‘Rekabetçi kur’ boş çıktı
Havva Gümüşkaya
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin dış ticaret istatistiklerini yayımladı. Buna göre ağustosta dış ticaret açığı yıllık bazda yüzde 168 arttı. İhracat bir önceki yılın ağustos ayına göre yüzde 5,7 azalarak 12,5 milyar dolar, ithalat ise yüzde 20,4 artarak 18,7 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Yılın ilk 8 ayında ise ihracat yüzde 12,9, ithalat da yüzde 1,2 azaldı. İhracat Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 102,3 milyar dolar, ithalat da 135,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.
ALTIN İTHALATI PATLADI
Covid-19 ekonomik etkilerinin devam ettiği, dolar kurunun 6,85’den 7,40’lara çıktığı ağustos ayında ithalat yüzde 20,4 oranında arttı. İthalattaki bu artışın büyük bölümü ise altın ithalatından kaynaklandı. Altın ithalatı bir önceki aya göre yüzde 124 oranında arttı. Ağustosta 4,2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşen altın ithalatı en çok ithal edilen kalem oldu.
Peki, altın ithalatı neden arttı? Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel, yaptığı bir açıklamada altın talebinin arttığına dikkat çekmişti. Son 25 yılda altın talebinin 160 ton olduğunu sadece bu yılki talebin ise yaklaşık 150 ton olduğunu açıklamıştı. Yücel, 2017'de yapılan değişiklikle Türkiye'de yerel üreticilerin ürettikleri altını piyasa fiyatından alma hakkının öncelikle Merkez Bankası'nda olduğunu belirtti: 'Düzenleme değişikliğiyle birlikte TCMB bizim tek alıcımız haline geldi. Bugüne kadar ürettiğimiz tüm altını aldı."
İHRACAT DÜŞÜYOR
TL’nin tarihi değer kaybını ‘Türkiye pazarı cazip hale gelecek’ diyerek açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, cari dengeyi 'rekabetçi kur' ile sağlayacaklarını iddia etmişti. Ancak Albayrak’ın bunu dediği ağustos ayında ihracat dibi gördü, ithalat ise altın ithalatı ile birlikte uçtu.
Kur sıçramasının yaşandığı ayda Albayrak’ın iddia ettiği ‘rekabetçi kur’ söylemi tutmadı. İhracat yüzde 5,7 azalarak 12 milyar 464 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2019 Ağustos ayında yüzde 85,0 iken, 2020 Ağustos ayında yüzde 66,5'e geriledi.