Saray’ın zam telaşı

Mehmet Emin Kurnaz

yılın ilk günlerinden bu yana temel gıda maddelerinden enerjiye hemen her kaleme yapılan fahiş zamlar ülkeyi kaosa sürükledi. Elektrik faturalarını ödeyemeyen yurttaşlar sokaklara dökülürken stokların tükenmesi ve ayçiçek yağında fiyat artışı ihtimali marketlerde izdiham yarattı. İnternet üzerinden taksitle yağ satışları başladı. Yağ kuyrukları ülkenin dört bir yanında uzadıkça uzadı. Krize çare bulamayan iktidarın zamları halka açıklayacak bir hikâyesi de kalmadı.

İçeriden cılız sesler yükselse de Saray, halktan köşe bucak kaçtı. Geçim sıkıntısı ve artan yoksulluğun önümüzdeki süreçte siyasi yansımaları ise kaçınılmaz. Tabanda biriken öfke, kendini ifade edebileceği her alana yayılıyor. Esnaf dükkânının camına elektrik faturasını asıyor. Ülke seçim atmosferine girerken derinleşen yoksulluğun sandığa nasıl yansıyacağı ise merak konusu.

90’LARDA BENZER BİR SÜREÇ YAŞANDI

İktidarın bu süreçte yüzde 10 ile 15 arası oy kaybetmesinin beklenebileceğine vurgu yapan Siyaset Bilimci Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, 90’larda da benzer bir sürecin yaşandığına dikkat çekiyor. “Seçmenlerin bir kısmı olayları partizanlık filtresinden geçirerek değerlendiriyor” diyen Kalaycıoğlu, “Etnik ve dini kimlikleri ön planda tutan seçmenlerde partizanlık davranışları daha yoğun. Öncelikle sorunları görmezden geliyorlar, bir süre sonra ise sorunlar inkâr edilemeyecek noktaya geldiği zaman farklı argümanlar kullanıyorlar” değerlendirmesini yapıyor. AKP ve MHP’li seçmenin Türkiye’yi birtakım ülkelerle karşılaştırarak ya da ‘’dış güçler’’ gibi argümanlar kullanarak mevcut sorunları değerlendirdiklerini söyleyen Kalaycıoğlu, “İktidarın mağdur olduğunu, sorunların nedeninin iktidar ve onun politikaları olmadığını vurguluyorlar. İktidara bağlı partizan seçmenlerin oranı benim araştırmalarıma göre yüzde 15-20 dolayında çıkıyor. Zamların etkilerini herkes hissediyor. Ancak seçimler için bugünden değerlendirme yapmak erken” ifadelerini kullanıyor. MAK Araştırma’nın kurucusu Mehmet Ali Kulat da hayat pahalılığının yapılan tüm kamuoyu araştırmalarında en ciddi şikayet konusu ve ülkenin bir numaralı sorunu olduğunu söylüyor.

MUHALEFET DE BÜYÜK HEYECAN YARATMIYOR

Hükümetin ekonomi yönetimi de anketlere göre çok başarısız çıkmakta” diyen Kulat, “Ancak bu durumun oy tercihlerini değiştirmeye etkisi bu konudaki şikayetler oranında değil” diyor. Kulat, bu durumu şöyle açıklıyor: “Çünkü ekonomi odaklı seçmen zaten AK Parti’den önemli oranda koptu. Şimdi yüzde 25 bandındaki çekirdek seçmen kaldı. Bizim yaptığımız anketlerde ekonomiden şikayet edenlerin oranı yüzde 80. Normalde bunun böyle olmaması gerekir.” Muhalefetin de iktidara geldiği zaman hayat pahalılığını çözebileceği konusunda halkı ikna edemediğinin altını çizen Kulat şu ifadeleri kullanıyor: “Kötüyü bilmekle tercih değişse zararlı olduğu bilinen sigara tüketiminin bitmesi gerekirdi. Halk tepki gösteriyor ancak muhalefet beklenen heyecanı yaratamıyor. Muhalefet seçimlere ideolojik yaklaşan yüzde 25’te yeterli etkiye sahip değil.”

***

1- Devlet neden el atmıyor?

