Pazarda esnafın da yurttaşın da eli boş
Ekonomik krizle birlikte hayat pahalılığı pazar yerlerini de vurdu. İzmir’de pazarda patates ve soğanın fiyatı 25-30 liraya çıktı. Yurttaşlar, pazar yerlerinden boş dönerken, “Böylesini yaşamadık, sonumuzu göremiyoruz” diyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı son verilere göre, mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 2,29 artarken, Yıllık TÜFE ise yüzde 50,51’e geriledi. Ancak enflasyondaki düşüş pazaryerlerine yansımadı. Fiyatlar her geçen gün artmaya devam ederken, pazaryerleri boş kaldı. Hal böyle olunca esnaf zarar etmeye, müşteriler ise fiyatlardan dert yanmaya başladı.
Patates ve soğanın kilosu 25 lirayı görürken İzmir’de Bornova Merkez Kapalı Pazaryeri’ne gelen yurttaş Semiha Aydın, “Yanlış tarım politikaları uygulandığından fiyatlar artıyor. Gıdanın bu kadar pahalılaşmasını anlayamıyorum. Taşa tohum atsan ürün verecek bir ülkedeyken bu bilinçli bir şekilde mi oldu hiç anlayamıyorum, üzülüyorum, geceleri bazen uyku uyuyamıyorum. Bunun sonu nereye varacak bilmiyoruz” diye isyan etti.
SOĞAN BİLE ALAMIYORUZ
Pazarcı esnafından Özer Özyürek fiyatların her geçen gün daha da arttığını söyledi.
Özyürek, “İnsanların alım gücü kalmadı. O yüzden 3-4 kilo patates alan insanlar şu an yarım kilo, 1 kilo civarında alabiliyorlar. Bu durum bizi de olumsuz etkiliyor, gelirimiz düşüyor. Tarım politikası doğru uygulanmadığı için bu durumdayız. Kontrolsüz bir politika izleniyor. Herkes kendi başının çaresine bakmak zorunda şu anda. Fiyatların iki sene öncesine dönmesi çok zor. İki sene önce soğan 2-2,5 liraydı. Şu an en az 25-30 lira. 20 sene önceki arabamı kullanıyorum hâlâ. Yaptığım işten kazanç sağlayamadım” dedi.
Bir diğer esnaf Ahmet Bayraklı da, “Yaklaşık 40 yıldır bu işi yapıyorum. Fiyatlar yüksek olduğu için satışlar azaldı. Vatandaşın alım gücü de azaldı. O yüzden eskiye nazaran satışlar çok düşük. Benim de alım gücüm düşük alamıyorum. Kuru soğan olmuş 25 lira ve soğan her yemeğe konulan bir ürün. Vatandaş soğan bile alamayacaksa ne yapsın” ifadelerini kullandı.
DURUM ÇOK KÖTÜ
Yaklaşık 45 yıldır pazarlarda esnaflık yapan Ali Güler’in söyledikleri de çok farklı değil. Ali Güler, “Bugünkü durum anlatılamayacak kadar kötü” diyor ve ekliyor: “Her geçen gün bir önceki günü arıyoruz. Eskiden öyle müşterilerimiz vardı ki her seferinde 2-3 kilo büyük balık alırlardı. Şimdi onun yerine hamsi, istavrit veya ufak balıkları tercih ediyorlar. 200 liralık balık alan müşteri bu sene 50 liralık balık alabiliyor. Çünkü eskiden 200 lira olan balığın fiyatı uçtu. Geçen sene 30 kilo somon satabiliyorduk bu sene daha 1 dilim somon anca satabildik. Vatandaş alamıyor biz de zarar ediyoruz. Aileler geliyor çocuklarına balık alamıyorlar gidip pide alıyorlar onun yerine. Büyük alışveriş yapanlar parayı kazanıyor, aşağıda kalan kesim ise onun rezilliğini çekiyor. Bu hükumet değişmeden, bu anlayış değişmeden, yukarıdan aşağı hırsızlık bitmeden değişim zor.”
DEĞİŞİM ŞART
Pazar yerine ihtiyaçlarını karşılamaya gelen yurttaşlardan biri alacakları arasında seçim yapmak zorunda kaldığını söyleyerek, “Her şeyin fiyatı cep yakıyor. Emekli insanlar bile aldıkları maaşlarıyla pazar yapamaz hale geldi. Değişim şart” ifadelerini kullandı.
Bir diğer yurttaş ise, geçen sene aldıklarının yarısını bile alamadığını belirterek, “Seçimde Erdoğan giderse fiyatların düşeceğini düşünüyorum. Ama Erdoğan kalmaya devam ederse fiyatlar düşmek bir yana artmaya devam eder” dedi.