Pazarlık yoksa müteahhit de yok

Nurcan GÖKDEMİR

AKP iktidarlarının kamu kaynaklarını belli çevrelere aktarmak için kullandığı pazarlık yöntemiyle ihale verme süreci giderek daha çok başvurulan bir yol oldu. Sadece olağanüstü durumlar ya da öngörülemeyen işler için kullanılabileceği yönündeki kısıtlamayı fiilen aşan AKP, yasaya “özellikli işler” ibaresini de ekledikten sonra hareket alanını genişletti.

Böylece büyük küçük kamu ihaleleri belirlenen adreslere hiçbir engele takılmadan pazarlıkla teslim edilmeye başlandı.

PAZARLIK SEVİYORLAR

3 Şubat günü yaşanan depremlerin ardından Kamu İhale Kanunu’nun pazarlıkla ihaleyi düzenleyen hükmü pandemi sonrası ikinci kez gerçek amacına uygun kullanılmaya başlandı. Ancak deprem bölgesinde düzenlenen çok sayıdaki kalıcı konut, altyapı, çevre düzenlemesi, yaşam alanı ihaleleri yine bilindik isimlere teslim edilmeye başlandı. Seçim nedeniyle acele edildiği, bilimsel kriterlere uyulmadığı iddialarının yanısıra maliyetlerin yüksek belirlendiği eleştirileri de dillendirildi. Ancak aralarında dev tutarlara ulaşanların da bulunduğu ihalelerin sözleşmeleri bazen de belirlenen maliyetin üzerine çıkılarak imzalanmaya başlandı.

Bu ihaleler hızla tamamlanırken Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın “Açık ihale” yöntemini benimsediği çok sayıda ihalesi de çoğunluğu istekli çıkmaması nedeniyle iptal edilmeye başlandı. Ekonomik krizle birlikte yükselen inşaat maliyetleri nedeniyle istekli çıkmayan ihalelerin sayısı daha da arttı.  Bu nedenle sadece bu yılın başından bu yana sadece TOKİ'nin 100’ü aşkın yapım ihalesi iptal edildi. Müteahhitlerin uzun yıllar gözdesi olan kamu ihalelerinin cazibesini yitirmesinde seçimlerin yaklaşmasının da büyük etkisi olduğu değerlendirmesi yapılıyor.

Bunun yanısıra verilen teklifin maliyetin üzerinde olması ya da deprem nedeniyle yeniden planlama gerekçesiyle iptal edilenler de oldu ancak büyük bölümü hiçbir müteahhit talip olmadığı için iptal edildi.

İptal edilen ihaleler arasında son depremlerden sonra yıkımın büyüklüğünün sorumlusu olarak gösterilen bilimsel zemin etüd çalışmalarının yapılmasına ilişkin yeni projeler ve konutların yanısıra okullar, camiler, altyapı işleri, iktidarın çok önemsediğini iddia ettiği kentsel dönüşüm projeleri de yer aldı.

ZEMİN ETÜDÜNDEN OKULA

İstekli çıkmadığı ya da teklifin ödeneğin üzerinde olması nedeniyle iptal edilen ihalelerden bazıları şöyle:

• Türkiye genelinde yapılacak olan toplu konut projeleri imar planına esas jeolojik jeoteknik jeofizik etüt raporu hazırlanması

• Marmara, Ege, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yapılacak toplu konut projeleri için  zemin etüt raporu hazırlanması

• Kahramanmaraş Onikişubat ilçesi Fatih mahallesi 697 konut, 1 adet ticaret merkezi inşaatları ile altyapı ve çevre düzenlemesi

• Erzincan Refahiye ilçesi 214 adet konut, ticaret merkezi ve cami inşaatları

• Ordu Akkuş ilçesi Çaldere mahallesi(Akkuş İMKB YBO kız pansiyonu) 140 öğrenci kapasiteli pansiyon binası inşaatı ile altyapı ve çevre düzenlemesi

• İzmir Gaziemir ilçesi Hava Astsubay Meslek Yüksek Okulu 1 adet cami, Güzelbahçe ilçesi MSÜ KHO Maltepe yerleşkesi 1 adet cami ve Urla ilçesi MSÜ KHO ATAT Bölge Birlik Komutanlığı 1 adet cami inşaatı

• Manisa Turgutlu ilçesi 5. Mıntıka mahallesi 24 derslikli eğitim binası ve 200 kişilik öğrenci pansiyonu

• İstanbul Maltepe ilçesi Atışokulu mahallesi 3 etap 577 konut ve 16 adet dükkan inşaatları ile altyapı ve çevre düzenlemesi

• Van Başkale ilçesi  221 adet konut, 1 adet ticaret merkezi ve 1 adet cami inşaatları
Erzurum Yakutiye ilçesi Gölbaşı mahallesi kentsel dönüşüm ve gelişim projesi 391 adet konut ve 1 adet ticaret merkezi ile altyapı ve çevre düzenlemesi işi

• İstanbul Başakşehir ilçesi Altınşehir mahallesi 1 adet ilkokul ve 1 adet ortaokul inşaatı, Şahintepe mahallesi 1 adet ilkokul ve 1 adet ortaokul inşaatı ile altyapı ve çevre düzenlemesi ikmal işi

• Diyarbakır Çüngüş ilçesi 132 adet konut, 4 adet dükkan inşaatı ile altyapı ve çevre düzenlemesi.