi. Bu sırada 20-30 metre kala yol kenarında ambulans, itfaiye aracı ve bazı otomobilleri gördüm. Kaza olduğunu anladım. Bu kazayı ve araçları 20-30 metre kala görmemin sebebini şu an açıklayamıyorum. Yol biraz virajlıydı ve gittiğim şeritte hafif tepelik vardı. Belki de bu nedenle araçları ve kazayı görmemiş olabilirim. Araçları gördükten sonra frene basıp basmadığımı hatırlamıyorum ama fren mesafesinde değildim. Frene bassam da otobüs durmayacaktı. Bu nedenle kazadan kaçmak için direksiyon kırmayı tercih ettim. Sonra otobüs yan yattı ve gerisini hatırlayamıyorum" dedi.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Ezgi Kılıç, kazaların yanlış politikalar, ihmaller ve denetim yetersizliklerinden olduğunu dile getirdi. 1 Temmuz itibariyla otoyollardaki hız limitinin artırılması kararının bu yanlış politikalardan kaynaklandığını dile getirdi.

OTOBÜS YANGINLARI FELAKETİN BAŞKA BOYUTU

Trafik kazalarının yanı sıra yolcu otobüslerinde meydana gelen yangınlar ise felaketin bir başka boyutu. 1 Ağustos’tan bu yana seyir halinde bulunan yaklaşık 6 yolcu otobüsü yangınlarla kül oldu. Kılıç, hava sıcaklığının da etkisiyle son haftalarda otobüs yangınlarının büyük ölçüde arttığına değindi. Yangınların toplu taşıma araçlarının güvenilirliğini ve yolcuların güvenliğini sorgulamayı gerekli kıldığına vurgu yapan Kılıç, “Her yıl basına yansıyan-yansımayan çok sayıda maddi-ölümlü-yaralamalı kazalara yol açan bu husus yetkililerin ilgisizlikleri ve belli çevrelerin rantları uğruna yıllardır ülkemizin bir gerçeği haline geldi” dedi. Kılıç, araçlarda sahte yakıt olarak 10 numara yağın kullanılmasının ve araçların içinin suni yanıcı malzemelerle donatılmasının yangının boyutunu artıran nedenler olarak sıraladı. Araçların yıllık periyodik trafik muayenelerinin eksik yapıldığına dikkat çeken Kılıç, şöyle konuştu:

“Şu an trafikte olan, 2005 model ve üzeri araçlar ‘Otomatik Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri’ 2012 yılından bu yana zorunlu hale geldi. Bu durumda, araçta olası bir yangın çıkması halinde kurulmuş olması gereken sistem, yangını algılayıp ikaz ve alarm verecek. Böylece yolcuların can güvenliği sağlanmış olacak. Ancak günümüzde araçlarda alternatif yakıtların -LPG, elektrik tahriki ve hidrojen yakıt- kullanımı sürekli artıyor. Kamuoyunda da bilindiği gibi araçlarda sahte yakıt olarak 10 numaralı yağ halen kullanılabiliyor. Ayrıca araçlar suni yanıcı malzemeler ile donatıldığı için 3-5 dakika içerisinde tamamen kül olabiliyor. Tüm bunlardan dolayı, araçlardaki Yangın Algılama ve Alarm Sistemi yeterli değil ve Yangın Söndürme Sistemlerinin kurulumu zorunlu bir ihtiyaç haline geldi.

Ezgi Kılıç, TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi

Yönetmeliğe tabi olan 2005 model ve üzeri araçların yıllık periyodik trafik muayeneleri esnasında sözünü ettiğimiz yönetmelikle ilgili olarak kontrol yapılmıyor. Bu nedenle söz konusu araçlar Yangın Algılama ve Alarm Sistemi ile donatılmıyor.”

Otobüs yangınlarına sebep olan nedenlerden biri de denetimsizlik. (Fotoğraf: DHA)

***

MERDİVEN ALTI DENETİM ÖNLENMELİ

Kılıç, MMO olarak alınması gereken acil tedbirleri şöyle sıraladı:

1. Avrupa Parlamentosu mart ayında ‘hızlar düşürülsün’ kararının aksine ülkemizde temmuzda otoyollarda otomobillere hız artışı kararı iptal edilmeli.

2. Otoyollarda hız, şerit disiplini ve takip mesafesi denetimleri yapılmalı.

3. Araç servisleri, denetim, kayıt ve sorumluluk altına alınmalı, merdiven altı önlenmeli.

4. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı araç muayene kusurlar tablosu gözden geçirilmeli ve noksanlar giderilmeli.

5. Almanya’daki denetime benzer bir şekilde ağır ticari taşıtlar MMO işbirliğiyle yetkili servislerde yılda üç ilave ‘araç arıza tespiti’ ağırlıklı denetime alınmalı.

6. Hız sınırlayıcılar kamyonlarda 90 kilometre, otobüslerde 100 kilometreye ayarlanmalı.

7. Araçlarda kış lastiği zorunluluğuna ilişkin yönetmelik sorunludur. Tüm araçların gerekli dönemlerde kış lastiği kullanmasının zorunlu hale getirilmesi, kazaları önlemek açısından büyük önem taşımakta.

8. Yeni bir mevzuat düzenlemesi yapılarak ticari araçların periyodik bakım, enerji tasarrufu, sürücü eğitimi, güvenli bakım ve parça kullanımı gibi konularda MMO tarafından eğitilerek sertifika almış ‘Araç Teknik Denetim Mühendisleri’ne denetim yetkisi verilmeli.

9. Otobüsler iki muayene arasında en az üç kez özel olarak Teknik Güvenlik Denetiminden (TGD) geçirilmeli.

10. Otobüs sürücülerinin çalışma ve dinlenme süreleri AB mevzuatı ile uyumlu hale getirilmeli.

11. Araçların bakımının yetkin bir şekilde yapılması gerekir. Araçların fren, balata, lastik, ön takım, elektrik sistemi, hidrolik sistemi, motor yağı, soğutma suyu seviyesi ve benzeri konulardaki bakımları mutlaka ve sadece yetkili ve yetkin servislerde yapılmalı.

***

YAYIN YASAĞI GETİRİLDİ

Derik Sulh Ceza Hakimliği, Mardin Derik’te 20 kişinin yaşamını yitirdiği kazaya ilişkin yayın yasağı kararı aldı. Yasak kararı, “Toplum sağlığı, milli güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği ve suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla…” gerekçesine dayandırıldı. Kararda “Soruşturma dosyası kapsamı hakkında yazılı, görsel medya ve internet medyasında, sosyal medyada, her türlü haber, röportaj, eleştiri ve benzeri yayın yapılmasının yasaklanmasına” ifadeleri kullanıldı.