Para yoksa ‘huzur’ da yok
Yaşlı nüfusun giderek artması ile huzurevlerine başvuru da artıyor ancak yeteri kadar huzurevi yok. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı huzurevi sayısı 168 ile sınırlıyken özel huzurevi sayısı 267’lerde.
Sibel BAHÇETEPE
Türkiye’de nüfus hızla yaşlanıyor. Nüfusun 9 milyona yakını yani yüzde 20’den fazlası 65 yaş ve üzeri. Ancak huzurevleri sayısı yetersiz. Bakanlığa ait 168, özele ait 267 huzurevi bulunuyor. Özel huzurevleri fiyatları cep yakıyor. Hem bakanlığa hem özele ait huzurevlerinde 25 bine yakın yaşlının kaldığı belirtilirken bu durum "Huzurevlerinde de sıra var" değerlendirmesine neden oldu.
Ülkede yaşlıların barınabileceği huzurevlerinin sayısı bir hayli düşük. 2011 yılında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı 106 huzurevi yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi bulunurken bu sayı 2023’te yüzde 58 artarak 168’e çıktı. Yine bakanlık verilerine göre 2011’de 10 bin 590 kişi huzurevinde kalırken bu sayı 2023’te yüzde 38 artarak 14 bin 644 oldu. 2011 yılında özel kuruluşlara bağlı 165 huzurevi bulunurken bu sayı 2023’te yüzde 62 arttı ve 267 oldu. 2011 yılında özel kuruluşlara bağlı 9 bin 391 kişi huzurevinde kalırken bu sayı 2023’te 13 bin 266 oldu.
FİYATLAR CEP YAKIYOR
Özel huzurevlerinin fiyatları ise cep yakıyor. Özellerin fiyatı odanın durumuna göre aylık 10 ila 25 bin TL arasında değişebiliyor. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’ndan Kubilay Yalçınkaya, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bakanlığın 2023 hedefi kendi huzurevlerinde 17 bin kişinin kalması iken bu sayı 14 bin 644’lerde kaldı. Öyle ki bakanlığın büyükşehirlerde yeterli huzurevi olmaması nedeniyle yaklaşık 10 katı kadar özel sektör huzurevi bulunmakta. Parası olana huzurevi var, parası olmayana kuyruk. İleri yaş döneminde yaşam tercihleri incelendiğinde, bu kişilerin yüzde 51,9’u evinde kalmayı, yüzde 5,1’i ise huzurevine gitmeyi tercih edeceğini belirtiyor ancak ortada kalacak huzurevi yok."
∗∗∗
3 BÜYÜK İLDE HUZUREVİ SAYISI
Bakanlık ve özele bağlı huzurevi yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi ile buralarda kalan yaşlı sayısı:
Ankara: 10 huzurevinde bin 563 yaşlı kalıyor. •37 özel huzurevinde 2 bin 110 yaşlı bulunuyor.
İstanbul: 10 huzurevinde bin 853 yaşlı kalıyor. •108 özel huzurevinde 5 bin 371 yaşlı barınıyor.
İzmir: 8 huzurevinde bin 546 yaşlı bireye hizmet sunuluyor. •56 özel huzurevinde 2 bin 418 yaşlı kalıyor.
∗∗∗
GÜVEN İÇİNDE YAŞAMALILAR
65+ Yaşlı Hakları Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ferhat Boratav da özetle şunları söyledi: "Türkiye’de huzurevi sayıları yeterli değil ama biz yaşlanmanın yerinde olması gerektiğini savunuyoruz. Huzurevi ihtiyacı her geçen gün daha da artacak. Önemli olan insanların yerinde evlerini kaybetmeden, kendi tercihlerinden ödün vermeden yaşlanabilecekleri koşulları sağlamak. Kurumda yatış, bakım meselesi tüm dünyanın ciddi sorunu. İnsanlara kurumlarda çözüm bulmak mümkün değil önemli olan yerinde güven içinde yaşayabilecekleri bakım sistemleri oluşturmak."