'Pegasus' skandalı

DIŞ HABERLER SERVİSİ

İsrailli şirketin ürettiği 'Pegasus' casus yazılımı aracılığıyla küresel çapta gazeteci, aktivist, avukat ve siyasiler hedef alındığı ortaya çıktı. En az on ülkenin bu yazılımı kullanarak on binlerce kişinin telefonuna sızdığı iddia edildi. Reuters, Guardian, Washington Post, CNN, Le Monde, Süddeutsche Zeitung, NDR, WDR'in de aralarında olduğu farklı ülkelerden 16 medya kuruluşu tarafından yürütülen araştırmaya göre, İsrail merkezli NSO Group tarafından geliştirilen Pegasus adlı casus yazılımı dünya çapında 'otoriter hükümetlere' satıldı.

Pegasus aracılığıyla cep telefonu mesajları, fotoğraflar, e-postalar, arama kaydetmesi ve mikrofona gizlice ulaşılıyor.

10 ÜLKE KULLANMIŞ

NSO müşterisi olduğuna inanılan en az 10 devlet olduğu açıklandı. Bu ülkelerin Azerbaycan, Bahreyn, Kazakistan, Meksika, Fas, Ruanda, Suudi Arabistan, Macaristan, Hindistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olduğu belirtildi.

Yazılımı alan ülkeler, casus yazılımla cep telefonu numaraları üzerinden verilere ulaştı. Dünyanın dört bir yanındaki gazeteciler, insan hakları aktivistleri, iş insanları, siyasiler korsan yazılım vasıtasıyla takibe alındı, izlendi.

Listede, 2016'dan bu yana NSO müşterileri tarafından ilgilenilen kişiler olarak tanımlandığına inanılan 50 binden fazla telefon numarasının bulunduğu kaydediliyor.

İSİMLER AÇIKLANACAK

Araştırmayı yürüten medya şirketleri, önümüzdeki günlerde listede yer alan kişilerin kimliklerini açıklayacağını duyurdu. Liste, yüzlerce şirket yöneticisi, din adamı, akademisyen, STK çalışanı, sendika yetkilileri ve kabine bakanları, cumhurbaşkanları ve başbakanlar dahil hükümet yetkililerini içeriyor.

Paris merkezli Forbidden Stories ve Uluslararası Af Örgütü, Pegasus projesinin bir parçası olarak sızdırılan listeye erişim sağladı ve medya ortaklarıyla erişimi paylaştı.
Aralarında Financial Times, CNN, New York Times, France 24, The Economist, Reuters, Associated Press ve The Economist'teki muhabirler, editörler ve yöneticiler de dahil olmak üzere 180'den fazla gazetecinin listede olduğu kaydedildi.

Uluslararası Af Örgütü, Toronto Üniversitesi'nde Pegasus'u inceleme konusunda uzmanlaşmış bir araştırma grubu olan Citizen Lab ile dört iPhone'daki incelemenin ayrıntısını paylaştı ve bunların Pegasus'un izini taşıdığını kaydetti.

NSO, İDDİALARI REDDETTİ

NSO yaptığı açıklamada, müvekkillerinin faaliyetleri hakkında yapılan “yanlış iddiaları” reddetti, ancak “tüm güvenilir kötüye kullanım iddialarını araştırmaya ve uygun önlemleri almaya devam edeceğini” kaydetti.

Şirket, adı belirtilmeyen 40 ülkede yalnızca askeriye, kolluk kuvvetleri ve istihbarat teşkilatlarına satış yaptığını ileri sürdü.

Araştırmaya göre NSO'nun en fazla veri talep eden ülke Meksika. Bu ülkede çok sayıda resmi kurumun 15 binden fazla numaraya ulaştığı belirtiliyor. Bu rakam Fas'ta ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde 10 bin.

Ruanda, Fas, Hindistan ve Macaristan, Pegasus'u listede adı geçen kişilerin telefonlarını hacklemek için kullandıklarını yalanladı. Azerbaycan, Bahreyn, Kazakistan, Suudi Arabistan, Meksika ve BAE yorum davetlerine yanıt vermedi.

Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de, hükümetin İsrail şirketi Pegasus casus yazılımını kullanarak halkı gözetlediği iddiasıyla hükümet karşıtı protesto gösterisi düzenlendi.

TÜRKİYE'DEN DE İSİMLER VAR

Türkiye'den de yaklaşık 500 telefonun izlendiği belirtildi. Cemal Kaşıkçı cinayeti sonrası ona yakın isimler de takibe alınmış. Washington Post’a göre, Uluslararası Af Örgütü Güvenlik Laboratuvarı tarafından yapılan adli analize göre, Kaşıkçı'ya yakın iki kadın Pegasus casus yazılımı tarafından hedef alındı. Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz'in telefonuna, Ekim 2018'de İstanbul'daki Suudi konsolosluğunda öldürülmesinden günler sonra kötü amaçlı yazılım bulaştı. Veri sızıntısına göre, Kaşıkçı'nın ölümünü araştıran savcı İrfan Fidan da listede yer alıyor.