Seçim bitti, ekonomi yangın yeri
EKONOMİ SERVİSİ
Üretime dayanmayan hormonlu ekonomik büyümenin yan etkileri kendisini hızla göstermeye devam ediyor. İğneden ipliğe yapılan zamların ardı arkasının kesilmemesi, işsizliğin önlenememesi, cari açığın tırmanması ve Türk Lirası’ndaki soluksuz değer kaybının sürmesi üzerine halka erken seçim dayatan hükümet, seçimlerin ardından da tablonun daha da bozulmasını engelleyemedi. Zamlar 24 Haziran’dan sonra da hızla kendisini göstermeye devam ederken, birçok sektörde tablo daha da karanlık bir hal aldı.
Enflasyon 14 yılın zirvesinde
24 Haziran’dan bu yana halkın cebini yakan ekonomik gelişmeler şöyle sıralandı:
»Haziran ayında yıllık enflasyonu yüzde 15,39’la son 14 yılın zirvesine çıktı. Üretici enflasyonu ise yüzde 23,71’e ulaştı. Gıda enflasyonu son 1 ayda yüzde 6 yükseldi.
Konut faizleri sıçradı
»Seçim öncesi konut faizlerini düşüren bankalar, seçimin sonuçlanmasının ardından hızla faiz artırdı. Seçim öncesi aylık yüzde 0,99’a çekilen konut faizi yüzde 1,50’nin üzerine yükseltildi. Konut firmaları düşük faizden konut satışı kampanyalarına son verdi.
Ekmeğe zam geliyor
»Ekmeğe yüzde 10 zam geleceğine dönük beklenti güçlendi. Alkolden alınan ÖTV yüzde 15 artırıldı. Limonun kilosu 8 liraya yükseldi.
Lira hâlâ değersiz
»Türk Lirası’ndaki zayıflık seçim sonrası da sürdü. Dolar yeniden 4 lira 70 kuruşun üstüne çıktı. Piyasa faizi yüzde 20’yi aştı. Seçim sonrası faizle hesaplaşılacağına dönük açıklamalara rağmen yüksek enflasyonun ardından, yeniden faiz artışı sinyali verildi.
Otomotiv pazarı daraldı
»Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2018’in ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,92 daralarak 353 bin 348 oldu.
Sanayide çarklar yavaşlıyor
»İstanbul Sanayi Odası ve IHS Markit’ten elde edilen veriler, Türkiye imalat sektörünün faaliyet koşullarının biraz daha zorlaştığına işaret etti. Mayıs ayında 46.4 olarak ölçülen PMI, haziranda 46.8 düzeyinde gerçekleşerek olumsuz beklentilerin üst üste üç ay devam ettiğini gösterdi.
Kredi kartı faizi yükseltildi
»Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca (TCMB) kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları yükseltildi. Türk lirası cinsinden kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı yüzde 2,02’ye çıkarıldı.
Dış ticaret açığı yükseliyor
»Mayıs ayında Türkiye’nin dış ticaret açığı 7,75 milyar dolar olurken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 64,8’e geriledi. Türkiye’nin enerji ithalatı mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26 artarak 3 milyar 689 milyon dolara çıktı.
Ekonomiye güven düştü
»Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Ekonomik Güven Endeksi haziran ayında 90.4’e düşerek son 17 ayın en kötü seviyesine indi. Sanayi, hizmet ve ticaret sektörlerinde güven düştü.
***
Yoksulun mutfağı yanıyor
Haziran ayı itibariyle son bir yılda süt ve süt ürünlerinin yüzde 24, sebze fiyatlarının yüzde 70 ve yumurta fiyatının yüzde 36,45 oranında zamlanmasına dikkat çeken Tüketici Hakları Derneği (TÜDEF), “Kırmızı et zaten yoksulun mutfağına girmiyor. Tüketici her geçen gün açlığa terk edilip yeterli ve dengeli beslenmekten mahrum bırakılıyor” açıklaması yaptı. Türkiye’de uygulanan tarım ve gıda politikalarının tüketicileri açlığa sürüklediğine işaret edilen açıklamada, “Bir an önce yanlış tarım ve gıda politikalarından vazgeçilmelidir” denildi.