Savaşlar, hafıza ve sanat

Deniz Burak BAYRAK

Özgürlük Operasyonu. ABD’nin Orta Doğu’ya “özgürlük götürme” bahanesiyle açtıkları savaşa verdikleri isimdi bu. Vahap Avşar da bu ironik slogandan yola çıkarak oluşturduğu sanatsal çalışmalarını İBB Miras’ın İstanbul kent kültürüne hizmetlerinden biri olan Balat’taki tarihi Fener Evler 1’de sergilemeye başladı. Sergi, mekânın dışı ve iki kata yerleştirilmiş işlerden oluşuyor. Sanatçının hem güncel hem de eski işleri bir arada. İşler birbirinden kavramsal olarak ayrılıyor. Giriş katta serginin adıyla bağlantılı çalışmalar varken diğer salondakiler daha duygusal ve mekânın doku ve ruhunu yansıtacak şekilde çalışılmış. 

Sergiye adını veren, neon ışıklarla şekillenen iş New York’ta çok konuşulmuş. Buradan yola çıkan sanatçı “Özgürlük operasyonu, Amerikan halkının politik tarihinde bilindik bir söylem. Ben bu söylemi biraz dönüştürüp bu özel mekân için kurguladım. Adeta Fener Evler kurtarılıp özgürleştirildi” diyor. Salonda “Gök kubbe” adlı neon füze serisi dikkat çekiyor. Vahap Avşar bunları bir yerlerde yine savaş çıkacak duygusuyla yapmış. Sonra da Rusya-Ukrayna savaşı başlıyor. Çekiçlerden yapılan “Her Ne Gerekirse” ise bu füzelerin yanında bomba imgesi uyandırıyor, diğer işle bütünleşiyor.

Sanatçının bu sergisinde en önemsediği iş ise “Ömür Geçiyor”. Mekânın tavan ve duvarlarındaki incelikli işçiliği ortaya çıkararak ortama nefes aldıran, hafiflik katan işleve sahip bir avize sanki. Tavandan sarkan neon kuşlardan oluşan bu işi babasıyla beraber yaptıklarını belirten Vahap Avşar “Bu iş hafızaya referans veriyor. Babam Alzheimer hastası, onunla sanat yapmayı düşündüm ve eskiden bana yaptığı kuşlardan çizmesini istedim. Babamın hatırlayıp yaptığı kuşlar heykelleşti ve benim için çok kıymetli bir iş ortaya çıktı” diyor. Avizenin altında altın sarısı boyanan kaya parçalarını taşıyan el arabaları ise restorasyon sırasında kullanılmış. Bu arabalarla sanatçı, o süreçte çalışan işçi ve verdikleri emeği onurlandırmak istemiş. 

Bunların dışında da farklı malzemelerden yapılmış, 80 Darbesi gibi politik göndermelere sahip işleri de görmek mümkün. Zengin bir içeriğe sahip sergi 30 Nisan’a kadar açık.