ABD Merkez Bankası Fed’in faiz artıracağı beklentisi liranın yeniden sert değer kaybetmesine yol açıyor. Hükümet ise ‘bize bir şey olmaz’ tutumunda ısrarcı

Piyasayı Fed korkusu sardı

Yeni yıla rekor üstüne rekor kırarak giren, ardından ise 3 lira 55 kuruşa kadar inen dolar, bu kez de ABD Merkez Bankası Fed'in 14-15 Mart'ta yapacağı toplantıda faiz artışı yapacağı beklentisiyle yeniden hareketlendi. Son haftaların dip seviyesi olan 3,55 TL'den itibaren başlayan yükseliş dün 3 lira 77 kuruşa kadar ulaştı. Kurlarda yaşanan hareketlilik piyasalarda endişelerin yeniden artmasına yol açarken, ekonomi yönetimi ise, 'türkiye ekonomisi faiz artışından etkilenmez' diyerek piyasaları sakinleştirme yoluna gitme yolunu seçiyor. Doların ateşini düşürmeye çalışan Merkez Bankası'nın ise döviz rezervi hızla erimeye devam ediyor.

'Fed bize zarar veremez'

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, piyasalarda Fed kaynaklı dalgalanmaların ekonomiye kalıcı hasar vermeyeceğini söyledi. Canikli, ekonomide 'en kötünün' geride kaldığını savundu ve ekonomik olarak zor durumda olan KOBİ'lere bir ayda 10,8 milyar TL'lik kredi desteği sağlanacağı bilgisini verdi. Canikli'nin ardından konuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise bir adım daha ileri gitti ve "Fed kararlarının faiz ve kura etkisi sınırlı olur, hatta olmaz" şeklinde konuştu.

Merkez'den yeni hamle

Canikli ve Zeybekci'nin açıklamalarının yanında Merkez Bankası'ndan yeni bir hamle daha geldi. Banka, yüzde 9,25 faiz oranından BIST kotasyon miktarını dün bu yılın en düşük seviyesi olan 6 milyar TL olarak belirledi. Ortalama fonlama maliyeti ise dün yüzde 10,61 oldu. Ocak ayı sonundan beri yapılan sıkılaştırma ise 225 baz puana ulaştı.

Rezervler hızla eriyor

Öte yandan, Merkez'in attığı parasal sıkılaştırma adımlarının döviz rezervlerini hızla erttiği görülmeye devam ediliyor. Merkez Bankası'nın toplam rezervleri 3 Mart'la biten haftada 1 milyar 217 milyon dolar azalışla 105 milyar 883 milyon dolara geriledi. TCMB Haftalık Para ve Banka İstatistiklerine göre, 3 Mart ile biten haftada Merkez Bankası brüt Döviz rezervleri 1 milyar 854 milyon dolar gerileyerek 89 milyar 235 milyon dolara indi. Brüt Döviz rezervleri bir önceki hafta 91 milyar 89 milyon dolar seviyesindeydi.

Bu dönemde altın rezervleri önceki haftaya göre 637 milyon dolar artarak 16 milyar 648 milyon dolar oldu. Böylece Merkez Bankası'nın toplam rezervleri, geçen hafta bir önceki haftaya kıyasla 1 milyar 217 milyon dolar azalışla 105 milyar 883 milyon dolara geriledi.

Borsada kayıplar artıyor

Öte yandan, gelişmekte olan ülkelere yaşanan para girişinin Fed belirsizliği nedeniyle sona ermesi Borsa İstanbul'da da kendisini net biçimde gösteriyor. Hafta başında 91 bin seviyesine kadar yükselen Borsa İstanbul'da son 3 günde kayıplar yüzde 3'ü aştı. Endeks dün günü yüzde 0,54'lük kayıpla 89.003 seviyesinden kapattı. Altın ve avro ise yükselmeye devam etti. Avroda lira karşısındaki değer artışı yüzde 1'e ulaşarak 3 lira 98 kuruş seviyeleri görüldü. Gram altın ise uluslararası altın fiyatlarında yaşanan düşüşe rağmen dolar etkisiyle 146 lira seviyelerinde tutunmayı başardı.

***

Şirketlerin borç yükü arttı

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türk şirketlerinin dolar ve avro cinsinden borç yüklerinin lirada yaşanan değer kaybından dolayı artış kaydettiğini bildirdi. Kuruluşun Anadolu Ajansı’na yaptığı değerlendirmede, “Fakat bunun değerlendirdiğimiz birçok şirket üzerindeki etkisi, sağlam seviyedeki Türk lirası dışındaki rezervler ve dışarıdan gelen Döviz cinsinden sermaye akışları ile azalıyor” diye ekledi. Kuruluş, yakın zaman önce Türkiye’nin notunu yatırım yapılabilir seviyenin altına çekmişti. Hafta başında yapılan açıklamada ise Türkiye’de şirketlerin çoğunun gelirinin lira cinsinden olmasına karşın borçlarının döviz cinsinden olduğu uyarısı yapılmıştı.