Otobüsler uçakla yarışıyor
Benzin ve motorine gelen zamlar ve otoyol ücretleri şehirlerarası otobüs firmalarını etkiledi. Bilet fiyatlarına zam gelirken, TOFED Başkanı Özcan, artan maliyetleri işaret ederek, “Tekerlek dönmeyecek” dedi.
Berkay SAĞOL
Yılbaşından bu yana benzinin fiyatında yüzde 165, motorinin fiyatında da yüzde 97 oranındaki artış toplu taşıma hizmetlerini de olumsuz etkiledi. Otobüs firmaları, bazı seferlerde uçaklardan daha pahalıya bilet kesmek durumunda kalıyor.
Otobüsçüler özellikle mazottaki KDV’nin ve köprü-otoyol geçiş ücretlerinin düşürülmesini talep ediyor. Geçen kasım ayında İstanbul’dan İzmir’e 180 TL olan otobüs biletleri şu anda 300 TL üzerinden satılıyor. Aynı güzergâhta uçak biletini ise 380 TL’den bulmak mümkün.
SEYAHAT ÖZGÜRLÜĞÜ KISITLANIYOR
Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan, “Eskiden bu dönemlerde İstanbul’dan günde bin 500 otobüs kalkardı, şimdi bu sayı binlere kadar düştü. Firmalar daha çok Trakya veya Karadeniz’e gitmek istiyor, Anadolu’ya veya Güneydoğu Anadolu’ya otobüs kaldırmak istemiyor çünkü araçlarını dolduramıyor. 15-20 kişiyle kimse sefer yapmak istemez. Maliyetleri bile karşılamıyor. İnsanlar da haklı. Bilet fiyatları 300 TL’den fazla. Uzun yola çıkıyorlar yolda bir çorba en az 25 TL. İnsanların seyahat özgürlüğü de kısıtlanıyor” dedi.
Özcan, “Şu anda bu rakamlar bile bizi kurtarmıyor” dedi ve ekledi: “Bu gidişle otobüslerin tekerlekleri dönmemeye başlayacak. Bizi sadece akaryakıt zamları değil, otoyol giriş ve çıkışları, aynı zamanda köprü ücretleri çok etkiledi. 2022 yılıyla beraber her şeye çok fazla zam geldi. Üstelik raylı sistem ve uçak şirketleri de bizimle rekabet ediyor. Hava, demir ve deniz yoluna destek bizde de verilmeli. Biz de zam yapmak istemiyoruz o yüzden esas talebimiz maliyetleri aşağıya çekmek. Otobüs kalkmadıktan veya boş kaldıktan sonra zam yapmamızın hiçbir anlamı yok. Mesela mazotta ÖTV ve KDV’yi düşürmek lazım. Biletlerdeki yüzde 18 KDV’yi indirmek lazım. Köprü ve otobanlardaki geçiş ücretlerini indirmek lazım.”
GİRDİ MALİYETLERİ AZALTILMALI
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, girdi maliyetlerine ilişkin yaptığı açıklamada, özellikle akaryakıtta hem vatandaşı hem esnafı rahatlatacak adımlar atılması gerektiğini söyledi.
Esnafın, gıda ürünlerinde artan maliyetlerden olumsuz etkilendiğine dikkat çeken Palandöken, “Gıda ürünleri esnafın tezgâhına gelene kadar en az 3-5 kat pahalanıyor. Bu da sorumlusu olmadığı halde, esnafı ve tüketici konumundaki vatandaşı olumsuz etkiliyor. Gıda ve tarım ürünlerinde girdi maliyetleri azaltılmalı. Girdi maliyetleri ne kadar düşerse tezgâhlar o kadar rahatlar.” değerlendirmesinde bulundu.
11 Büyükşehir Belediye Başkanı da geçen günlerde yaptıkları ortak basın açıklamasıyla artan maliyetler nedeniyle toplu ulaşıma zam yapılacağını duyurmuştu. Açıklamada “Toplu taşıma ücretlerinde yakın zamanda çok ciddi artışlar olması kaçınılmaz hale geldi” denildi.
Daha sonra Ankara'da toplu ulaşımda tam bilet tutarı 6,5 TL, indirimli bilet tutarı 3,5 TL ve öğrenci abonman ücreti ise aylık 90 TL’ye 225 biniş olarak düzenlendi.