Polis can aldı, halk ayaklandı
Fransa’da polisin “dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle 17 yaşındaki Nahel M.’yi öldürmesi ülkeyi ayağa kaldırdı. Eylemciler araçları ve çöp kutularını ateşe verirken iki polis hakkında soruşturma başlatıldı.
Dış Haberler
Fransa’nın başkenti Paris’teki Nanterre banliyösünde içinde 17 yaşındaki Nahel M. isimli genç kızın “dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle polis kurşunuyla ölmesi, ülkeyi ayağa kaldırdı. Gözaltına alınan polis memuru hakkında “cinayet” şüphesiyle soruşturma açılırken, eylemciler birçok şehirde polis cinayetini protesto etti. Nahel’in öldürülmesine ünlülerden ve siyasilerden de tepki yağdı.
Salı günü gerçekleşen olaya dair sosyal medyada paylaşılan görüntülerde iki polis memurundan birinin bir aracı durdurarak yakın mesafeden sürücüye silah doğrulttuğu görülüyor. Bir silah sesinin ardından araç çarparak duruyor. Le Monde gazetesine göre polis ilk ifadesinde gencin aracı üzerine sürdüğünü söylemişti, ancak AFP tarafından da doğrulanan görüntüler polisin ifadesini yalanladı. Silahlı saldırı sırasında araçta Nahel M. dışında iki genç daha bulunduğu, birinin kaçtığı, diğerininse polis tarafından gözaltına alındığı belirtildi.
PROTESTO EDİLDİ
Gencin öldürülmesinin ardından başta Nanterre olmak üzere Asnières, Colombes, Suresnes, Aubervilliers, Clichy-sous-Bois and Mantes-la-Jolie’de protesto gösterileri düzenlendi. Protesocular Nanterre belediye binasını ve birçok araç ile çöp kutularını ateşe verdi, sokaklarda havai fişekler atıldı. Polis, bazıları gece boyunca barikat kuran eylemcileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Bazı gösterilerde eylemciler ile güvenlik güçleri arasında çatışmalar yaşanırken 30’dan fazla eylemci gözaltına alındı.
Paris Emniyet Müdürü Laurent Nunes, polisin yaptıklarının “soru işaretleri yarattığını” söylerken, polis memurunun da “kendisini tehdit altında hissetmiş olabileceğini” kaydetti. İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ise olayın videosunun “şoke edici” olduğunu belirterek olaya ilişkin soruşturmanın sürdüğünü söyledi.
SOĞUKKANLI CİNAYET
Gencin ailesinin avukatı Yassine Bouzrou ise bunun gayrimeşru bir savunma olduğunu ve “bir polisin bir genci soğukkanlılıkla öldürdüğünü” belirtti. Bouzrou iki polis hakkında “cinayet” ve “suç ortaklığı” ile ateş açan polisin yalan ifade vermesi hakkında 3 ayrı dava açtıklarını kaydetti. Ailenin bir diğer avukatı Jennifer Cambla da, hiçbir şeyin olanları meşru kılamayacağını söyledi ve “infaz” yapıldığını savundu.
Polis kurşunuyla öldürülen gencin annesi ise “Bebeğimi benden aldılar” diyerek geleneksel olarak ölenler anısına düzenlenen “Beyaz Yürüyüş’e” davet etti.
Nahel M.
TEPKİ YAĞDI
Yeşiller (EELV) milletvekili Sabrina Sebaihi, benzer durumların daha önce Paris ve Nice kentlerinde de yaşandığını anımsatarak, Darmanin'e "Neden cumhuriyetimizde 'dur' ihtarına itaatsizlik etmek göğse veya kafaya bir kurşunla cezalandırılabilir?" sorusunu yöneltti.
Avrupa Parlamentosu'nun (AP) Fransız milletvekili Manon Aubry, twitter’da olayın videosunu paylaşarak polisin "dur" ihtarına uymamanın ölümle cezalandırılmaması gerektiğini vurguladı.
Eski cumhurbaşkanı adayı solcu Jean-Luc Melenchon, Fransa'da ölüm cezasının bulunmadığını, meşru müdafaa dışında hiçbir polisin öldürme hakkına sahip olmadığını belirtti. Melenchon “Bu konuda kapsamlı bir düzenleme yapılmalı” dedi.
Paris Saint Germain takımının yıldızı Kylian Mbappe ise twitter paylaşımında olayın “kabul edilemez” olduğunu belirterek “Tüm düşüncelerim bu kadar erken giden meleğin, Nahel’in ailesiyle” dedi.
“the Intouchables” filminin ve “Lupin” dizisinin yıldızı Fransız oyuncu Omar Sy ise “Adalet Nahel’in anısını onurlandırmalı” ifadelerini kullandı.
BANLİYÖLERDE BASKI ARTIYOR
İki hafta önce de 19 yaşındaki bir sürücü Fransa’nın batısındaki Angouleme’de polis tarafından öldürülmüştü. Ülkede 2022 yılında 13, 2021’de 3 ve 2020’de ise 2 kişi trafik çevirmesinde polis kurşunuyla hayatını kaybederken olayların çoğunun siyahi veya Arap kökenlilere yönelik olması dikkat çekti. Fransız İşçileri Komünist Partisi’nin (PCOF) açıklamasında polisin silah kullanımını değiştiren 2017 tarihli yasaya dikkat çekilerek şunlar denildi: “Aylardır, özellikle banliyölerdeki gençlere yönelik polis şiddeti artıyor. Bu, işçi sınıfı mahallelerindeki halkın öfkesini açıklıyor. Yoldaşlarımızı ve dostlarımızı polis şiddetini kınayan ve mağdurlar ve aileleriyle dayanışma gösteren mitinglere davet ediyoruz.”
4 JANDARMAYA SORUŞTURMA
Fransa Ombudsmanı Claire Hedon, 19 Temmuz 2016'da jandarma aracında hayatını kaybeden siyahi genç Adama Traore'yi gözaltına alan toplam 4 jandarma hakkında disiplin soruşturması açılmasını istedi. Traore, kimlik kontrolünde yaşanan gerilim sonrası bindirildiği araçta hayatını kaybetmişti. Olayın ardından yapılan ilk açıklamalarda, Traore'nin rahatsızlandığı ve ilk yardım ekibine teslim edildiği belirtilmiş, ancak jandarma aracında öldüğü ortaya çıkmıştı.
WALKER İÇİN ADALET İSTEDİLER
ABD’de siyahi Jayland Walker'ın polis kurşunuyla hayatını kaybedişinin yıldönümünde, başkent Washington'da gösteri düzenlendi. Göstericiler Walker için "adalet" istediler. Akron Polis Departmanı’na göre, 27 Haziran 2022'de Jayland Walker, Ohio eyaletinde polis tarafından trafik ihlali nedeniyle durdurulmuş, kovalamaca esnasında Walker polislerin silahından çıkan 46 kurşunla ölmüştü. Nisan ayında Walker’ın ölümüne ilişkin davada jüri olaya karışan polisleri suçsuz bulmuştu.