20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde çocukların durumu önceki yıllara göre daha da kötü. Açlık, yoksulluk, hak ihlalleri, savaş koşullarıyla boğuşan çocukların yaşamı salgınla daha da ağırlaştı.

Salgın çocukluklarını ellerinden aldı

Dilan Esen

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 1989 yılında kabul edilmesinin ardından ilan edilen Dünya Çocuk Hakları Günü’nde, ne yazık ki kutlanacak bir durum yok. Çocuklar salgın döneminde eğitim başta olmak üzere pek çok alanda daha da fazla hak ihlaline uğradı.

Salgında eğitimde eşitsizliğin derinleştiğine dikkat çeken Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan ‘Kamusal eğitim hakkının tüm çocuklar için vazgeçilmez ve yaşamsal bir mesele olduğunu’ söyledi.

Aydoğan “Yoksulların ve dezavantajlı tüm kesimlerin; özel eğitim gereksinimi olan çocukların, kız çocuklarının, göçmen çocukların, anadili Türkçe olmayan çocukların, mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocuklarının kamusal eğitim hakkının tamamen ellerinden alındığı, eğitimden kopuş sürecinin her geçen gün hızlandığı günleri yaşadık ve yaşamaya devam ediyoruz’’ dedi.

MODERN KÖLELER OLARAK GÖRÜLÜYOR

İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Gülseren Yoleri, çocuk hakları günlerinde yetkililerin çocukları yücelten açıklamalarının tersine bir durum yaşandığını söyledi. Çocukların haklarının devletler tarafından göz ardı edildiğini savunan Yoleri şöyle dedi: Çocuklar ihtiyaçları ve iradeleri yok sayılarak modern köleler olarak kabul görülüyorlar. Özellikle salgın döneminde çocukların en çok eğitim hakkının engellendi. Özellikle yoksul çocuklar için bu süreç kayıp yıllar olarak anılacak. Pek çok yoksul çocuk okulu bırakmış, çalışmaya başlamış olacak. Pandemi sürecinde çocuk işçiliğinde yüzde 10 artış olduğu ve çocuk yaşta evliliklerin de arttığı da göz ardı edilmemeli.’’

***

Sömürülüyor, çalıştırılıyor ve ölüyorlar

♦ Milli Eğitim Bakanlığı’nın verilerine göre 4 milyon öğrenci uzaktan eğitime erişim imkânına sahip değil.

♦ 2019’da 117 bin çocuk hakkında ceza mahkemelerinde dava açıldı. 29 bin 78 çocuğa hapis cezası verildi.

♦ İSİG Meclisi’nin verilerine göre her yıl yaklaşık 60 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitiriyor.

♦ Birleşmiş Milletler’e göre mültecilere ev sahipliği yapan Türkiye’nin de aralarında olduğu 12 ülkede mülteci çocukların yüzde 77’si ilkokula kayıtlıyken bu oran ortaokulda yüzde 31’e, lisede ise yüzde 3’e düşüyor. Rapora göre en büyük neden yoksulluk ve çocuk işçiliği.