Ayçiçeği yağında yeterli stok olmadığı ve zam geleceği iddiaları üzerine İzmir'deki Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) önünde de uzun kuyruklar oluştu. Yaklaşık iki saat kuyrukta bekleyen, ancak mağazada kalmadığı için yağ alamadan ayrılan yüzlerce yurttaş hükümete tepki gösterdi. Anka’da yer alana habere göre kuyrukta bekleyen bir yurttaş, "Yağ için geldik. Bakanlık 'Var' dedi ama yok, hani nerede?" derken, 71 yaşındaki emekli bir kadın, "Yağ stoklarımız doluysa bu millet niye kuyrukta bekliyor. Niye yalan söylüyorlar" dedi. Bir başka yurttaş, "Türkiye'yi bu hale getirenler utansın", bir diğeri ise "Marketlerde etiket fiyatı 120-130 lira, kasada ise 190 lira. Ekonomi teröristliğidir bu. Devlet niye buna el atmıyor?" diye konuştu. Emekli maaşı olarak 3 bin 600 lira aldığını ancak geçimine yetmediğini söyleyen bir yurttaş, "Çiftçiyi rezil ettiğin sürece bu memleket batağa, iç harbe gider. Çamur atarak, 'Kemal böyle yaptı, Ahmet, Mehmet böyle yaptı' ile olmaz. Koltuktan kalkacaksın, köy köy gezeceksin. Memleketin halini göreceksin. Emekliyim 3 bin 600 lira alıyorum, yetmiyor. Geliyorum buraya kuyruğa. Kendisi 120 bin lira maaş almayı biliyor. Hesabını soracak bu memleketin insanı" dedi.

2- RTÜK sopayı gösterdi

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin, gıda fiyatları ile ilgili “kaygı ve paniğe sevk eden yayınların dikkatle takip edildiğini” bildirdi. Şahin, “Medyamızın fiyat istikrarını bozan yayınlar yerine ilgili kurumların açıklamalarını haberlerine taşıması son derece önemlidir. Kamuoyunda yanlış algıya yol açan yayınlardan vazgeçmeyen kuruluşlar hakkında 6112 sayılı Yasa’nın ilgili hükümleri uygulanacaktır" dedi.

3- Yenişafak’tan evde yağ tarifi

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, gıda stoklarında bir eksikliğin olmadığını söylerken, konu hakkında sosyal medyada paylaşım yapanlar hakkında da soruşturma başlatıldı. Ayçiçek yağında stokların tükendiği yönündeki haberler yalanlandı. AKP yandaşı Yenişafak gazetesi ise evde ayçiçek yağı yapma tarifi verdi. Gazete, yaptığı haberde okuyucularına evde ayçiçek yağının nasıl yapıldığını anlattı. Yurttaşlar sosyal medya hesaplarından gazeteye tepki gösterdi.

4- Akaryakıt fiyatı zirvede

Akaryakıta art arda gelen zamlarla benzin ve motorinin litresi 20 liraya çıktı. Sektör kaynaklarına göre motorine 1 lira 44 kuruş, benzine ise 57 kuruş zam daha gelmesi bekleniyor. Bu gece ise motorine 2.34 kuruş, benzine de 1.12 kuruş zam geleceği belirtiliyor. Yalnızca yılbaşından 5 Mart 2022 tarihine kadar geçen 64 gün içinde benzinin litresine 6 lira 96 kuruş tutarında, motorinin litresine 7 lira 43 kuruş tutarında, LPG otogazın litresine ise 2 lira 40 kuruş tutarında zam yapıldı.

5- Talas’ta evler elektriksiz kaldı

CHP Kayseri Milletvekili Çetin Arık, Kayseri’nin Talas ilçesinde ocak ayında elektrik faturasını ödeyemediği için bin 236 vatandaşın elektriğinin kesilmesini TBMM’ye taşıdı. Arık, “Kayseri’nin metropol bir ilçesi olan Talas İlçemizde elektrik faturasını ödeyemediği için vatandaşımızın elektriği kesildi, 21’inci yüzyılda karanlıkta kaldılar. Bugün, milletinden kopmuş bir avuç mutlu azınlığın çıkarları doğrultusunda çalışan bir iktidar var” dedi.

6- En önemli sorun yoksulluk

Tüm kamuoyu yoklamalarında ülkenin en önemli sorununun geçim sıkıntısı olduğu ortaya çıkıyor. ASAL Araştırma Şirketi de yurttaşlara “Sizce Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusu yöneltildi. Ankete katılanların yüzde 74,5’i bu soruya ekonomi ve hayat pahalılığı yanıtını verdi. Bunu yüzde 7,8 ile “İşsizlik” cevabını verenler takip etti. “Eğitim sistemi” yanıtı ise yüzde 5,5 ile üçüncü sırada yer aldı. Yüzde 4,1’lik bir kesim ise bu soruya “Adalet” yanıtını verdi.