Petrol pazarı karıştı

Küresel kriz içeren hamlelerin ekonomi çarklarını etkilemesi karşısında petrol fiyatlarından elde ettiği geliri yitirmek istemeyen Suudi Arabistan, dünyadaki petrol piyasasını alt üst edecek girişimlerde bulunmaya devam ediyor.

Koronavirüs krizine karşı refleks olarak petrol fiyatlarını aşağı çekerek petrol satışlarının devamını garantilemek isteyen Suudi Arabistan, petrol devi Aramco üzerinden yeni üretim hedeflerini açıkladı. Kraliyetin petrol ve doğalgaz şirketi Aramco, 'ham petrol üretimini nisan ayında günde 12.3 milyon varile çıkaracağını' duyurdu. Aramco'nun açıklamasında "Şirket, müşterileriyle 1 Nisan 2020'den itibaren bu hacimlerde arz konusunda anlaştı, bunun olumlu, uzun vadeli mali etkisinin olmasını bekliyor" denildi.

Saudi Aramco'nun güncellediği son fiyatlara göre, 91 oktan benzinin litresi 1,55 riyal (0,41 dolar) olarak kalırken, geçtiğimiz ay 2,11 riyal (0,56 dolar) olan 95 oktan benzinin litre fiyatı 2,05 riyale (0,55 dolar) düştü. Ancak bu fiyatların daha da aşağıya çekilmesi planlaıyor. Günde 9.8 milyon varil petrol pompalayan Suudi Arabistan bu kararla günde en az 2.5 milyon varil daha üretecek. Bu çapta gündelik üretimi ne kadar uzun sürdürebileceği bilinmeyen Suudi Arabistan'ın acil ihtiyaç durumunda kullanmak için stratejik rezerv olarak stokladığı on milyonlarca varil ham petrolü de küresel piyasaya sürmesi bekleniyor.

ABD RAHATSIZ

Dünyanın bir numaralı petrol üreticisi konumundaki ABD, Suudilerle müttefikliğe rağmen, petrol fiyatlarındaki düşüşten rahatsız. ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, 'Devlet aktörlerinin petrol piyasalarını manipüle etme çabalarına direneceğini' duyurdu. ABD Enerji Bakanlığı Sözcüsü Shaylyn Hynes, "Trump yönetimi geçen haftaki OPEC+ toplantısının küresel petrol piyasaları üzerine bıraktığı etkiyi çok yakından izliyor. Devlet aktörlerinin petrol piyasalarını manipüle ve şok etme girişimleri, ABD'nin dünyadaki müttefikler ve ortaklar için güvenilir enerji tedarikçisi olarak rolünün önemini pekiştiriyor. ABD, dünyanın en büyük petrol ve gaz tedarikçisi olarak bu oynaklığa karşı koyabilir ve koyacaktır" açıklaması yaptı.

Başkan Donald Trump ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman da önceki gün bir telefon konuşması yaptı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre, Trump ve Muhammed bin Selman küresel enerji piyasaları ve ikili ilişkileri ilgilendiren konuları görüştü. Açıklamada başka ayrıntı verilmedi.

OPEC+ KRİZİ

ABD'de yönetimin dikkate aldığı ve yeniden yapılmasını istediği OPEC+ toplantısı Suudi Arabistan tarafından reddedildi. OPEC+ üye ülkelerini mayıs-haziran aylarında toplama fikrinin 'anlamsız' olduğunu söyleyen Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdülaziz bin Selman, yeni görüşmenin, üye ülkelerin koronavirüs krizine karşı koymakta yetersiz olduğunu göstereceğini iddia etti.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı ham petrol üreticisi ülkeleri, 6 Mart'ta Avusturya'nın başkenti Viyana'da düzenlenen toplantıda, ek üretim kesintisi kararında uzlaşamamıştı. Bu sebepten OPEC+ ülkelerinin üretim kısıntısına yönelik yükümlülükleri 1 Nisan itibarıyla sona erecek. Suudi Arabistan, bu fırsattan hareketle, petrol üretimini artırma ve fiyatlarda ek indirimlere gitme niyetinde olduğunu açıklamıştı.

RUSYA AVANTAJLI

Öte yandan, petrol piyasasında yaşanan fiyat savaşında Rusya’nın OPEC+’daki rakibi Suudi Arabistan'dan daha avantajlı bir konumda olması dikkat çekiyor. İngiltere'nin önde gelen analiz şirketi Energy Aspects, OPEC üyesi ülkeler ve OPEC+’nın potansiyellerini analiz etti. Analistler, fiyat savaşını en düşük fiyata sahip olanın değil, düşük fiyatlara dayanabilecek kapasiteye sahip olanın kazanacağını bu durumda Rusya'nın avantajlı konumda olduğunu kaydetti. Açıklamada, "Rusya'nın uzun vadeli düşük fiyatlara dayanabilecek daha güçlü bir konumda olduğunu düşünüyoruz" denildi.