Sektörel güven paraşütsüz düşüyor: Perakende de bile büyük gerileme var

EKONOMİ SERVİSİ

Koronavirüs salgınının yarattığı ekonomik tahribat, nisan ayında önceki aya göre daha net hissedilmeye başladı. Salgının süresi uzadıkça yıkımın boyutları da genişliyor. Bu durum öncü göstergelere de yansıdı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Merkez Bankası (TCMB) beklenti anketlerinden yola çıkarak sektörel güven ve reel kesim güven endekslerini yayımladı. Geleceğe ilişkin tahminlerde kullanılan bu değerlere göre ekonomik gidişat benzersiz biçimde olumsuz seyrediyor. İşte veriler ışında sektörlerin durumu…

GÜVEN SADECE 1 AYDA NE KADAR DEĞİŞTİ?

Tüm sektörlerde geleceğe ilişkin umutlar görülmemiş ölçüde daralıyor. En büyük tahribat hizmetler sektöründe yaşanırken, görece iyi durumda olan perakende ticarette dahi güven endeksi yüzde 26 azaldı. Hem de sadece 1 ayda…

HİZMETLER: SEKTÖREL GÜVEN YÜZDE 50 AZALDI

Türkiye’de istihdam edilenlerin yüzde 56’sı hizmetler sektöründe çalışıyor. Yaklaşık 16 milyon yurttaşın çalıştığı sektörde güven endeksi ölçüm tarihinin en düşük seviyesi olan 46,1’e sadece 1 ayda geriledi. Böylece mart ayında 92,5 puan olan güven endeksi yüzde 50 oranında düşmüş oldu.

PERAKENDE TİCARET: SEKTÖREL GÜVEN YÜZDE 26 AZALDI

Diğer sektörlere nazaran salgından en az etkilenen sektör olan perakende ticarette bile endeks değeri bir ayda yüzde 26 geriledi. Mart ayında 101,7 olan endeks değeri Nisan ayında 75,2’ye geriledi. Verilerde, sektörün yeni siparişleri azaltıp stokları eritmeye çalışması dikkat çekti.

İNŞAAT: SEKTÖREL GÜVEN YÜZDE 42 AZALDI

Zaten zor günler geçiren inşaat sektörü tarihinin en düşük 2’nci değerine sadece 1 ayda ulaştı. Daha önce 2018 Aralık ayında o yıl yaşanan kur şoku nedeniyle 46,1 seviyesini gören endeks değeri bu yılın nisan ayında 47,7’ye ulaştı. Bu değer Mart ayındaki 83,6’değerinden yüzde 42 daha az.

REEL KESİM: SEKTÖREL GÜVEN YÜZDE 33 AZALDI

Merkez Bankası tarafından hesaplanan Reel Kesim Güven Endeksi ise mart ayına göre 32,9 puan birden düşerek 66,8 değerine geriledi. Sektördeki ihracatın da benzer oranlarda düşmesi dikkat çekerken endeks değeri tarihindeki en sert inişini yaşadı.

REEL KESİMDE 100 İŞLETMEDEN SADECE 3’Ü İYİMSER

Reel kesimde beklenti anketine cevap veren her 100 işletmeden 73,4’ü üretimlerini kısıtlayan nedenler olduğu söylüyor. Bunlar içinde başı çeken neden yüzde 25,4 ile talep yetersizliği. Öte yandan mart ayında göre daha iyi durumdayım diyen işletmelerin oranı sadece yüzde 3,2. Ankete göre işletmelerin yüzde 69,2’si mart ayına göre daha kötü durumda olduğunu söylüyor.

SAYILAR NASIL OKUNMALI?

Güven endeksleri, TÜİK ve Merkez Bankasını sektör temsilcilerine dönük anketler aracılığıyla belirleniyor ve 200 üzerinden değer alıyor. Sorulan soruları yanıtlayan temsilciler geleceğe ilişkin beklentilerini ve cari dönemdeki durumlarını paylaşıyorlar. Bu cevaplardan yola çıkarak 100 değerinin altını alan güven endeksi sektördeki kötümser, 100 değerinin üzerini alan güven endeksi ise sektördeki iyimser durumu ifade ediyor.

ÖNCEKİ YILLARIN NİSAN AYLARINDA SEKTÖREL GÜVEN NASILDI?*

	Hizmet	Perakende tic.	İnşaat
2011	110,3	107,9	92,3
2012	104,6	103,7	91,5
2013	105,3	105,7	84,8
2014	99	103,2	79,2
2015	100,3	101,8	81,4
2016	89,9	103,9	81,5
2017	99,9	101,6	85,7
2018	97,1	100,3	78,8
2019	83,1	90,6	53,9
2020	46,1	75,2	44,7

*Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre derlenmiştir