Saray’ın ikbal operasyonu
Saray, sorunların üstünü örtmek için yeni bir harekât hazırlığında. Erdoğan, Tel Rıfat ve Menbiç’e girileceğini açıkladı. Muhalefete göre Fırat’ın batısındaki her iki bölgeye yönelik harekât iktidarın bir ikbal operasyonudur.
Politika Servisi
Dibe çökertilen ülkedeki sorunların üstünü örtmek isteyen Saray rejimi ülkeyi yeni bir sınır ötesi maceraya sürüklemekte kararlı. Suriye’nin kuzeyine yönelik harekâtlara bir yenisini daha ekleyeceklerini duyuran AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tel Rıfat ve Menbiç’e girileceğini açıkladı. Erdoğan, "30 kilometre derinliğinde güvenli bölge oluşturma kararımızın yeni bir safhasına geçiyoruz. Tel Rıfat ve Menbiç’i temizliyoruz" dedi.
Harekat kapsamında girileceği ilan edilen her iki bölge de Fırat Nehri’nin batısında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ve Halk Savunma Güçleri’nin (YPG) kontrolündeki son yerler.
Olası harekât yönetme kapasitesini yitiren AKP iktidarının siyasi ömrünü uzatma hamlesinin çabası. İçeride baskı ve zorbalığı tırmandıran, toplumsal muhalefeti yasak ve cezalarla zapturapt altına almaya çalışan iktidar, sınır ötesi harekâtla sorunların üzerini perdelemeye çalışıyor.
Muhalefetten Erdoğan’ın harekat açıklamasına tepki geldi. CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, devlet politikalarının yanında olduklarını ama Erdoğan’ın dengesiz politikalarının tamamen karşısında olduklarını kaydetti.
SOL Parti’den geçen günlerde yapılan açıklamada da “Operasyon planı bir dış politika hamlesi değil, tümüyle iç politika hamlesidir. Böyle bir operasyonun ulusal güvenlikle hiçbir ilgisinin olmadığı açık. Bu operasyonlar AKP-MHP iktidarının ikbal operasyonudur” ifadelerine yer verilmişti.
ÇOK AKTÖRLÜ ÇATIŞMA
Harekat için uzun bir süredir hazırlıklar yapılıyordu. Askeri çıkarmanın yapılacağı açıklanan bölgelerde pek çok aktör faaliyet gösteriyor. 2011’den bu yana kanlı bir savaşın yaşandığı Suriye’nin kuzeyindeki bu bölgede Rusya, Suriye devleti, Türkiye, Kürt güçleri, İran destekli gruplar, Heyet Tahrir Şam gibi cihatçı gruplar ve de ABD faaliyet gösteriyor.
Menbiç, Tel Rıfat ve Kobani çevresinde son dönemlerde İran destekli Suriye ordusu ile cihatçılar, TSK-ÖSO ile SDG/YPG, Kürt güçleri ile cihatçılar arasında çatışmalar yeniden alevlendi.
Yerel kaynaklar Kuzeydoğu Suriye’de, Türkiye’nin hedef aldığı bölgelerdeki mevcut çatışma hatlarında yığınakların arttığını ve çatışmalar şiddetlendiğini bildiriyor. SDG, ÖSO, TSK, İran destekli milisler ve Suriye ordusu tahkimatını sürdürüyor.
Suriye’yi de fiili olarak aralarında ikiye bölen ABD ve Rusya’nın Ankara’nın planına perde arkasında yeşil ışık yaktığı belirtiliyor. Ukrayna üzerinden kanlı bir savaş yürüten her iki küresel aktör de Türkiye’yi kaybetmemek için Ankara’nın operasyonuna göz yumacak. Her iki ülke daha önceki müdahalelerde de benzer tavrı sergilemişlerdi.
Washington yönetiminden “kaygılıyız” açıklaması gelse de harekata karşı durulmayacağının işaretleri verildi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, "Türkiye’nin sınırlarındaki meşru güvenlik kaygılarının farkındayız ama herhangi bir yeni harekatın bölgesel istikrara baltalayacağından ve IŞİD’e karşı zorlukla elde edilen kazanımları riske atacağından endişe ediyoruz" şeklinde bir açıklamada bulundu. Ukrayna savaşına saplanan Moskova da operasyona ses çıkarmıyor.
Tel Rıfat: TSK’nın Zeytin Dalı Harekâtı ile kontrol altına aldığı Afrin, Halep ve İdlib arasında kalan Tel Rıfat kritik kavşakta. Kürt güçleri YPG/SDG’nin kontrolündeki Tel Rıfat’tan sık sık TSK-ÖSO kontrolündeki Azez-Dabıq-Afrin bölgelerine müdahaleler gerçekleştiriliyordu.
Menbiç: Fırat nehrinin hemen batı yakasındaki Menbiç, TSK-ÖSO kontrolündeki Cerablus’un hemen güneyinde. Menbiç ve Tel Rıfat’ın alınmasıyla Fırat’ın batısındaki tüm bölgelerden YPG/SDG çıkarılmış olacak. AKP iktidarı bu vesileyle iç politikada kullanacağı büyük bir argümana sahip olacak. Milliyetçi ve muhafazakar kitlenin yanında ulusalcı çevreleri de bu şekilde konsolidfe etme arayşında.
6 YILDA 3 HAREKÂT
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bugüne kadar Özgür Suriye Ordusu’yla (ÖSO) birlikte üç askeri harekât gerçekleştirdi.
1- Fırat Kalkanı: 24 Ağustos 2016 tarihinde Cerablus, El Bab ve Dabık IŞİD’den alındı.
2- Zeytin Dalı: 20 Ocak 2018’de başlatılan harekât kapsamında Kilis sınırındaki Afrin, TSK-ÖSO kontrolüne geçti.
3- Barış Pınarı: 9 Ekim 2019’daki operasyonda Fırat’ın doğusundaki Tel Abyad ve Resulayn arasındaki bölge alındı.
TSK’nın bunların yanında “Bahar Kalkanı” adı verdiği 27 Şubat 2020 tarihli İdlib harekatı da var. Suriye ordusuyla cihatçılar arasında kalkan oluşturmak amacıyla yapılan harekât ile İdlib içerinden geçen M4 otoyolunun kuzeyine girilmişti.