Referandum güncesi (Samsun) : Hayır’cılar çalışıyor

Nurcan Gökdemir

Seçim sonuçlarıyla her dönem sağ partilerin, 2002’den bu yana da AKP’nin yüzünü güldüren Samsun, 16 Nisan öncesi büyük bir yarışa sahne oluyor. 28 Mart’ta konuştuğu Samsun mitinginde 2010 referandumundakine yakın bir oran olan yüzde 66’yı baraj olarak koyan Recep Tayyip Erdoğan’a karşın il örgütü yüzde 60’ın altına düşülmemesini “başarı” olarak görüyor. Parti içindeki görüş ayrılıklarının etkisinin en fazla hissedildiği illerden biri olan Samsun’da MHP’nin son seçimdeki yüzde 12,5 olan oy oranını koruyamayacağına kesin gözüyle bakılıyor. CHP ise yüzde 20 dolayındaki oylarının çok üstünde oyun sandığa ‘Hayır’olarak yansıyacağına inanıyor.

AKP sahada, MHP görünmüyor

Samsun’da ülkenin birçok yerinde olduğu gibi referandum kampanyası AKP’nin astığı dev ‘Evet’ afişleri ve kentin içinde dolaşan propaganda araçları ile hissediliyor. MHP kampanyanın görünmeyen aktörü. CHP ise açtığı sınırlı sayıdaki seçim bürosunun yanı sıra daha çok yüz yüze propaganda, ev ziyaretleri, kahve toplantıları ile ‘Hayır’ı örgütlemeye çalışıyor.

‘Parti değil rejim meselesi’

Kentin en işlek yeri olan Çiftlik Caddesi’ndeki seçim bürosunda sohbet ettiğimiz CHP’liler, “Bu bir parti meselesi değil, rejim meselesi, Cumhuriyet’in kuruluş adımının atıldığı bu şehir Cumhuriyet’in yıkılmasına katkıda bulunmamalı” diyor. ‘Evet’ oylarını yükseltmek için var güçleriyle çalıştıklarını anlatan ve çoğunluğu orta yaş grubundaki CHP’liler, referandumun farklı politik kesimler arasındaki dayanışmayı artırdığına dikkati çekip, bunu büyük bir kazanç olarak anlatıyor. “Haziran’cı gençlerle çalışıyoruz, onların gençliği, enerjisi bize de güç katıyor” diyorlar. Bir yandan bildiri dağıtan, yoldan geçenlerle sohbet eden CHP’liler, genel merkezin “güleryüzlü, çatışmasız propaganda” çizgisini sokağa yansıtıyor. Seçim bürosunun önüne gelen biri türbanlı iki gencin, propaganda malzemelerinde kullanılan çocuk fotoğrafının izin alınarak kullanılıp kullanılmadığı yönündeki ısrarlı sorularına da güleryüzle yanıtlar veriliyor.

Referandum tahminlerini “Propaganda amaçlı değil gerçek tahmininizi duymak istiyorum” uyarısıyla sorduğumuz CHP’lilerden biri “Doğrusunu söyleyelim, Samsun’da ‘Evet’ oyları 60’ın altına indiğinde Türkiye’den ‘Hayır’ çıkar” diyor.

MHP sıkıntılı

Samsun’un en büyük ilçelerinden İlkadım, MHP içindeki görüş ayrılıklarının sarsıntılarının yaşandığı yerlerden. MHP İlkadım İlçe Başkanı Ali Korkmaz, kendi sosyal paylaşım sayfasında yazdığı bir yazının ardından paylaştığı yazı yüzünden görevden alınmasının ardından “muhalif’ olmadığını açıkladı ancak MHP, ‘Evet’ kampanyasına aktif katkı sağlamadığı gibi partinin yönetici kademelerine kadar yükselen etkili isimlerin ‘Hayır’ propagandası yaptığı biliniy

or. Muhalif isimlere Karadenizli Koray Aydın da katkı sağlıyor. Çok sayıda toplantı yapan Aydın, MHP’lilere “Bireysel karar verin” çağrısı yapıyor.

Erdoğanlar baba oğul sahnede

Erdoğan’ın her seçim döneminde büyük önem verdiği kentlerden olan Samsun’da, açılış törenleri adı altında yapılan mitingin AKP için “Hayal kırıklığı” olduğu dillendiriliyor. Erdoğan’dan önce Bilal Erdoğan, Ensar Vakfı’nın düzenlediği bir program için babasından birkaç gün önce geldiği Samsun’da referandumda ‘Evet’ oyu verilmesi için çağrı yaptı.

