Ortadoğu trafiği

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Ortadoğu’da gerilimler de diplomasi trafiği de hız kesmeden devam ediyor. Son bir haftada peş peşe yapılan ziyaretler, temaslar dikkat çekici. ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Cumhurbaşkanı’nı Beyaz Saray’da ağırlarken Bağdat’ta Mısır, Ürdün, Irak zirvesi yapıldı. İlk kez bir İsrail Dışişleri Bakanı, Birleşik Arap Emirlikleri’ne gitti, Lübnan’da Hamas-Hizbullah buluşması gerçekleşti.

KRİTİK GÖRÜŞME: HAMAS VE HİZBULLAH BULUŞMASI

Bölgedeki en çarpıcı temas Lübnan’da gerçekleşen Hamas-Hizbullah buluşması oldu. İsrail’in haftalar süren saldırıları sonrası yurtdışı turu kapsamında Mısır, Fas ve Moritanya’yı ziyaret eden Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Lübnan’da da temaslarda bulundu. Görüşmelerine Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile başlayan Heniyye, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda düzenlediği basın toplantısında Lübnan için güven ve istikrar temennisinde bulundu.

Heniyye, “Lübnan egemen bir ülke, Filistinli kardeşlerini nasıl destekleyeceği kararını kendisi belirler. Lübnan’da hiçbir kesimin işgalci İsrail’e karşı tutumunu biz belirlemiyoruz” ifadelerini kullandı. Heniyye, Lübnan’da kalan Filistinli mültecilerin Lübnan’ın güven ve istikrarına katkı sunmaları gerektiğini belirtti. Heniyye ve beraberindeki Hamas heyeti, daha sonra Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Hassan Diyab’ı ziyaret etti. Heniyye, Lübnan’daki temasları kapsamında Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ile de bir araya geldi. Lübnan Hizbullah’tan yapılan yazılı açıklamada, görüşmede “Hamas ile Hizbullah arasındaki derin ilişkilerin teyidine vurgu yapıldığı” belirtildi. Heniyye ve beraberindeki Hamas heyetinin, başkent Beyrut’ta Nasrallah ile işgalcilerin Gazze’ye düzenlediği saldırılara karşılık direnişin başlattığı Kudüs’ün Kılıcı operasyonunu detaylarıyla ele aldığı aktarıldı. Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Halil el-Hayye, bu ziyaretlerle Filistin meselesine iade-i itibar kazandırmayı ve işgale karşı yeniden dayanışmayı tesis etmeyi amaçladıklarını dile getirdi.

BENNETT VE SİSİ GAZZE’Yİ VE GELİŞMELERİ KONUŞTU

İsrail Başbakanlık Basın Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre İsrail Başbakanı Naftali Bennett ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Gazze Şeridi’nde yaşananlar değerlendirildi. Sisi, yeni İsrail Başbakanı Bennett’i tebrik etti. Bennet, 21 Mayıs’ta Filistinli gruplar ve İsrail arasında varılan ateşkes ve Hamas’ın elindeki İsraillilerin serbest bırakılması için yapılan dolaylı esir takası görüşmelerinde Mısır’ın arabuluculuğu için Sisi’ye teşekkür etti. Sisi ise ateşkesin güçlendirilmesi ve Gazze’deki insani koşulların iyileştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. İki liderin yakın zamanda bir araya gelmeyi planladığı aktarıldı.

İSRAİL DIŞİŞLERİ BAKANI LAPİD, BAE’YE GİTTİ

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Abdullah Bin Zayed Al Nahyan ile BAE’nin başkenti Abu Dabi’de bir araya geldi. Lapid’in katılımı ile Abu Dabi’de İsrail Büyükelçiliği açıldı. Açılış töreninde yaptığı konuşmada İsraili tanımayan ülkelere İsraili ve İsraillilerin haklarını tanımaları için çağrıda bulunan Lapid, “İsrail bütün komşularıyla barış istiyor. Ortadoğu bizim evimiz. Hiçbir yere gitmiyoruz. Bölgedeki ülkelere bu gerçeği tanımaları için çağrıda bulunuyoruz” ifadelerini kullandı. Lapid, İsrail ile BAE arasında Beyaz Saray’da imzalanan normalleşme anlaşması sonrasında BAE’ye giden ilk İsrailli bakan oldu. Öte yandan İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin 29 Haziran’da Beyaz Saray’da ABD Başkanı Joe Biden ile bir araya geldi. ABD’nin İsrail’in kendini savunma hakkına verdiği desteği yineleyen Biden, İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki son normalleşme anlaşmalarını desteklediğini belirtti. Rivlin ise Biden’a aralarındaki anlaşmazlıklar ne olursa olsun ABD ile İsrail arasındaki bağların her zaman devam edeceğine dair güvence verdi.

IRAK, MISIR, ÜRDÜN LİDERLERİ BİR ARADA

Bir diğer dikkat çeken zirve Irak, Mısır ve Ürdün liderlerinin Bağdat’taki üçlü zirvesi oldu. Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi ve Ürdün Kralı Abdullah, Irak’ın başkenti Bağdat’ta geçen hafta bir araya geldi. Zirve sonrası yapılan ortak açıklamada, üç ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi vurgulandı. Irak’ın bölgenin güvenliği sağlamaya yönelik dengeli diplomatik çabalarının övgüyle karşılandığını aktaran açıklamada, Irak’ın IŞİD ile mücadelesinin bölgede istikrarı sağlamak açısından önemli olduğu belirtildi. Irak hükümetinin ekonomik reformlarından memnun olduklarını söyleyen Mısır ve Ürdün, Irak’ta ekim ayında yapılması planlanan seçimlerin başarılı geçmesi için destek vereceklerini belirttiler. Sisi’nin Bağdat ziyareti Saddam Hüseyin’in 1990’da Kuveyt’i işgal etmesinden sonra Mısır’dan Irak’a devlet başkanı seviyesinde 30 yıl sonra yapılan ilk ziyaret olma özelliği taşıdı.