Servis kazaları olağan hale geldi

Mustafa BİLDİRCİN

Ülke genelinde geçen hafta tam dört servis kazası yaşandı. Samsun’da taşımalı eğitim kapsamındaki öğrencileri taşıyan servisin yaptığı kaza sonucu bir çocuğun yaşamını yitirmesi, velilerin “Taşımalı eğitim değil, taşımalı eziyet” yakınmalarının haklılığını ortaya koydu. Samsun’da yaşananların yanı sıra son yıllarda birbiri ardına meydana gelen kazalar da gözleri, Okul Servis Araçları Yönetmeliği’ndeki tehlikeye davetiye çıkartan değişikliklere çevirdi. Değişiklik ile 2018 model ve öncesi araçlar için kamera ve sensörlü koltuk şartı kaldırılarak 15 yıllık araçların okul servisi olarak kullanılmasına olanak sağlandı.

1998 yılından bu yana toplam 19,8 milyon öğrencinin taşımalı eğitim yoluyla okula erişebildiği Türkiye’de, ölümlü servis kazalarına yenileri eklendi. Samsun’da devrilen okul servisindeki ikiz kardeşlerden biri ölürken Rize’de yaşanan kazada da hostes hayatını kaybetti. Rize’deki kazanın ardından çarpıcı bir iddia gündeme getirildi. Rize Valiliği’nin, kazaya karışan servis minibüsü sürücüsü hakkında daha önce yapılan şikâyetleri dikkate almadığı öne sürüldü.

“İŞ YETİŞTİRME” TELAŞI

Ölümlü ve yaralanmalı kazalara karışan bazı okul servisleri, “İş yetiştirme” telaşıyla olması gerekenin çok üzerinde hızlarla yol alıyor. Akaryakıta gelen zamlar nedeniyle zarar eden taşımacılık şirketlerinin, bir aracı aynı gün birden fazla yere göndermek zorunda kalıyor, şoförlerin yetişme telaşıyla kazaya davetiye çıkaran hızlara ulaştığı savunuluyor.

BAKIM BİLE YAPILAMIYOR

Türkiye Toplu Taşıma İşverenleri Sendikası Başkanı Kemal Çetin artan kazalara ilişkin şunları söyledi: “Pandemiden sonra artan ekonomik sıkıntılardan çok etkilendi şoförler. Çoğu arabanın bakımını dahi yaptıramıyor. Bu konuda devlet yardımcı olmalı ama pek yardım göremiyoruz. Bu sektör biraz sahipsiz bir sektör. Şoförler kaderleriyle baş başa bırakılmış durumda. Bankalara borçlanmışlar, ne yapacaklarını şaşırmış durumdalar. Dövizdeki yükselme, enflasyon çok kötü etkiledi bizi. Dün 1400 TL’ye aldığımız malzemeye bugün 5 bin TL veriyoruz.”

Bazı şoförlerin birkaç yere servis çektiği iddialarını sorduğumuz Çetin, “Bu durum doğru. Baktığınızda şoför de yok. Çünkü işveren parayı ödeyemiyor. Asıl sorun kamunun yeteri kadar desteklememesi. Çocuklarımız, ülkenin geleceği emanet ediliyor ama yeteri kadar destek verilmiyor. Trafiğe çıkmayacak araçları kullanmak zorunda kalan, çıkma lastik kullanmak zorunda kalan şoförler bile var” dedi.

ÜZGÜN VE ÖFKELİYİZ

Öğrenci Veli Derneği Başkanı Ömer Yılmaz, öğrencilerin yaşamını yitirmesine ve yaralanmasına yol açan servis kazalarının kendilerini kaygılandırdığını söyledi. Yılmaz, veliler olarak üzgün ve öfkeli olduklarını belirterek, “Alınabilecek önlemlerle hayatta kalması olası olan çocuklarımız artık hayatta değiller. Özellikle son dönemde yakıt fiyatlarının artışı ile servis şoförlerinin birçok işyerine servis yaptığını, yorgunluktan ve ‘Yetişme telaşının’ kazalara sebep verdiğini görebiliyoruz” dedi.

HAYATA GEÇİRİLMELİ

Yılmaz, 2017 yılında yayımlanan ancak 2018 yılında yapılan değişiklik ile kadük bırakılan Okul Servis Araçları Yönetmeliği’nin biran önce ilk haliyle hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Servislerin son dönemde yakıt artışlarından dolayı desteklendiği, yaşanan sorunlara muhatapları ile birlikte gerçek anlamda çözümler arandığı bir süreç talep ediyoruz. Şu ana kadar servis kazalarından ölen çocuklarımızın velilerine başsağlığı diyerek çocuklarımızın eğitim hakkı ve geleceklerine sahip çıkacağımızı buradan belirtiyoruz” ifadelerini kullandı.

***

Yönetmelik esnetilmişti

Ağustos 2021’de yürürlüğe giren yeni yönetmelik kapsamında 1 Ocak 2018 tarihinden önce servis aracı olarak tescil edilen araçlarda artık şunlar bulunmayacak:

•Her öğrenci ve çocuk için üç nokta emniyet kemeri.

•Her koltukta oturmaya duyarlı sensörlü sistem.

•Tüm koltukları görecek şekilde iç ve dış kamera ile en az 30 gün süreli kayıt yapabilen kayıt cihazı.

Türkiye’de son dönemde yaşanan ve ihmali ortaya koyan bazı trafik kazaları ise kayıtlara şöyle geçti:

•Kreşe giden 3 yaşındaki Alperen, 2017’de unutulduğu serviste dokuz saat kalarak havasız kalarak hayatını kaybetti.

•Urfa’da öğrenci servisi, şoförünün direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu devrildi. Ekim 2021’de yaşanan kazada, bir öğrenci yaşamını yitirdi.

•Kütahya’da Eylül 2021’de ayında okul servisi ile TIR çarpıştı. Kazada üç öğrenci yaralandı.

•İstanbul Sultangazi’de Eylül 2021’de freni boşalan öğrenci servisi, okul önünde bekleyen öğrenci ve velilerin arasına daldı. Kazada, 2’si çocuk 4 kişi yaralandı.

•Çorum’da 2014’te eylül ayında öğrenci servisi ile otomobil çarpıştı. Kazada çok sayıda öğrenci yaralandı.

•Bursa’da Mart 2021’de ayında kaçak olarak öğrenci taşıyan minibüs, yağmur nedeniyle kayganlaşan yolda bir başka minibüsle çarpıştı. Dört kişilik koltuk ruhsatı olan araçtan tam 20 öğrenci çıktı.

•Kocaeli Gebze’de Kasım 2021’de yaşanan servis kazasında 4’ü öğrenci 5 kişi hayatını kaybetti.

***

Bir servis de alev aldı

Konya’nın Akşehir ilçesinde park halindeki okul servis minibüsü aniden alev aldı. Şoförün minibüsteki öğrencileri kısa bir süre önce okula bırakıp, evine döndüğü belirtildi. Olay, 09.30 sıralarında Yarenler Mahallesi, Şehit Ozan Şarlak Caddesi’de meydana geldi. Park halindeki okul servis minibüsünde yangın çıktı. Alevler, bir anda minibüsü sardı. Bu sırada yangınla birlikte patlamalarda yaşandı. İhbarla olay yerine gelen itfaiye ekipleri, yangını söndürdü. Minibüs kullanılamaz hale gelirken, yangının çıkış nedeni araştırılıyor.