Putin’e karşı en ciddi meydan okuma oldu
Wagner isyanı tüm dünyada yankılandı. AB yaşananları “Rusya’nın iç meselesi” olarak değerlendirdi, Meloni “Savaş, Rusya'da istikrarsızlık yaratıyor” dedi. İngiltere “Rusya’ya karşı en ciddi meydan okuma” açıklaması geldi.
Dış Haberler
Rusya'daki ‘Wagner isyanı' tüm dünyanın da gündeminde. Yapılan açıklamalarda yaşanılanların bir iç mesele olduğu belirtildi.
ABD: Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adam Hodge, "Gelişmeleri takip ediyoruz. ABD Başkanı Joe Biden da konuya ilişkin bilgilendirildi" değerlendirmesinde bulundu. Hodge, müttefikler ve ortaklarla Rusya'daki gelişmeleri görüşeceklerini bildirdi.
İngiltere: İngiltere Savunma Bakanlığı, "Yaşananlar, son zamanlarda Rus devletinin karşı karşıya olduğu en ciddi meydan okumayı temsil ediyor" ifadelerini kullandı. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Rusya'daki taraflara sorumlu hareket etme ve sivillerin korunması çağrısı yaptı.
Finlandiya: Finlandiya'nın Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Wagner'in Rus yönetimine isyanının 'Rusya'nın iç meselesi' olduğunu söyledi.
Polonya: Cumhurbaşkanı Andrzej Duda Rusya'daki durumla ilgili müttefik ülkelerle de istişarelerde bulundukları bilgisini paylaştı.
Letonya: Dışişleri Bakanı Edgars Rinkevics "Rusya'daki gelişmeleri yakından takip ediyoruz ilgili makamlar şu anda durumu ve ihtiyaç duyulan ek güvenlik önlemlerini değerlendiriyor" değerlendirmesinde bulundu.
İtalya: Başbakan Giorgia Meloni Rusya-Ukrayna savaşına işaret ederek, "Bu durum, Ukrayna'ya saldırının Rusya'da istikrarsızlık yarattığını gösteriyor" dedi.
Avrupa Birliği: AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Rusya’da başlayan olayları yakından izlendiğini belirterek bunun Rusya’nın iç meselesi olduğunu belirtti. Michel, “Ukrayna’ya ve Zelenski’ye desteğimiz sarsılmaz” ifadesini kullandı.
Bulgaristan: Cumhurbaşkanı Rumen Radev, "Bu, sadece bir iç siyasi bunalım değil, artık Rusya topraklarında savaş harekâtlarına neden olabilecek bir bunalımdır" dedi.
Fransa: Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya'daki durumu yakından takip ettiklerini ifade etti.
Almanya: Hükümet sözcüsü Başbakan Olaf Scholz'un olayları dikkatle izlediğini açıkladı. "Rusya'daki Alman vatandaşları güncellenmiş seyahat ve güvenlik talimatlarımıza kesinlikle uymalıdır" denildi.
Türkiye: AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Putin ile telefonda görüştü. Erdoğan, görüşmede aklıselim ile hareket edilmesinin gerektiğinin önemini vurguladı.
***
BAŞKANIN AŞÇILIĞINDAN SAVAŞ LORDLUĞUNA YÜKSELİŞİN HİKAYESİ
Wagner Grubu, sekiz yılı aşkın bir süredir Ukrayna, Suriye ve bazı Afrika ülkelerinde faaliyet gösteriyor. Paralı askeri şirketin kurucusu Yevgeni Prigojin, aldığı ihaleler nedeniyle “Putin’in aşçısı” olarak anılıyor.
Prigojin, Wagner’i Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinde devam eden çatışmalar nedeniyle 1 Mayıs 2014’te kurduğunu açıklamıştı. 2015-2016’da daha aktif hale gelen Wagner, Ukrayna’nın doğusundaki Rus destekli Donbass güçlerine yardım etmek için kuruldu. Suriye İç Savaşı’nda duyulmaya başladı. Şam’ın yanında kısmen savaşan Wagner, bugüne kadar Sudan, Suriye, Libya ve Afrika kıtasında çatışmalarda yer aldı.
