Rizelinin faizle imtihanı
Rize’de banka şubelerinin karşısına ‘kredi almayın, faizi terk edin’ temalı ve İslami içerikli afişler asıldı. Karadeniz’in en borçlu ilinde kişi başına düşen kredi borcu 18 bin lirayı geçti. Rizeli müteahhitlerin takibe düşen borcu ise bir yılda tam 13 katına çıktı.
OZAN GÜNDOĞDU
AKP’nin en yoğun oy aldığı illerin başında gelen Rize’de tuhaf billboardlar göze çarpıyor. Banka şubelerinin karşısında bulunan billboardlara “KREDİ ALMA, Ey İman edenler, faizi terkedin, yok eğer böyle yapmayacaksanız, Allah’a ve peygamberine savaş açtığınızı bilin” yazılı afişler asıldı. Afişlerde herhangi bir kurumun imzası bulunmuyor. Biz de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Fintürk verilerinden yola çıkarak Rizelilerin bankalarla olan ilişkisini derledik. Resmi verilere göre Rizelilerin faize kızması doğal, zira Rize, Karadeniz’in en borçlu ili…
TAKİBE DÜŞEN BORCU İKİYE KATLANDI
BDDK verilerine göre Rizelilerin bankalara toplamda 6 milyar 853 milyon lira kredi borcu bulunuyor. Maalesef bu borcun 246 milyon lirası takibe düşmüş durumda. Öte yandan Rizeli yurttaşlar kredi borçlarını da ödemekte zorlanıyorlar. Çünkü bankalarda takibe düşen kredileri 1 yılda yüzde 100’ün üzerinde artış göstermiş durumda. Bu yılın haziran ayında 246 milyon lira olan takibe düşen kredi borcu geçen yıl aynı dönemde sadece 121 milyon liraydı.
KİŞİ BAŞINA BORÇTA 8 BASAMAK YÜKSELDİ
Öte yandan kişi başına düşen kredi borcuna göre değerlendirildiğinde Rizelilerin borç yükü daha net ortaya çıkıyor. Resmi verilere göre Rize’de kişi başına düşen nakdi kredi borcu 18 bin 951 lira. 1 yıl içinde Rizelinin kredi borcu ise yaklaşık 2 milyar lira kadar arttı. Çünkü geçen yıl aynı dönemde kredi borcu 17 milyar 92 milyondu. Bu alanda Rize son 1 yılda 8 basamak yükselerek kişi başına düşen borçta Türkiye’nin en borçlu 17’nci ili oldu. Geçen yıl aynı dönemde 25’inci sıradaydı. Dolayısıyla Rize kredi faizlerinin yükselmesinden sonra en çok mağdur olan illerin başına geliyor. Buna karşılık bankalara olan borcunun neredeyse yarısı kadar mevduatı bulunan Rize bu alanda da Türkiye’deki en zayıf performanslardan birine sahip. Bankalarda toplam 3 milyar lira mevduatı bulunan Rize’de bunun yüzde 180 fazlası olan 6 milyar 853 milyon lira kredi borcu bulunması halkın temel sorununu borçluluk haline getiriyor. Toplam kredilerin mevduatlara oranı açısından değerlendirildiğinde de Rize yine Türkiye ortalamasının üzerine çıkarak 28’inci sıraya yerleşti.
RİZELİ MÜTEAHHİTLER ZORDA
Öte yandan Rize ekonomisinde önemli bir yere sahip olan inşaat sektörü ise deyim yerindeyse kırmızı alarm veriyor. Geçen yıl haziran ayı itibariyle Rize’de inşaat sektörünün bankalara kredi borcu 243 milyon lirayken bu borcun sadece 2,7 milyonu gecikme yüzünden takibe düşmüştü. Bu sene ise sektörün kredi borcu 263 milyona yükseldi. Ancak ödenemediği için katlanan takibe düşen bor 13 katına fırladı. Geçen yıl 2,7 milyon lira olan takibe düşen inşaat sektörü borcu bu yıl 36 milyonu aşmış durumda. Böylece Rize’de inşaat sektörünün bankalara olan her 100 lirasının 13,6 lirası takibe düşüyor.
RAKAMLARLA RİZELİNİN BORCU
Nakdi kredi borcu
2018: 5 milyar 779 milyon TL
2019: 6 milyar 853 milyon TL
Tasarruf mevduatları
2018: 2 milyar 369 milyon TL
-yüzde 32'si döviz
-yüzde 68'i Türk Lirası
2019: 3 milyar 7 milyon TL
-yüzde 43'ü döviz
-yüzde 57'si Türk Lirası
Kişi başına düşen kredi borcu
2018: 17 bin 92 lira
2019: 18 bin 951 lira
Kişi başına düşen borçta kaçıncı sırada
2018: 25'inci sırada
2019: 17'nci sırada
Kişi başına takibe düşen borç
2018: 366 lira
2019: 706 lira
Toplam bireysel kredi kartı borcu
2018: 356 milyon 828 bin TL
2019: 440 milyon 827 bin TL