Sağlık meslek örgütlerinden HPV aşısına ilişkin çıkan iddialarla ilgili açıklama

İstanbul Tabip Odası (İTO) ve Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD), HPV aşısına ilişkin son günlerde ortaya atılan iddialara, basın toplantısıyla cevap verdi.

İTO ile TJOD İstanbul Şubesi'nce düzenlenen basın toplantısına İTO Genel Sekreteri Dr. Ertuğrul Oruç, İTO Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ayşen Yavru ve TJOD İstanbul Şubesi’nden Dr. Samet Topuz katıldı. 

Dr. Samet Topuz, aşıların insanlık tarihinin tıp alanındaki en önemli buluşu olduğunu söyledi ve rahim ağzı kanserine karşı en etkili yöntemlerden biri olan aşıların yüzde 90 oranında bir koruyuculuğa sahip olduğu bilgisini verdi.

HPV aşısıyla ilgili ortaya atılan iddilara ilişkin konuşan Topuz, "Ancak son zamanlarda konuyla ilgili hiçbir bilimsel çalışması olmayan bir meslektaşımız HPV aşılarının genç kızlara kesinlikle yapılmaması gerektiğini, felce sebep olduğunu, bağırsak sistemini altüst ettiğini iddia etti. Yapılan yüzlerce çalışmada aşının bu tür yan etkilere sahip olmadığı ortaya konmuştur. Tüm aşılar gibi bu aşıda da yan etkiler elbette vardır. Aşının yapıldığı yerde kızarıklık, ısı artışı gibi küçük yan etkiler var. Sonuç olarak halkımıza, rahim ağzı kanseri gibi çok önemli bir problemin çözümünde temel nokta olan HPV aşılarıyla ilgili hiçbir bilimsel veriye dayanmaksızın söylenen iddialara itibar etmemesini söylüyoruz" açıklaması yaptı.

HPV aşısının yüksek koruyuculuğuna dikkat çeken Dr. Ertuğrul Oruç da, aşıların güvenli olduğunu belirterek, aşının daha fazla geciktirilmeden ulusal aşı takvimine alınması, ücretsiz olarak yapılması ve HPV tarama programlarının yaygınlaştırılması çağrısı yaptı.

Basın açıklamasını ise Dr. Ayşen Yavru okudu. Dr. Yavru, kadınları tehdit eden rahim ağzı kanserinin önlenebilir ve erken tanı konulduğunda tedavi edilebilir bir tür olduğunu anlattı.

"EN SIK KARŞILAŞILAN ENFEKSİYONLARDAN BİRİ"

Açıklamada şunlar kaydedildi:

"Rahim ağzı kanseri bilhassa toplumdaki kadın popülasyonunu tehdit eden, önlenebilir ve erken tanı konulduğunda tedavi edilebilir bir kanser türüdür. HPV (Human Papilloma Virüs) denilen ve en az 14 tanesinin yüksek riskli olduğu yüzden fazla tipi olan bu virüs, en sık karşılaşılan ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan birinin etkenidir. Her yıl yaklaşık 14 milyon kişinin bu virüsle enfekte olduğu tahmin ediliyor ve bir insan ömrü boyunca yüzde 80 olasılıkla bu virüsle karşılaşmaktadır. Bu viruse bağlı oluşan rahim ağzı kanseri, hala dünya genelinde kadınlarda en sık görülen kanserler arasında dördüncü sıradadır. Önlenebilir ve erken evrede yakalandığında tedavi edilebilir bir kanser olan rahim ağzı kanseri bütün ülkelerde görülüyor olsa da, sıklığı düşük ve orta gelirli ülkelerde çok daha yüksektir. Bu kansere bağlı ölümlerin yüzde doksanı da düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir. Bu kanserden korunmak için elimizde iki önemli imkan bulunmaktadır: HPV Aşısı ve HPV Tarama Programı.

HPV aşılamasıyla rahim ağzı kanserlerinin yüzde yetmişi ve yine HPV’ye bağlı genital siğillerin yüzde doksanı önlenebilmektedir. Aynı zamanda bu aşılamayla, HPV’ye bağlı diğer kanser türlerine karşı da bir korunma sağlanabilmektedir. Mevcut bigiler doğrultusunda öncelikli olarak 9-14 yaş aralığındaki kız çocuklarının aşılanmaları bir an önce hayata geçirilmelidir. Bu yaş aralığındaki kız çocuklarına 6 ay arayla iki doz yapılacak aşılama yeterli koruma sağlamaktadır. 15 yaşından sonra yeterli koruma için, 1-2.ay ve 6.ay şeklinde 3 doz aşılama yapılması gerekmektedir. Bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlarda ise yaştan bağımsız olarak toplam 3 doz uygulanmalıdır. Ayrıca bazı ülkelerde yakın zamanda erkek çocukları da aşı uygulaması kapsamına alınmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü rahim ağzı kanserini elimine etmek hedefiyle bir stratejik plan geliştirmiştir. Bu plana göre hareket eden ülkelerde 2030 yılına dek:

• 15 yaş ve altı kız çocuklarının yüzde doksanının aşılanması,
• 35 yaşına kadar kadınların en az bir kere uygun yöntemle HPV taramasından geçirilmesi ve bunun 45 yaşında bir kez daha tekrarlanması gerekmektedir.

Gelişmiş ülkelerin birbirinden farklı saygın üniversitelerinde çalışan bilim insanlarının milyonlarca hasta üzerinde yaptığı araştırmalar ve bu araştırma sonuçlarının farklı bilimsel platformlarda tartışılmasından süzülüp gelen, tıp literatürüne geçen bilgiler ışığında, HPV aşısı ve rahim ağzı kanseriyle ilgili mevcut durum ve yapılması gerekenler bellidir.

HPV aşısı; ABD, İngiltere, Almanya, Avustralya, Kanada, Belçika, Norveç, Finlandiya, Portekiz ve Fransa gibi Dünya’nın pek çok gelişmiş ülkesinin yıllardır ulusal aşı takviminde bulunmaktadır, yani ücretsiz olarak yapılmaktadır. Sağlık Bakanı Sayın Fahrettin Koca’nın Kasım 2022’de ülkemizde de HPV aşısının ücretsiz olarak yapılacağını açıklamasının üzerinden bir yılı aşkın bir süre geçmesine karşın maalesef henüz bu konuda bir adım atılmamıştır. İki doz HPV aşısının maliyetinin 6500 TL’yi bulduğu dikkate alınırsa, içinde bulunduğumuz ekonomik koşullarda dar gelirli vatandaşlarımızın bu aşıyı yaptırması neredeyse olanaksızdır. Sağlık Bakanlığı’na bilimsel gerçekler ışığında halkın sağlığını koruma sorumluğunu hatırlatıyor ve bu vesileyle bir kez daha sesleniyoruz:

• HPV aşısı daha fazla geciktirilmeden ulusal aşı takvimine alınarak ücretsiz olarak yapılmalıdır.
• HPV tarama programları yaygınlaştırılmalıdır.
• Üreme sağlığı ve aile planlaması malzemelerinin temini konusundaki sorunlar bir an önce çözüme kavuşturulmalıdır."