‘Yakışır’ diyen de var

Saathane Meydanı ve çevresinde bulunan Samsun’un tarihi alışveriş mekanlarında referandum heyecanı görülmüyor. Sorularımız üzerine “Samsun AK Parti zamanında Samsun oldu, tek adam diyorlar ama Erdoğan’a tek adamlık yakışır” diyen esnafa komşusu dayanamayıp müdahale ediyor, “Ben hep Erdoğan’a oy verdim, ama cebimiz para mı görüyor, dükkanları siftahsız kapattığımız günler oldu. 14 yıldır baştalar, her istediklerini yaptılar, daha neye ihtiyaçları var. Erdoğan ölümsüz mü, o gittikten sonra ne olacak” sözleriyle niyetini belli ediyor.

Kılıç ispat peşinde

“FETÖ’cü suçlaması yapılan, görevden ayrıldıktan sonra geçen uzun sürenin ardından ilk kez Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski bakanlara verdiği yemekte görülen Gençlik ve Spor eski Bakanı Suat Kılıç da memleketi Samsun’da ‘Evet’ kampanyası için sahaya çıktı. Babası Hüseyin Kılıç’ın sahibi olduğu öğrenci yurdunun 15 Temmuz’dan sonra mühürlenen ve evlerinde arama yapılan Kılıç’ın kampanyaya katılma isteğinin AKP il örgütünde rahatsızlık yarattığı konuşuluyor. Örgütün program yapmadığı Kılıç’ın kendi başına kampanya yürütme gayreti, “FETÖ’cü olmadığını ispata çalışıyor” yorumlarına neden oluyor.

İsminin yazılmasını “Sorun olur” gerekçesiyle istemeyen bir yerel gazeteci, 30 yıla dayanan deneyiminin verdiği güvenle referandum sonuçlarına ilişkin tahminlerini anlattı. Samsun’daki referandum atmosferini “Evet konuşamıyor, Hayır çalışıyor” sözleriyle özetleyen tecrübeli gazeteci, ‘Evet’in yüzde 55-60 bandında olacağını” söylüyor. Samsun’un seçim sonuçları açısından AKP için her zaman gösterge kent olduğunu söyleyen gazeteci, “Samsun’dan ülke geneline göre hep yüzde 12-13 oy aldılar, ama bu kez böyle olmayacak gibi görünüyor. Samsun’da 7 Haziran havası var. ‘Hayır’cılar çalışıyor, MHP görünmüyor, AKP de anlatamıyor” diyor.

MHP içindeki rahatsızlıkların kampanyaya yansıdığını, geçmişte MHP’ye oy veren pek çok yurttaşın ‘Hayır’ diyeceğini anlatırken ‘Evet’çi görünenler için de “Facebook’ta Evet, sandıkta Hayır” yorumunu yapıyor.

İmamlar çalışıyor

AKP’nin “banko” olarak baktığı kırsal kesimde etkili propaganda unsurlarından biri de imamlar. İmamların camide yapılan toplantıların yanı sıra kahvelerde de vatandaşlarla bir araya gelerek propaganda yaptığı anlatılıyor.

Birleşik Haziran Hareketi, Samsun’daki referandum kampanyasının yeni ve etkili gruplarından. Kampanyaya tüm siyasi partilerden önce başlayan Haziran, kentte ‘Hayır’ı yükseltmek için ev ev, sokak sokak çalışıyor. Gençler arasında etkili olan Haziran Hareketi, her kesimden oluşan ‘Hayır’ cephesine büyük katkı veriyor.

TMMOB İKK Sekreteri Adnan Korkmaz, Valilik yasağını YSK kararıyla aştıktan sonra çalışmalarında güçlük yaşamadıklarını ancak polisin yakın takibi altında olduklarını söylüyor. “Samsun Hayır Bireysel İnisiyatifi” isimli oluşumun sahada aktif bir şekilde çalıştığını anlatan Korkmaz, Samsun’da ‘Evet’ oylarının AKP-MHP oylarının toplamından daha fazla olacağına kesin gözüyle bakıyor.

Samsun’da sonuçlarla ilgili rivayet muhtelif ancak kesin olan bir şey var ki o da “Samsun’dan Evet çıkacak”, “Evet oyları AKP ve MHP’nin oy toplamı olan yüzde 75’in altına inecek”, “Hayır diyenler AKP ve MHP’nin yüzde 75 dolayındaki oyundan arta kalan yüzde 25’den daha yüksek olacak.”