Sahne emekçilerine keyfi kadro engeli

Umut SERDAROĞLU

Ülkede yaşanan hak ihlalleri her alana sıçramış durumda. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, on yılı aşkın süredir bünyesinde sözleşmeli olarak çalışan dramaturglara, kanuna rağmen kadro vermiyor.

Ocak ayında kabul edilen ve Resmi Gazete’de yayımlanan kanun ile birlikte Devlet Tiyatroları ile Devlet Opera ve Balesi’nde sözleşmeli olarak çalışan sahne üstü ve sahne gerisi tüm çalışanların koşulsuz, çalıştıkları pozisyonda kadroya geçişinin önü açıldı. Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışan dramaturgların yayımladığı ortak basın bildirisinde ise müdürlüğün, sözleşmeli sahne üstü ve sahne gerisi çalışanlarını çalıştıkları kadroya geçirmesine rağmen Dramaturg olarak çalışan emekçiler kendi çalıştıkları alanlarda kadro vermediği bildirildi.

4 aydır kadro verilmeyen sanat emekçileri yayımladıkları bildiride, “Dramaturg unvanı ve imzasıyla fiilen çalıştırılmış sekiz kişi, Devlet Tiyatroları Genel Müdürü tarafından Sahne Uzmanı kadrosuna düşürülmek istenmektedir. Genel müdürün bu keyfi uygulamasıyla Sahne Uzmanı kadrosuna alınmaya çalışılan Dramaturglar mali ve sosyal hak kaybına uğramakta, ayrıca Genel Müdür kanuna aykırı işlem yaparak görevi kötüye kullanmaktadır” ifadelerine yer verdi.

Dramaturgların, Sahne Uzmanı kadrosuna düşürülmesinin hem statü kaybına hem de maddi kayba yol açacağının altını çizen Kültür Sanat Sen Genel Başkanı Ahmet Özbek, dramaturgların haklarını sonuna kadar savunmaya devam edeceklerini belirtti.

DRAMATURGA ÖZEL ATAMA

Kanunun ardından Devlet Tiyatroları bünyesinde çalışan bütün emekçilerin kendi çalıştıkları alanda kadroya girmesi gerektiğini aktaran Özbek, “Kanun geçtikten sonra bütün çalışanlar görevlerinin tanımı neyse o bölgelere atandı. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, kendi bünyelerinde çalışan dramaturglara dramaturg kadrosu verdi.  Fakat bizim kurumumuzda dramaturglara özel atama gerçekleştirdiler. Bu keyfi bir uygulamadır. Bu arkadaşlar 10 yılı aşkın süredir emek veriyorlar, gece gündüz çalışıyorlar. Emekçilerin hakkı bu şekilde gasp edildi” ifadelerini kullandı.

Mali ve özlük hakları olarak Dramaturg ile Sahne Uzmanı kadroları arasında fark olduğunu belirten Özbek, “Öncelikle Sahne Uzmanı ve Dramaturg’un görevleri arasında çok büyük fark var. Bir kere 12 sene çalışmana rağmen o alanın unvanını alamıyorsun. Kayda değer bir oranda maddi kaybı da var. Böyle bir saçmalık olamaz” dedi.

Ayrıca çok sayıda kadro dışı kalmış sanat emekçisinin de olduğunu dile getiren Kültür Sanat Sen Başkanı, “Sanat kurumlarında yıllardır 4B sözleşmesi haricinde çalışan yardımcı oyuncu-balet-müzisyen-korist kadro dışında kalmış, ancak temsillerde yevmiyeli olarak çalışmaya devam ediyorlar. Kadro dışı kalan sanat emekçilerinin hakları olan kadro pozisyonlarına bir an önce atanmalıdır” diye konuştu.

ADİL ÜCRET BEKLİYORUZ

Sahne emekçilerinin ağır çalışma koşulları karşısında adil bir ücret alamadıklarını dile getiren Özbek şu ifadeleri kullandı:

“Sanat kurumlarında çalışmakta olan teknik personel kadroya geçmeden önce 12 bin 200 TL maaş alıyordu. Kadroya geçtikten sonra maaşları en düşük memur maaşının altına 9 bin 800 liraya düştü. Bununla birlikte her yıl hangi tarihlerde yatacağı belli olmayan 4 ikramiye 2 teşvik hakkını kazandılar. Vergi kesintisi yapılmadığında aylık ortalama 14 bin 700 TL maaş alacaklar. Yılsonunda bu ücret kesintilerle 13 bin TL’ye kadar düşecektir. Normal memurlardan farklı olarak teknik kadro çalışanlarına yaptıkları işler mesleki uzmanlık ve nitelik gerektirdiği için, resmi tatillerde çalıştıkları için, haftalık 1 izin günleri olmasından ve günün veya haftanın her saati esnek çalışma saatlerinden dolayı ödeniyor. Ayrıca sahne arkasında çalışan sanat emekçileri demir, marangoz, kundura, boya, terzi atölyelerinde, sahnelerde temsil öncesi 8 metrelik ışık köprülerinde projektörleri asıp ayarlarken, tonlarca ağırlıktaki dekorları taşıyıp kurup sökerken, bir taraftan yüksek riskli işler yapıp bir taraftan bel fıtığı, kas yırtılması, akciğer rahatsızlıkları, görme bozuklukları gibi çeşitli meslek hastalıklarına yakalanıyor. Bu ücret yapılan işin teknik uzmanlığı, çalışma saatleri, işin ağırlığı ve ortaya konan emek karşısında adil değil.”

DRAMATURG NE YAPAR?

Dramaturgun görevi, oyunlaştırılmış olsun ya da olmasın, eserleri belirli ölçeklerdeki kalıplara sokarak bir tasarım yapmak, ışıktan sese, dekordan herhangi bir tirada kadar oyun içinde bütünlüğü sağlamaktır.