Putin’den Avrupa Ordusu’na destek

Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 100. yıldönümünde konuşan Macron’un bir kez daha dile getirdiği Avrupa ordusu fikrine Rus lider Putin’den destek geldi. Fransız medyasına konuşan Putin, Avrupa Ordusu ile ilgili “Avrupa güçlü bir ekonomik oluşum ve ittifak. Bu nedenle üye ülkelerin savunma ve güvenlik alanlarında bağımsız ve egemen olma isteği çok doğal. Bunun çok taraflı dünyada olumlu bir gelişme olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Putin, bu çerçevede Fransa’nın önemli bir rol oynadığını kaydederek, Avrupa ordusu fikrinin NATO’ya alternatif olabileceğini belirtti.

Hegemonya mücadelesi
ABD ve AB arasındaki görüş ayrılıkları son dönemlerde iyice belirginleşirken Rusya’nın AB ordusuna destek vermesi dikkat çekti. Küresel hegemonya mücadelesinin yükseldiği bir dönemde Moskova’nın Almanya ve Fransa öncülüğünde kurulacak orduya destek vermesinin arka planında Trans Atlantik hattında ayrışma yaratma isteği yattığı düşünülüyor. Dünyanın dört bir tarafında sürdürülen paylaşım mücadelesi beraberinde silahlanma ve yeni askeri ittifakları getirirken son dönemlerde iki dikkat çekici girişim söz konusu.

Birincisi AB’nin oluşturmak istediği PESCO ikincisi ise ABD’nin Körfez Arap ülkelerine kurdurmak istediği Arap NATO’su.

♦ Avrupa Ordusu girişimi PESCO
Avrupa Birliği’nin (AB) 23 üyesi savunma alanında daha sıkı işbirliği ve koordinasyon için kısaca PESCO olarak adlandırılan Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması’na imza atmıştı. Anlaşma kapsamında bir AB ordusu oluşturulması öngörülmese de anlaşmaya imza atan her ülkeden, AB’nin ortak savunmasına nasıl katkı yapabileceği konusunda ulusal planlarını hazırlamaları istenmiş, bunun karşılığında AB de 2020’den itibaren oluşturacağı 5 milyar euroluk bütçeyle Pesco’ya destek vermeyi taahhüt edilmişti. İngiltere, Danimarka, Malta, İrlanda, Portekiz ise anlaşmaya taraf olmayı reddetmişti. İmzacı ülkelerin savunma bütçelerini kademeli olarak artırmaları isteniyor ve ortak projelere katkıları bekleniyor. PESCO’nun şartlarını yerine getirmeyen ülkelerin ortak savunma politikasının dışında bırakılması da olası sonuçlardan biri.

♦ Arap NATO’su
ABD’nin bir araya getirdiği Arap NATO’su diye anılan ittifak ise, Suudi öncülüğünde 6 Körfez ülkesi, Mısır ve Ürdün’den oluşacaktı. ABD ordu gücünü önemsediği için ittifaka Pakistan’ı dahil etmeye uğraştı ama bunu başaramadı. Pakistan, İran’a karşı pozisyon almak istemediği için bu ittifaka girmedi Katar da bölgesel tatbikatın dışında bırakıldı.

***

Askeri bütçesi yüzde 27 arttı

AB’nin, Soğuk Savaş yıllarında bile gerçekleşmeyen, Ukrayna üzerinde başlattıkları Rusya ile vekalet savaşını ardından İngiltere ve Fransa’nın Libya’da yarattığı yıkımı anımsatarak Birinci Dünya Savaşı’nın 100. Yılında Avrupa’da hala paylaşım savaşlarını yaratan ruhun sürdüğünü önceki yazılarında ifade eden Eski Fransız diplomatı ve gazeteci Patrick Howlett-Martin Counter Punch’a ‘Paris Barış Forumu hakkında bir not’ kaleme aldı. Martin yazıda “80’den fazla ülkenin temsilcilerinin katıldığı Paris Barış Forumu’nda Barışın tehlikede olduğuna dikkat çeken Macron, çok taraflılığı ve uluslararası işbirliğini ilerletmek için ‘somut öneriler’ çağrısında bulundu. Fakat unutulmaması gereken bir şey var, SIPRI Ordu Transfer Veri Tabanına göre, Fransa dünyanın üçüncü büyük silah tedarikçisi ve ihracatçısı 2012’ye göre silah ihracatı artık % 27 arttı. Birinci Dünya Savaşının 100. Yıl dönümünde görüyoruz ki, Williem Faulkner önemli bir sözünün asla güncelliğini yitirmiyor, “Geçmiş asla ölmez, hatta geçmez bile” ifadelerine yer verdi.