Seçim dönemi yapılan harcamalar şeffaf değil
Mustafa BİLDİRCİN
Seçim kampanyası sürecinde harcanan paralar tartışılmaya devam edilirken Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün, “Politika Döngüsü” çalışması da Türkiye'nin seçim kampanyası finansmanında şeffaf olmadığını tespit etti. OECD üyesi 29 ülkenin siyasi partilerinin, seçim kampanyalarının finansmanındaki şeffaflık düzeyine göre mercek altına alındığı çalışmada Türkiye sınıfta kaldı.
NE YÖNETMELİKTENE DE PRATİKTE
Çalışma iki bölümden oluştu. İlk bölümde, siyasi partilerin mali raporlarını kamuya açıklayıp açıklamadığına, ikinci bölümde ise siyasi partilerin ve adayların mali durumlarını kamuoyu ile paylaşıp paylaşmadığına bakıldı. Çalışmaya göre, 29 ülkeden 26’sı yönetmeliklerine siyasi partilerin mali raporlarını şeffaf şekilde kamuoyu ile paylaşması yönünde hükümler ekledi. Türkiye, Kore ve Japonya’daki yönetmeliklerde ise siyasi partilerin mali raporlarını kamuoyu ile paylaşması şartı koşulmadı.
Yönetmeliklerin yanı sıra siyasi partilerin pratikteki uygulamaları da ele alındı. Türkiye, “Siyasi partilerin harcamalara yönelik mali raporlarını kamuoyuna açıklama” konusunda uygulamada da sınıfta kaldı. Türkiye ile birlikte Yeni Zelanda, Avusturya ve Kore’nin de aralarında olduğu sekiz ülkenin bu alanda adım atmadığı bildirildi. Çalışmanın, siyasi parti ve adayların mali durumlarını kamuoyu ile paylaşıp paylaşmadığı yönündeki ikinci bölümünde de tablo değişmedi.
Türkiye, seçime giren partileri ya da adayları mal varlıklarını kamuoyuna açıklamak zorunda bırakan herhangi bir yönetmeliğe sahip olmayan ülkeler arasında sıralandı. Raporda, Türkiye’de pratikte ise az sayıda adayın mal varlıklarını seçmene açıkladığı kaydedildi.
***
Halkın cebinden propaganda
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın merkezi yönetim bütçe giderleri istatistikleri de seçim döneminde kamu kaynaklarının kullanıldığı yönündeki iddiaların haklılığını ortaya koydu. 2022 yılının Ocak-Mayıs döneminde 162 milyon 178 bin TL olan kamunun temsil ve tanıtma gideri, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 199 arttı. Merkezi yönetim bütçesinden temsil ve tanıtma için harcanan toplam para kayıtlara, 484 milyon 376 bin TL olarak geçti. Toplam harcamanın 184 milyon 115 bin TL’sinin, “Temsil, tanıtma ve ağırlama” ve 300 milyon 261 bin TL’sinin ise “Toplantı ve organizasyon” için kullanıldığı öğrenildi.