Yevgeni Viktoroviç Prigojin. (Fotoğraflar: AA, Depo Photos)
KİM FİNANSE EDİYOR?
Rusya’nın askeri istihbarat teş kilatı GRU’nun Wagner Grubu’nu gizlice finanse ettiği ve denetlediği öne sürülüyor. Wagner aynı zamanda aldığı devlet ihaleleriyle de kendisini finanse ediyor.Geçtiğimiz yıl ekim ayında St Petersburg’da bir Wagner Merkezi açıldı. Ukrayna’daki savaşa katılan savaşçıların yüzde 80’ini mahkumların oluşturduğu tahmin edilen Wagner’in kurucusu Prigojin de aralarında hırsızlık ve dolandırıcılığın da olduğu bir dizi suçtan toplam 9 yıl hapiste kalmıştı. 1 Haziran 1961’de St. Petersburg’da doğan Yevgeni Viktoroviç Prigojin, 1981 yılında saldırı, soygun ve dolandırıcılıktan hüküm giyerek 13 yıla mahkûm edildi. 9 yıl sonra salıverilen Prigojin, “sosisli sandviç” standıyla gıda sektörüne girdi.
WAGNER’E SADAT BENZETMESİ
Türkiye’den de Wagner’in isyanına tepkiler geldi. Wagner’i Türkiye’deki SADAT’a benzeten CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu şunları söyledi: SADAT konusunda Saray hükümetini defalarca uyardım. Yetmedi kapılarına dayandım. Türkiye Cumhuriyeti Devletini yıkmak; dilini, bayrağını, anayasasını değiştirmek istediklerini söyledim. Şimdi Rusya’da olanlar, umarım ders olur. Çünkü Rusya’nın Wagner’i, Türkiye’nin SADAT’ıdır. Buradan bir kez daha ilan ediyorum, halk düşmanı hiçbir paramiliter yapıya izin vermeyeceğiz.”
TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan ise "Rusya gibi bir ülkede gerçek bir dönüşüme emekçi kitlelerin imza atması gerekir. Kimileri Putin’in her şeye muktedir olduğunu sanıyor, hayır o Rusya’daki bugünkü egemenlerin şu anda mutabık olduğu bir lider. Ancak gerçek bir değişim darbelerle, saray entrikalarıyla ya da bir kişinin tercihleriyle hayata geçmez" dedi.
Wagner isyanının Ukrayna’daki savaşa etkisini de değerlendiren Okuyan, şöyle dedi: "Eğer Rusya’da siyasi bir çatlak oluşmazsa, Prigojin isyanı kolaylıkla ezilir. Ama Putin’in imajı büyük bir yara aldı. Hormonlu oligarklarla, Wagnerlerle NATO’ya, faşizme karşı mücadele verilemiyor. Rusya sonucu oldukça belirsiz bir sürecin içine girdi. Sonucu ne olursa olsun, Prigojin Putin’i çok sarsmış oldu.”
ZELENSKİ PUTİN’LE DALGA GEÇTİ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Wagner isyanına ilişkin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kendi silahlandırdığı gruplar tarafından kuşatma altında olduğunu belirtti. Twitter hesabından açıklama yapan Zelenski, Rus propagandasının yalanları gizleyemeyeceğini savundu. Yüz binlerce insanı savaşa gönderen Putin’in ektiğini biçtiğini kaydeden Zelenski, “Rusya’nın zayıflığı ortada. Rusya, askerlerini ve paralı askerlerini topraklarımızda tuttuğu müddetçe daha sonra bunların hepsi kendine daha fazla kaos, acı ve sorun olarak geri dönecek. Bu apaçık ortada. Bütün komutanlarımız, bütün askerlerimiz ne yapacaklarını biliyorlar. Ukrayna’ya zafer!” paylaşımında bulundu.