Osman Hamdi Bey’in yaşamı
Osman Hamdi Bey Sergisi, İstanbul Resim Heykel Müzesi’nde. Sanat Tarihçisi Erturan, Osman Hamdi Bey’e ilişkin, “ ‘Batılı icadı’ Oryantalizm, Doğu’ya duyulan merak ile üstten bakış arasına sıkışıp kalıyor” diyor.
Eda KÖPRÜ YILMAYAN
İstanbul Resim Heykel Müzesi, Osman Hamdi Bey Sergisi’ne ev sahipliği yapıyor. Sanayi-i Nefise Mektebi’nin (bugünkü Mimar Sinan Üniversitesi’nin) ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin Kurucusu Osman Hamdi Bey’in yaşamına ayna tutan serginin küratörlüğünü Prof. Dr. Zeynep İnankur yapıyor.
Mimar Sinan Üniversitesi’nin 140’ıncı yılı kapsamında düzenlenen sergide; Osman Hamdi Bey’e ait berat ve madalyalar, tablolar, diplomaları, resim yaparken kullandığı paletleri ve bıçağı yer alıyor. Ayrıca Yervant Osgan’ın yaptığı Osman Hamdi Bey ve eşi Naile Hanım büstü de sergide yer alan eserlerden. Resimleri; portre, manzara ve oryantalist yapıtlar olarak üç bölüme ayrılıyor. Portrelerinde genellikle eşi ve çocuklarını çizen Osman Hamdi’nin ‘Mimozalı Kadın’ tablosu serginin en dikkat çeken yapıtlarından. Mimar Sinan Üniversitesi öğrencileri Osman Hamdi’nin eşi Naile Hanım’ı resmettiği ‘Mimozalı Kadın’ eserini Resim Heykel Müzesi’nin karşısında bulunan Beyoğlu’na çıkan merdivenlere çizmiş. Naile Hanım müzenin girişinde ziyaretçileri selamlıyor. Tasarımcıların hazırladığı mimozalı aksesuarlar da müzenin mağazasında satışa sunuluyor. Sergide yer alan önemli bir ayrıntı da sanatçının resim çizerken hangi teknikleri uyguladığına ilişkin bilgilerin sergi alanında bulunması. Sergiyle ilgili görüştüğümüz Resim Heykel Müzesi Müdürü Hasan Karakaya, Tanzimat Dönemi’nin yetiştirdiği bir Osmanlı aydınının ardında bıraktığı mirasın ölümünden yıllar sonra bile insanlar üzerinde büyük etki yarattığını belirtiyor.
Osman Hamdi Bey’le ilgili yürütülen tartışmalarda ressamın oryantalist olması ön plana çıkıyor. Konuyla ilgili fikrini sorduğumuz Sanat Tarihi Uzmanı Nihal Elvan Erturan, “Osman Hamdi Bey resmi üzerine düşünürken, dönüp dolaşıp gelinen yer ‘Oryantalist mi değil mi?’ sorusu oluyor. ‘Batı’lı icadı’ Oryantalizm, Doğu’ya duyulan merak ile üstten bakış arasına sıkışıp kalıyor” diyor. Erturan, batılı oryantalist resmin dilinin harem, cinsellik, şiddet, kölelik ve köhne doğu imgeleri arasında dolandığını oysa Osman Hamdi’nin resimlerinde bu konulara hiç değinmediğini ya da bunları dönüştürdüğünü vurguluyor.
Kalıcı bir sergi olması planlanan Osman Hamdi Bey Sergisi, Resim Heykel Müzesi’nde ziyaret edilebilir.