Orta vadeli yalan rüzgârı
Türkiye’nin ekonomideki yol haritasını kapsayan Orta Vadeli Plan’a göre yılsonunda enflasyonun yüzde 65 olacağı öngörülüyor. Yoksullukla mücadele edilmediğini belirten uzmanlar “Gerçekçi bir plan değil” dedi.
Asena TUNCA
Resmî Gazete’nin dün yayımlanan mükerrer sayısında 2023-2025 döneminde ekonominin yol haritası çıkarıldı. Yayımlanan rapora göre enflasyon hedefi yılsonunda yüzde 65, 2023’te yüzde 24,9, 2024’te yüzde 13,8, 2025’te yüzde 9,9 oldu. 2023 büyüme hedefi yüzde 5, 2024 ve 2025 büyüme hedefi yüzde 5,5 olarak belirlendi.
2022 için kişi başına düşen gelir tahmini 9 bin 485 dolar olurken, bu rakam 2023’te 10 bin 71 dolar, 2024’te 10 bin 931 dolar ve 2025’te ise 12 bin 091 dolar olarak öngörüldü.
Orta Vadeli Plan’ı BirGün’e değerlendiren ekonomistler, açıklanan rakamların gerçeği yansıtmadığının altını çizdi.
Prof. Dr. Veysel Ulusoy, açıklanan plan hakkında konuşmaya gerek bile olmadığını belirterek “Saçmalık. Tutarlılık yok. Nefesimizi bu saçmalıklara harcamaya değmez” diye konuştu.
EN FAZLA BASİT BİR TEMENNİ OLUR
Prof. Dr. Erinç Yeldan ise “Geçtiğimiz yıl 25 bin dolar olacağı söylenen milli gelir 10 bin dolara inmiş. Cari açık aynen devam ediyor. Büyüme yine yüzde 5 hedefleniyor. Bir programın hedef olarak nitelendirilebilmesi için kaynakların nasıl tahsis edildiğinin, maliyetin nasıl karşılanacağının ve fayda-maliyet ilişkisinin bilinmesi gerekir. Bunlar devreye sokulmadan bu açıklanan plan bir hedef değil yalnızca temenni olabilir” dedi.
Prof. Dr. Erinç Yeldan
“Ekonomi kaderine terk edilmiş bir durumda. Enflasyon çok büyük bir sorun olarak görülmüyor. Uzun vadede anlayış böyle” diyen Yeldan, “Her şeyleri 2023’e odaklı. Kamu harcaması ile yola çıkacaklar. Her şey 2023’ün ilk yarısına odaklanmış. Enflasyon kontrolden çıktı. Yoksullukla hiçbir şekilde mücadele edilmiyor. Asıl mesela bu” ifadelerini kullandı.
YAPTIKLARI HER HESAP SİYASİ
Ekonomist Uğur Civelek de “Kesinlikle gerçekçi değil. Ekonomi yönetiminin kredibilitesi yerlerde sürünüyor. Her hesapları siyasi. Ekonomi, siyasi hesaplarla yürütülmez. Bu açıklanan hedefler güzellemeden başka bir şey değil” diye vurguladı.
Ekonomist Uğur Civelek
Öte yandan, raporda işsizlik için hedef 2022’de yüzde 10,8 olurken, 2023’te yüzde 10,4, 2024’te yüzde 9,9, 2025’te yüzde 9,6 olarak tahmin edildi.
Milli gelir tahminleri TL ve ABD doları cinsinden de paylaşıldı. Bu öngörülere göre ortalama dolar/TL kuru tahminleri 2022 yılı için 16,62, 2023 yılı için 21,52, 2024 yılı için 24,62, 2025 yılı için 25,76 oldu.
İhracatın, 2022 sonunda 255 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilirken, 2023’te 265 milyar dolar, 2024’te 285 milyar dolar, program sonunda 305 milyar dolar olması hedeflendi.
İthalatın, 2022 sonunda 360 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi, 2023’te 345 milyar dolar, 2024’te 363 milyar dolar, 2025’te de 384 milyar dolar olması öngörüldü.
OVP’ye göre 2022 yılsonunda bütçe açığı 461,2 milyar TL’ye çıkacak. Haziran ayında getirilen ek bütçede ise yılsonu bütçe açığı 278 milyar 347 milyon TL olarak tahmin edilmişti.
Rapora göre 2022’de cari açık 47,3 milyar dolar olacak. Cari açığın kademeli bir şekilde düşeceğinin öngörüldüğü raporda; ödemeler dengesinin 2023’te 22 milyar dolar, 2024’te 13,7 milyar dolar ve 2025’te 10 milyar dolar açık vereceği hesaplandı.