Patronlara sağlanan kıyak ile 9,2 milyon kişinin yıllık 19 bin 424 ek geliri olacaktı

BURCU CANSU

İktisatçı Prof. Dr. Aziz Konukman Meclis'te kabul edilen bütçeyi değerlendirdi. Konukman, 2019 bütçesine ilişkin asgari ücretliye “kaynak yok” diyenlerin, sermayedarlar için uygulamayı öngördüğü 178,7 milyarlık vergi maufiyeti ve istisnasına dikkati çekerek, “2019 yılı bütçesi emekçiyi değil sermayedarları koruyup kolluyor” dedi. Vergi muafiyeti ve istisnasına ilişkin bilginin Meclis’ten gizlendiğinin altını çizen Konukman, şunları söyledi:

“Vergi muafiyeti ve istisnadan oluşan vergi harcamaları geçtiğimiz yıllarda kanun teklifinde yer alırdı ve Meclis’te bunun üzerinden tartışılırdı. İlk kez vergi harcamalarına ilişkin listeye bu kez Meclis’e sunulan 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Teklifi’nde yer verilmedi. Bu teklif Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün (BÜMKO) sayfasında yer alıyor.
Sermaye lehine olan milyarca liralık vergi muafiyet ve istisnalardan oluşan bu harcamalarla ilgili tutarların gizlenmiş olması bütçenin sermaye lehine olan sınıfsal tercihini çok açık bir şekilde gösteriyor. Sermaye çevrelerine aktarılacak bütçe kaynakları böylece hem Meclis’ten hem de halktan gizlenmiş oldu.

Yasal bir zorunluluk olarak bunun yayımlanması gerektiğini bilerek daha sonra BÜMKO’nun sayfasına tekrar girdiğimde 2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin tamamen kaldırıldığını gördüm.

Teklifin kitaplaştırılmış halini buldum. İlk teklife ek olarak duyurulması zorunlu olan vergi muafiyeti ve istisnaların eklendiğini gördüm. Tabi bu ekleme yapıldığında 282 sayfa olan teklif kitap haline getirildiğinde 283 sayfaya yükselmişti. Ama şunu belirtelim, artık iş işten geçmişti. Çünkü, bu kitapta olan yeni bilgi Meclis'e sunulan teklifte yer almıyordu. Böylece bütçe hakkı ihlaline neden olunarak çok önemli bir bilgi TBMM'den gizlenmiş oldu.”

Sermayedarlara “kıyak”
2019-2021 dönemine ait muafiyet ve istisnalar nedeniyle sermaye kesiminden alınmaktan vazgeçilen vergi tutarının 178,7 milyar TL olduğunun altını çizen Konukman, “Vergi muafiyeti ve istisnası olmasaydı, sermayeden bu turtardabir vergi alınmış olsaydı vergi havuzuna sermaye kesiminin önümüzdeki yıl bir katkısı olacaktı” dedi.

Konukman, vergi havuzuna olası bu katkı tutarı ile neler yapılabileceğine ilişkin şöyle konuştu:
“Aziz Çelik’in BirGün’deki asgari ücret yazı dizisinde tespit ettiği üzere 9,2 milyon işçinin asgari ücret aldığını söylemek mümkündür. Bu kaynak, 9,2 milyonluk çalışana dağıtılmış olsaydı bu emekçiler için aylık bin 618 TL, yıllık da 19 bin 424 TL ek gelir olacaktı. Aynı hesabı 15 milyonu bulan tüm ücretli çalışanlar için yaptığımızda aylık 993, yıllık 11 bin 914 TL ek gelir olacaktı. Asgari ücret söz konusu olduğunda 'kaynak yok' diyenler her nedense sermayeye gelince sermayeye sağlanan vergi muafiyet ve istisnalarla yok denilen bu kaynağı ne yapıp edip bir çırpıda buluveriyorlar.”

***

Borçlanma yetkisi artırıldı

Kanun Teklifi’nin 12.maddesinin 2’nci bendiyle Hazine’nin borçlanma yetkisinin artırıldığının da altını çizen Konukman sözlerini şöyle tamamladı:

“Geçmiş yıllarda genel bütçe başlangıç ödeneklerinin yüzde 1’iyle sınırlandırılan bu yetki bu düzenlemeyle ilk kez 3 kat artırıldı. Hazine, 2019 yılında 949 milyar 25 milyon liralık genel bütçe başlangıç ödeneğinin yüzde 3’üne kadar, yani 28 milyar 470 milyon lira tutarında ilave borçlanma yapabilecek. Yine aynı maddenin 3 nolu bendiyle Kamu Özel İşbirliği projelerini yapan inşaat şirketlerinin yurtdışından getirecekleri kredilere sağlanacak borç üstlenim taahhüdü 4 milyar dolardan 4,5 milyara yükseltildi. Teklifde bütçe açığını kapatabilmek için net 81 milyar 729 milyon liralık bir borçlanmaya izin verildi. 2019’da bütçe açığı öngörülenin bir hayli üzerine çıkmış olacak. 2019’da geçen yılda olduğu gibi ciddi bir ödenek üstü harcama yapılacağı görülüyor.”