Saray’a paralel bütçe yetkisi
İktidar Meclis'in bütçe yapma yetkisini de etkisizleştirme hazırlığında. Ödeneklerin tükenmesi nedeniyle çıkarılması zorunlu ek bütçe yerine sunulan torba yasa teklifiyle Erdoğan'a ödenek ekleme yetkisi veriliyor.
Hüseyin ŞİMŞEK
AKP milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulan, en düşük memur maaşlarında iyileştirme içeren ve vatandaşa yeni mali yükler getiren torba teklif, Meclis’in önemli bir yetkisini daha elinden alacak. AKP, kötü ekonomi yönetimi ve seçim öncesi yaptığı ölçüsüz vaatleri karşılamak için ortaya çıkan ödenek ihtiyacını ek bütçe yerine öncelikle ödenek aktarımı ile yapmak istiyor. Ek bütçe yapılsa bile Erdoğan, Meclis onayına gerek kalmadan denetimsiz bir şekilde keyfi düzenlemeler yapabilecek.
15 maddeden oluşan torba teklifte ayrıca emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenleme, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyeleri, emeklilere yapılan ek ödemeler, genel sağlık sigortası ödemeleri nedeniyle ortaya çıkacak ödenek ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla Cumhurbaşkanına, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçelerine 2023 yılında ödenek ekleme yetkisi de veriyor.
DAHA ÖNCE İPTAL EDİLMİŞTİ
İktidar, benzer bir düzenlemeyi 2021’de de hayata geçirmişti. O tarihte yapılan düzenleme ile Cumhurbaşkanı’na 2021 yılı bütçesine ödenek ekleme yetkisi verildi. Düzenlemenin hukuksuz olduğunu savunan CHP, konuyu AYM’ye taşıdı. Yüksek Mahkeme, düzenlemeyi iptal kararında, “Bütçe hakkı gereğince bu tür değişikliklerin bütçe kanunları için belirlenen usul ve esaslara tabi olması gerektiğini” vurguladı.
YASAMA ORGANININ HAKKI
Bütçe konusunda yürütme organının yasamadan yetki alması gerektiğini bildiren AYM, iptal kararında ayrıca şu ifadelere yer verdi: “Bütçeler genel olarak belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgelerdir. Bununla birlikte bütçe kanunları, yasama organı tarafından yürütme organına yıllık olarak kamu gelirlerinin toplanması ve giderlerin yapılması için yetki ve izin verilmesini düzenleyen kanunlardır. Yürütmeye verilen bu izin ve yetki, özünde yasama organının halktan aldığı bütçe hakkının gereğidir.”
YASA TANIMAYAN AKP
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun CHP’li Üyesi Cavit Arı, BirGün’e yaptığı açıklamada iktidarı düzenlemeden geri adım atmaya davet etti. “Geçen dönemdeki düzenleme konusunda ne komisyonda bizi dinlediler ne genel kurulda. Şimdi getirilen düzenlemenin de bir farkı yok” diyen Arı, şunları söyledi: “AKP, yasa tanımayan, AYM kararlarını hiçe sayan anlayışını sürdürmeye devam ediyor. Özelleştirme zamanı da aynısı oldu. Limanların özelleştirilmesi kararını AYM iptal etmişti. Onda makyaj niteliğinde düzenlemeler yaparak yeniden yasalaştırdılar. Şimdi aynısını yapıyorlar. Cumhurbaşkanına verilen yetkinin Anayasa’da bir karşılığı yok. Bütçe Kanunu’na da uygun değil. Üzerimize düşeni yapıp komisyon ve genel kurul aşamasında itirazlarımızı sıralayacağız ve olmazsa yeniden AYM’ye gideceğiz.”
MECLİS'İN YETKİSİNİ GASP
HDP Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki de Meclis'in yetkilerinin teker teker Saray'a devredildiğini söyledi. Tiryaki, “Meclis’in onayından geçmeden bütçenin yürürlüğe girme şansı yok. TBMM'nin yetkisini bu şekilde ele geçirmeye çalışıyorlar. Zaten Türkiye'de ciddi bir güçler ayrılığı sorunu var. Neredeyse tüm yetki Cumhurbaşkanında toplanmış durumda. Öyle anlaşılıyor ki herhangi bir denetim olmadan ek bütçeleri hayata geçirmek istiyorlar” diye konuştu.